Gürol Sözen kimdir, nereli? Gürol Sözen biyografisi

Konya’da 1940 yılında doğan Gürol Sözen, Resim ve heykelleri dışında, 1956 yılından başlayarak çocuk öyküleri, gezi notları, denemeleri, kültür ve sanat konularındaki köşe yazıları sanat dergilerinin yanı sıra Vatan, Akşam, Milliyet, Politika, Güneş, Yeni Yüzyıl, Hürriyet ve TGC yayın organı Bizim Gazete ve Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı.

İstanbul Kabataş Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’nü bitiren Sözen,  Doğan Kardeş, Türk Sanatı, Varlık, Yelken, Gelecek, Türk Dili, Pazar Postası, Yeditepe gibi dergilerde desen, şiir, öykü, masal ve denemeleri yayımlandı.

İlk kişisel resim sergisini 1960’da İstanbul’da Kadıköy Gençlik Kitabevi Galerisi’nde açtı. 1974 yılından itibaren TRT’ye kültür ve sanatı programları hazırladı ve sundu. TRT adına Anadolu Uygarlıkları ile ilgili belgesel filmlerde metin yazarlığı, yönetmenlik ve danışmanlık yaptı.                     

İstanbul ve Ankara’da Kurtuluş Savaşı’nı konu alan 1919-23 / Destan adlı resim sergisi için, Türkiye İş Bankası 1974 yılında kurumun 50. yıl armağanı olarak özel bir albüm yayımladı. 1983’te T.C. Kültür Bakanlığı adına İstanbul’da Aya İrini’de açılan, Avrupa Konseyi 18. Sanat Sergisi - Anadolu Uygarlıkları sergisinin mültivizyon gösterisinin metin yazarlığı ve yönetmenliğini yaptı.

1986-87 yıllarında TBMM, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi adına, Dolmabahçe Sarayı, Dünden Bugüne Saraylarımız, Ihlamur Kasrı, Beylerbeyi Sarayı, Aynalıkavak Kasrı, Ayasofya, Bursa’nın Çağrısı, 16. yüzyılda Süsleme adlı mültivizyon gösterilerinin metin yazarlığı ve yönetmenliğini yaptı.

1987-1988’de İstanbul ve Ankara’da düzenlenen Çağdaş Sovyet Resmi Sergisi’nin  danışmanlığını ve sergi küratörlüğünü yaptı. 1987-2003 yılları arasında Akbank Kültür ve Sanat danışmanı olarak görev aldı ve Aksanat’ın (Akbank Kültür Sanat Merkezi) kuruluşunu gerçekleştirerek Kültür Merkezi’nin yıllık programlarını yönetti.

1989’da Moskova Şark Eserleri Müzesi’nde İskit yapıtlarını da içeren Sakıp Sabancı Hat ve Resim Koleksiyonu Sergisi’nin küratörlüğünü gerçekleştirdi. 2002’de Türk ve İslam Eserleri Müzesi Saklı Hazineler Sergisi’nin küratörlüğünü yaptı.

2008’de Kültür ve Turizm Bakanlığı ile HSBC’nin işbirliğinde Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde gerçekleştirilen Farklı Kültürlerde, Güzeli Arayış Sergisi’nin danışmanlığını ve küratörlüğünü gerçekleştirdi. 2016 yılında TRT Yaşayan Bellek: Gürol Sözen başlıklı bir belgesel yayınladı.

Sözen, çeşitli üniversitelerde, Anadolu Topraklarında 12 bin yılın öyküsü: Güzeli Arayış ve Çağlar boyu Anadolu Toprakları’nda Mozaik başlıklı seçmeli dersler vermektedir.

Sanatçının yapıtları, Türkiye dışında, Amerika, Rusya, Almanya, Hollanda, İngiltere ve Finlandiya’da özel koleksiyonlarda bulunmaktadır. Yaşamını ve çalışmalarını İstanbul'da sürdürüyor.

Sanatı

Sanat tarihçisi Prof. Dr. Kıymet Giray, Sözen'in sanatını şöyle tanımlar:

“Gürol Sözen, kimi zaman bir güvercinin kanadında Anadolu’nun antik kentlerine yazılar uçurur: Yüzyılların belleğine dokunan...Bazen bir martı gibi süzülür fırçası, erguvanlar arasından geçerek Bizans’ın eserlerini boyar yeniden. Altın varaklar, morlar, bakırlar, küllü yeşiller, yazılar, gümüşler ve formlar sarar tuvallerini, çağdaş ikonları yeniden yaşam bulur tahtanın sıcak damarlı yüzeylerinde...”

Ödüller

1976 Uluslararası İstanbul Festivali Resim Dalı Ödülü

2012 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü

Kitaplar

Bin Çeşit İstanbul ve Boğaziçi Yalıları Akbank 1989                                                                           

Ege’den Akdeniz’e Mavi Uygarlık Akbank 50. yıl Armağan kitabı 1995-98                                                                                                                                 

Martıların İstanbul’u Türkiye İş Bankası 75. yıl armağan kitabı 1999

Bulutların Altındaki Uygarlık Anadolu Türkiye İş Bankası 2000                                                                                                                      

Büyük Menderes’in Sularında: Priene, Milet, Didim (Prof. Dr.Zeynep Sözen, Prof. Dr. Münir Ekonomi ile birlikte) Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı 2002                                                            

Hititli Pattiya ile Palliye Can yayınları 2008

Troya’da Bin Pınarlı Dağın Kelebeği Can Yayınları 2008

Anadolu Topraklarında Güzeli Arayış (Prof.Dr. Zeynep Sözen ile birlikte) HSBC 2008 

Anadolu Topraklarında Mozaik  HSBC 2011

Mosaic of Anatolia HSBC 2011

A Twelve Thousand Year Old Civilization Anatolia BKG 2013

Kederi Dağıtan Mavi Tarihçi Kitabevi 2014

Eski Çiçekçi Sokağı Remzi Kitabevi 2015

TRT belgeselleri

Gravürlerle İstanbul, 1974

Sanatın Öyküsü dizi,1974 

Bir Köprünün 24 saati (Galata Köprüsü) 1974

Toprak ve İnsan dizi 1975

Boğaziçi Yalıları dizi 2006

Yeşil Barış dizi 2006

Güzeli Arayış 2008

Sergilerinden seçmeler

Kadıköy Gençlik Kitabevi Galerisi Kadıköy 1960

TMTF Uluslararası Kültür Şenliği Plastik Sanatlar sergisi Alman Kültür Merkezi İstanbul 1965-67                                                                                                                                                           

Paris Genç Sanatçılar Bienali 1967                                                                                                                                                                                      

Toplum ve Sanat Sergisi (Cihat Burak, Nuri İyem, Nedim Günsur ile birlikte) Yapı Endüstüri Merkezi Galerisi

1919 – 23 DESTAN sergisi Yapı Endüstri Merkezi Ankara 1972

1919 – 23 DESTAN sergisi  İstanbul Şehir Galerisi Beyoğlu İstanbul 1973

Kırk yıllık Hesaplaşma sergisi Aksanat İstanbul 1994                                                                                                                                                                                

Denge, heykel sergisi Urart Galerisi İstanbul ve Emlak Bankası Galerisi Ankara 1999                                                                                                                                                                            

Berlin sergisi 1998                                                                                                                                                                               

Hüzün İkonaları Sergisi Türk ve İslam Eserleri Müzesi İstanbul 2005                                                                                                                             

İstanbul İkonaları sergisi TİEM İstanbul 2009                                                                                                                                                                       

Martıların İstanbulu Almelek Sanat Galerisi 2012                                                                                             

Dört Usta Sanatçının Karma/Karışık İstanbulu sergisi (Prof. Dr.Yurdaer Altıntaş, Prof.Dr. Ferit Özşen , Gürol Sözen, Evren Karayel)  Art Arnavutköy 2013

Rüzgâr Kanatlı Atlar ve İstanbul İkonaları KAV Galerisi Ankara 2014

Çizgi ve Rengin Peşinde 55 Yıl Terakki Vakfı Sanat Galerisi İstanbul 2015

Vazgeçilmez İstanbul’un Dört Usta Sanatçısı (Gürol Sözen, Ferit Özşen, Erkal Yavi, Pelin Özgöçen) Terakki  Vakfı Sanat Galerisi İstanbul ve Doku Sanat Galerisi İstanbul 2017

60. Yıl ve Onlar Retrospektif İş Sanat İstanbul 2019