Finansal piyasalar ve reel ekonomi açısından zor geçen bir yılı geride bıraktık.Hepimiz hiç şüphe yok ki geçen yılın muhasebesini yapacağız.Neyi nasıl yaptığımız yada yapmadığımızı tartışırken şunu unutmamak gerekir diye düşünüyorum.Şirketlerin sahip olduğu kurumsal hafızada yapılan yada yapılamayan her şeyin bir yere not edilmesi ve geleceğe ışık tutması gerekir.
Karşıladığımız 2015 sancılı dünya ekonomisi açısından pek de parlak bir gelecek vadetmiyor. Düşen petrol fiyatları,uluslararası problemlerin hafiflemesi, Avrupa’nın umudunu bağladığı parasal genişleme politikaları her ne kadar pembe tablo gibi görülse bile bir tek problemin bile tüm beklentileri yıkabildiğini 2014’te defalarca gördük.Gerek gelişmiş ülkeler gerekse gelişmekte olan ülkeler birçok yapısal sorunla uğraşıyor.Diğer taraftan geçmişte birçok kez yaşandığı gibi petroldeki düşük fiyatın sistematik bir risk faktörü olabileceği de söylentiler arasında.Zira gelirleri düşen birçok ülke bütçelerini revize ediyorlar.Türkiye en büyük ithalat kaleminde oluşan bu düşük maliyetin mutlaka olumlu yanlarını hissedecektir.
2015 için şunu kesin belirtebiliriz.Neredeyse bir yıldır dillendirilen Amerika’nın faiz artırımı bu yıl kesinleşecek gibi.Güçlenen dolar dünyada tüm denge hesaplarının tekrar yapılmasını gündeme getirecektir.Yani 2015 doların yılı olacak gibi gözüküyor.
Ülkemiz açısından değerlendirecek olursak 2014’ten devraldığımız tutmayan enflasyon Merkez Bankası’nın birinci önceliği olmaya devam edecek.Amerika faiz artırana kadar Merkez Bankası büyük ihtimalle faizleri düşürecek.Yani Mayıs ayına kadar politika faizi %7’nin altını bile görebilir.Bunu piyasa nasıl takip eder bilemiyorum ancak kredilerde artış yaşanması halinde inşaat sektörü yılın ilk yarısında canlı olacaktır.Fakat doların değerlenmesi halinde faizin tekrar yükselme ihtimali olduğunu unutmamak gerekir.Büyüme olarak hükümetin orta vadeli planda açıkladığı %4 hedefini tartışmak için daha erken.Rusya Irak gibi ihracat pazarlarımızın azalan gelirleri ve yaşadıkları politik sorunlar Avrupa’nın içinde bulunduğu durgunluk dikkate alındığında ve en önemlisi Avrupa para birimindeki değer kaybı 2015 yılında devam ettiği takdirde ihracatçılarımız için kolay bir sene olmayacak gibi gözüküyor. Bizi bekleyen birde genel seçim var.Ben daha öncede söyledim Türkiye artık eski Türkiye değil.Seçimin ekonomiye olumsuz bir etkisi söz konusu olmaz.Fakat artmayan vergi gelirleri genel bütçe içerisinde tüm yükü dolaylı vergilere yüklemiş durumda ayrıca kontrol altına alınamayan sağlık harcamaları gibi yapısal problemlerin seçim sonrasında daha dikkatle gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu yıl düşüş gösteren cari açığımız 2015 yılında düşük enerji maliyeti nedeniyle düşmeye devam edecektir.Fakat her ne kadar tartışmalı olsa da özel sektörün büyük bir dış borcu bulunmaktadır.Hele Avrupa’ya euro ile mal ihraç ederken yurtiçinden yada yurtdışından dolar ile borçlanan sanayicilerimizin parite hareketlerine karşı son derece dikkatli olmaları gerekir diye düşünüyorum.Düşen faizin ve emtia fiyatlarının sanayicimiz üzerinde yılın ilk yarısında olumlu bir katkısı olacaktır. Enflasyon sebebiyle izlenmekte olan sıkı para politikasının 2015’te devam edeceği dikkate alındığında esnaf tabiriyle söylenen para sıkışıklığı bu yılda devam edecek gibi gözüküyor.Daha önce belirttiğim gibi Mayıs ayına kadar faizlerin düşmesi iç talebi bir süre canlı tutabilir.Fakat uzun vadeli olarak bizim çözmemiz gereken daha ciddi sorunlarımızın olduğu unutulmamalıdır.
Sayın Babacan’ın ısrarla vurguladığı gibi tasarruf oranlarımızı mutlaka artırmalıyız.Artık kazanmadan harcanmayacağını öğrenmemiz gerekmektedir.Yükselen işsizlik rakamları kronik hale gelmeden insan kaynağımızı eğitmeyi ve yönetmeyi öğrenmemiz gerekmektedir.Artık kamunun alternatifsiz istihdam kaynağı olmadığını halkımıza anlatmak zorundayız.İş dünyasının giderek artan işgücü problemini başka türlü çözemeyeceğimiz ortadadır.En önemlisi daha yüksek katma değerli ürünleri ve markaları oluşturmak zorundayız.Üretmeden zengin olamayacağımızı unutmayalım.
Dilerim ki gelecekte tümüyle olumlu olarak hatırlayacağınız bir 2015 yaşarsınız.