Buğdayda yüzde 5-7 arası rekolte düşecek

Mart Ayında Artan Yağışlar, Kayıpları Büyük Ölçüde Telafi Ettiği Buğdayda, Beklenen Yağışların Gelmediği Nisan Ayı Sonrası Tüm Gözler Mayıs Yağışlarına Çevrildi. Rekoltede İse; UHK’nın Yüzde 5’lik Düşüş Tahmininin Ardından TMO'dan da Yüzde 7’lik Düşüş Tahmini Geldi

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğü, kurak geçen sonbahar ve kış döneminden etkilenen hububat gelişiminin, mart ayında kar ve yağmur şeklinde alınan yağışlardan olumlu etkilendiğini bildirdi. TMO, kurak geçen sonbahar ve kış sonrası, geçen ay artış gösteren yağışlar doğrultusunda sahada hububat ve bakliyat gelişimini yerinde inceleyerek, “Hububatta ve Bakliyatta Yağış, Ekiliş ve Gelişim Analizi” başlıklı fenolojik değerlendirme raporu hazırladı. 2021 yılı Mart yağışlarının normaline göre yüzde 33, geçen yıla göre yüzde 9 arttığı belirtilen raporda, “Ülkemizde yağış ortalaması; 2020 Mart ayında 72,6 mm 2021 Mart ayında 79,0 mm, normali 59,6 mm’dir. Yağışlarda, normaline göre yüzde 33, geçen yıla göre yüzde 9 artış gözlenmiştir” denildi.

KONYA’DA MART AYINDA YAĞIŞ ARTIŞI OLDU

Konya’da mart ayında yağışların arttığı belirtilen raporda, “Mart ayındaki yağışlar, Muğla, Antalya ve Kırklareli’nin batı kesimleri, Afyonkarahisar, Malatya, Hatay, Şanlıurfa ve Mardin çevrelerinde normallerine göre yüzde 20’den fazla azalma gösterdi. Orta ve Batı Karadeniz sahil kesimi, İzmir’in doğusu, Manisa, Konya, Kırşehir, Aksaray, Kahramanmaraş, Giresun, Trabzon, Ağrı ve Erzurum çevreleri ile Van Gölü’nün güneyi ise normaline göre yüzde 80’den fazla artış gösteren bölgeler oldu” ifadelerine yer verildi.

MART YAĞIŞLARI TELEFİ ETTİ

Mart ayındaki yağışların çimlenme dönemindeki olumsuz etkileri büyük ölçüde kaldırdığına dikkat çekilen raporda, “Ülkede yazlık hububat ekilişleri devam ederken, geçen ay kar ve yağmur şeklinde alınan yağışlar bitki gelişimini olumlu etkiledi. Özellikle İç Anadolu Bölgesi'nde ürün görülmeyen lokal alanlarda marttaki yağışla birlikte hububat çıktı. Buna karşın bölgede kıraç alanlarda hububat gelişimi geriden geliyor. Mart ayı içerisinde gerçekleşen yağışın bitki gelişimi için yeterli olduğu gözlenmiştir. Özellikle iç kesimlerde ekiliş ve çimlenme döneminde yetersiz olan yağışların bitki gelişimi üzerindeki olumsuz etkisi, üst gübreleme sonrasında ve kardeşlenme döneminde gerçekleşen yağışların etkisiyle ortadan kalkmıştır” denildi.

SORUNLU ALANLARDA REKOLTE KAYBI YÜZDE10-15’LER DÜZEYİNDE OLACAK

Konya ve Aksaray çevresinde daha önce yağış yetersizliğinden ve sarı kıvrım görülen kıraç arazilerde yaşanan çıkış kayıplarının Mart ayında alınan yağışlarla birlikte kardeş sayısının artması neticesinde büyük oranda telafi olduğu belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi: “Yağışlar özellikle Konya çevresinde görülen yüzey sertleşmesini önemli ölçüde azaltmış, ancak geç ve derine ekim yapılan ağır karakterli toprağa sahip kıraç arazilerde çıkışlarda sorun yaşandığından bitki çıkışı daha seyrek olmuştur. Çıkış sorunu yaşayan bu arazilerde yer yer sarı kıvrım oluşumu görülmektedir. Önümüzdeki haftalarda düşecek yağışlar bitki gelişimine olumlu katkı sağlayacak olsa da Konya’da (Kuzey kesimlerde) çıkış sorunu yaşayan arazilerde yüzde 10-15 civarında rekolte kaybı olabileceği öngörülmektedir. Konya’nın Batı ve Güney kesimlerinde geç ekilen yerler ile kıraç ekim alanlarında yağış yetersizliği ve geç ekimden kaynaklanan problemler büyük oranda telafi olmuş, bitki tarla yüzeyinin yüzde 80’ini kaplamıştır. Sulanabilen arazilerde bitki gelişimi iyi durumda olup kardeşlenme sayısı 3-4 adettir.”

SOĞUKTAN ETKİLENME DE OLDU

Konya’da mart ayında gece sıcaklıklarının eksi 6 derecelere indiği buna bağlı olarak özellikle yazlık karakterdeki çeşitlerde soğuk zararı ve renk değişimi meydana geldiği belirtilen raporda soğuktan etkilenen bitkilerin bunu tolere edip edemeyeceğinin önümüzdeki dönemde görüleceği ifade edildi. Raporda, “Konya ve Ankara’da bitki boyu kuru arazilerde 5-15 cm, sulu arazilerde ise 10-25 cm aralığında olup bitki; kuru arazilerde kardeşlenme evresinde, sulu arazilerde yer yer kardeşlenme evresini tamamlama aşamasındadır. Kırıkkale’de zayıf arazilerde bitki boyu 6-9, Sivas’ta ise 3-8 cm’dir. Kırıkkale’de taban arazilerde 4-5 kardeş, zayıf arazilerde 2-3 kardeş tespit edilmiştir. Yozgat çevresinde bitki boyu 7-12 cm, kardeşlenme sayısı 4-5 adettir” bilgilerine yer verildi.

BUĞDAY REKOLTESİNDE YÜZDE 7 DÜŞÜŞ OLACAK

TMO raporunda buğday rekolteyle ilgili ise, “Toprakta önemli bir rezerv olmadığı dikkate alındığında Nisan-Mayıs yağışlarının durumunun belirleyici olacağı anlaşılmakla birlikte, yüzde 7 civarı bir rekolte düşüşü şimdiden beklenebilir görülmektedir. 2020-2021 üretim yılında 1 Ekim-31 Mart 2021 döneminde ülke ortalaması olarak düşen yağışlar uzun yıllar ortalaması ve geçen yıl yağışlarının altında gerçekleşmiştir. Ülke ortalaması olarak altı aylık yağış 307 mm olup, uzun yıllar ortalamasının (383 mm) ve geçen yılın (364 mm) sırasıyla yüzde 20 ve yüzde 16 olmak üzere altında gerçekleştirmiştir. Ülke genelinde Nisan ve Mayıs aylarında mevsim normalleri civarında yağış alınacağı öngörülmektedir. İlk üretim tahminlerini Nisan ayında alınacak yağış durumu belirleyecektir” denildi.

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ RAPORU: MAYIS YAĞIŞLARI İZLENMELİ

Ulusal Hububat Konseyi’nin (UHK), geçtiğimiz günlerde açıkladığı “2020-2021 üretim yılı 1 Ekim 2020-31 Mart 2021Buğday Değerlendirme Raporu’nda da yüzde 5 dolayında rekolte kaybı beklendiği ifade edildi.

BUĞDAY EKİM ALANLARI ARTTI

Buğday ekim alanlarında artış olduğu belirtilen UHK raporda, “Buğday fiyatlarının TMO’nun açıkladığı fiyatların çok daha üzerinde seyretmesi, bölgelere göre değişen miktarlarda buğday ekim alanlarında artışı beraberinde getirmiş olup, buğday ekim alanlarının yüzde 1-2 civarında arttığı ve 7,1 milyon hektarın üzerinde çıktığı tahmin edilmektedir. Buğday içerisinde de artışın yine fiyat avantajı daha fazla olan makarnalık buğday ekiminde daha fazla olduğu değerlendirilmektedir (ülke makarnalık buğday ekim alanının yüzde 3-4 artması). Makarnalık buğday ekilişinde en büyük artışın Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olduğu, bunu İç Anadolu Bölgesinin izlediği değerlendirilmektedir. Şu ana kadarki yağış eksikliği ile birlikte toplamda öngörülen rekolte eksikliğinin bir kısmının ekim alanı artışı ile karşılanacağı öngörülmektedir. Bu değerlendirmeler ışığında, şu anki verilerle yaklaşık 7.1 milyon ha buğday ekim alanı ve 20 milyon ton buğday üretimi (geçen üretim yılında da bu civarda) dikkate alındığında, yüzde 5 azalış ile (yaklaşık 1 milyon ton) 19 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir” ifadelerine yer verildi.

MARTTAKİ YAĞIŞLARA RAĞMEN KURAKLIK RİSKİ DEVAM EDİYOR

UHK Raporunun sonuç bölümünde, “Marmara ve Ege Bölgesi dışındaki bölgelerde meteorolojik ve hidrolik kuraklık (yer altı ve yer üstü su seviyelerinde önemli düşüşler) yaşandığı, buğday için tarımsal kuraklık riskinin devam ettiği, İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde Nisan-Mayıs yağışlarının izlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır” denildi. (Esra Örengül)