Konya'nın köklü ailelerinden "Kafalı" ailesi

Kafalı ailesi, Karaman Türkmenlerine mensup, Cumhuriyete kadar Kafalızade adıyla bilinen, Karaman ve Ermenek yöresinde tahminen on üç nesilden beri yerleşmiş iken zamanla Konya’ya gelerek kök salmış bir aile.

Aile anneannesine göre yaklaşık beş asırdan beri aile Kafalızade olarak bilinmekte. Ailenin bu isimle anılması bir rivayete göre Osmanlı-Karamanoğulları mücadelesi sırasında geçen bir hadiseye dayanıyor. Gedik Ahmet Paşa Ermenek’e girdiği zaman Karaman beylerinin ileri gelenleri ile fikir alışverişinde bulunurken ailenin atası durumunda olan Yahşi Bey de bu mecliste bulunmakta. Onun fikirleri Gedik Ahmet Paşa’nın hoşuna gider ve Yahşi Bey’e: “Bey, sen kafalı birine benziyorsun” demesi üzerine bu ailenin Kafalızade olarak anılmasına vesile olduğu rivayet ediliyor. Ailenin önceleri Alaiye-Anamur taraflarında olduğu ve “emîr-i sevâhil” olarak vazife yaptıkları biliniyor.

ERMENEK, KAFALI AİLESİNİN İLK YERLEŞTİĞİ YER

Zamanla üç kola ayrılan Kafalı ailesinin, bir kolu Ermenek’e, diğerleri de Karaman ve Konya’ya yerleşmiş.

Ermenek Kolu: Ermenek, Kafalı ailesinin ilk yerleştiği yer. Kafalızade Mehmet Sait Ertuğrul Bey, Ermenek’te ailesine ait bilgileri kaydettiği notlarında, kafalılara ait bahçeden, Gus (Koz) Bağlarından ve ailenin adı ile anılan kabristandan bahsediyor. Ailenin “Kafalı” adıyla kayıtlı ilk büyüğü Hacı Yahya Bey’dir. Onun oğlu Süleyman Bey’in Ermenek’in Değirmenlik mevkiinde bulunan Kafalı ve Sarı Gül namı ile bilinen kabristandaki mezar kitabesinde Hacı Yahya’nın adı açıkça yazılmış. Fakat Ermenek yolu yapımında mezarlık kaldırılırken pek çok mezar taşı kaybolmuş. Süleyman Bey’in, Mehmet, Ahmet ve Mustafa adlarında üç oğlu var. Ahmet (1788-1851) yılları arasında yaşamış. Büyük oğlu Mehmet’in neslinden gelenler ise ailenin Ermenek kolunu teşkil etmekte. Bunlar daha sonra Karaman, Konya, İstanbul, Adana, İzmir, Bergama ve Osmaniye’ye dağılmış.

Konya-Karaman Kolu: Kafalızade Süleyman Bey’in üç oğlundan küçük oğlu Mustafa Bey, Kafalızadelerin Konya kolunun atası. Aile bilindiği kadarıyla ilmiye sınıfına mensup. Mustafa Bey’in Mehmet Sait (ö. 1874), Hacı Hasan (ö. 1876), Hacı Süleyman, Hacı Ahmet adlı dört oğlu ve Fatma isminde bir kızı var. Karaman’da yerleşen ve ailenin Karaman kolunu teşkil eden Hacı Ahmet ticaretle uğraşmakta, Fatma ise Detseliler’e gelin gitmiş.

KARAMAN KOLU

Kafalızade Hacı Yahya

SESİNİN GÜZELLİĞİNDEN ŞEYHÜLKURRA UNVANI İLE ANILMIŞ

Diğer kardeşlerden Hacı Süleyman ticaretle meşgul. Hacı Hasan ve Mehmet Sait Konya’ya yerleşerek ailenin Konya kolunu oluşturur. Bu ikisi ilmiye sınıfında öne çıkmış olup, Mehmet Sait Efendi’nin müftülük vazifesinde bulunduğu Konya vilayet salnamelerinde de belirtilir.

Mehmet Sait Ertuğrul Bey, Müftü Mehmet Sait Efendi, Hacı Hasan Efendi ve Hacı Mustafa Şükrü Efendi’nin biyografileri tespit edilmiş.

Kafalızade Müftü Mehmet Sait Efendi (1811-1874): Karaman müftüsü Hasip Efendi’den tahsil ederek ondan icazet almış. Konya’ya gelerek namına yaptırmış (babası Mustafa Bey yaptırmış) olduğu medreseye müderris olmuş ve uzun süre tedrisat ile iştigal ederek ihtisas ettiği ilm-i fıkıh sebebiyle müftülükte nam kazanmış.

KAFALIZADE HACI HASAN EFENDİ

Kafalızade Hacı Hasan Efendi (Şeyhülkurra): Şeyhülkurra Kafalızade Hacı Hasan Efendi medrese tahsilini Karaman müftüsü Hasip Efendi ve Konya müftüsü Abdülehat Efendi’de yaptıktan sonra Abdülehat Efendi’den icazet almış. İlm-i kıraati de Şerafeddin Camii imam ve hatibi olan şeyhülkurra meşhur Yaldız Mehmet Hoca Efendi’den okumuş. Bilahare Kafalı (Saidiye) Medresesine müderris olmuş. Medresede talebeye dinî ilimler ile ilm-i kıraat talimiyle iştigal edermiş. İlm-i kıraatteki ihtisası ve sesinin güzelliğinden şeyhülkurra unvanı ile anılmış. Yaldız Mehmet Efendi’nin vefatından sonra aynı zamanda Şerafeddin Camii’ne imam-hatip olmuş. Müdekkik ve sahib-i ittika, ilmiyle amil, erbab-ı irfan ve faziletten bir zat olup, 1293/1876-77’de vefat etti ve Şems-i Tebrizî Kabristanı’na defnedildi.

Hacı Hasan Efendi, Fatıma (ö. 1886) isimli bir hanımla evli olup, Mehmet Emin, Hacı Mustafa ve Zeynep adlarında üç çocuğu vardır. Mehmet Emin Efendi Medine’de Sakızlı Medresesi müderrisliğinde bulunmuş.

KAFALIZADE HACI MUSTAFA ŞÜKRÜ EFENDİ

Kafalızade Hacı Mustafa Şükrü Efendi (1263/1846-1336/1917): Malatyalı Ahmet Efendi’nin dersine devam etmiş, ilm-i kıraati de babası Şeyhülkurra Hacı Hasan Efendi’de okuyarak ondan icazet almış. Şerafeddin Camii’nde kırk üç sene imam ve hatiplik vazifesini ifa etmiş. İlm-i kıraatte mütehassıs ve fazıl bir zat idi. 9 Rebiyülevvel 1336/24 Aralık 1917’de vefat etmiş. Şems-i Tebrizî Haziresi’nde metfundur (Kabri, 1943’te Musalla Mezarlığı’na nakledildi).

Hacı Mustafa Şükrü Efendi’nin Sıdıka, Fatma, Azize, Hasan Sabri, Havva ve Mehmet Sait adlarında altı çocuğu var. Kendisi bir fıkıh müderrisi olmasına rağmen mezar kitabesinde “Şeyhü’l-kurrâ” denilmektedir ki; bu ona güzel Kur’an kıraat ettiği için verilmiş. Kendisi aynı zamanda bir müderristir. Mustafa Bey’in banisi olduğu ve oğullarının da çalıştığı Kafalı veya Saidiye Medresesi 1860’lı yıllarda başlayıp 1924 yılına kadar devam etmiş.

Güncel Gelişmelerden Anında Haberdar Olmak İçin Aşağıdaki Linki Tıklayarak Whatsapp Grubumuza Dahil Olabilirsiniz Https://chat.whatsapp.com/emhe2a1a0eschu9ysiriyr