TARİHE YOLCULUK (55)
- Akşehir’in manevi mimarlarından olan Şeyh Hacı İbrahim Veli’nin ağaç işleme sandukası, Konya’da Alman Konsolosluğunda görevli bir arkeolog tarafından 1905 yılında parçalar halinde türbeden alınarak Almanya’ya kaçırıldı.
AMBARDAR KERİM (İPLİKÇİ) CAMİİ
Akşehir Cumhuriyet Meydanı’na doğru Afyon Caddesi’nde bulunan İplikçi Camii, Karamanoğulları dönemi eseridir.
Bu dönemde Akşehir Karamanoğlu Alâeddin Bey’in idaresinde idi. Kitabesinde caminin 1337 yılında yapıldığı yazılı. Camiyi Orhan Gazi’nin Ambardarı Kerim Ağa yaptırmıştır. Camiye “Ambardar Kerim Ağa Camisi” de denilmektedir. Cami kesme taştan olup, bir sıra taş, üç sıra tuğla dizisi ile örülmüştür. Dikdörtgen planlı caminin mihrap duvarına paralel üç kubbesi bulunuyordu. Bunun dışında kalan bölümler toprak damla örtülmüştür. İbadet mekânının üzeri ahşap tavanlı olup, ahşap direklerle bu tavan desteklenmiştir. Kubbelerin bulunduğu ayaklar taş payelerdir. Minber ve mihrabı özellik taşımamaktadır. Minaresi alternatifli olarak sıralanmış taş ve tuğla dizilerinden meydana gelmiştir. Caminin bütünüyle birlikte minarede yapılan onarımlar sebebiyle özelliğini kaybetmiştir. Cami 1894 yılında yenilenmiş ve genişletilmiştir. Camide kubbelerin içerisine çağına uygun olmayan kalem işleri yapılmıştır.
İplikçi Camii, Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu yaptırılarak 30 Haziran 2016 Cuma günü ibadete açılmıştı. Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek, kamuoyuna restorasyonla ilgili şu açıklamayı yapmıştı: “İlçe merkezinde yer alan ve bölge tarihi açısından önemli bir yeri olan İplikçi Camii, bugüne kadar üç kez yapılan bakım ve onarımlarla hala ayakta ve ibadete açıktır. Daha önce yapılan onarımlarda özgünlüğüne uygun olmayan müdahalelerin yapıldığını görüyoruz. Şu anda bütün tarihi yapılarda olduğu gibi İplikçi Camii'nde de aslına uygun restore çalışmalarımızı yürütüyoruz. Ramazan ayının ilk haftasında da ibadete açmayı düşünüyoruz.”
Bu sene Uluslararası Nasreddin Hoca Şenlikleri dolayısıyla Akşehir’i ziyaret ettiğimizde, caminin dışında devam eden çalışmaları görünce bir hayli şaşırdım. Caminin mihrabı, minberi ve haremini ise gayet fevkalade buldum.
HACI İBRAHİM VELİ TÜRBESİ VE SANDUKASI
Hoca Ahmet Yesevi'nin Anadolu'yu Türkleştirmek ve İslamlaştırmak için gönderdiği şeyhlerin torunlarından olan Şeyh Hacı İbrahim Veli'nin türbesi, Konya'nın Akşehir ilçesine bağlı Alanyurt (Maruf) köyünde bulunuyor. Türbede bulunan ve ceviz ağacının gövdesinden oyma tekniğiyle yapılmış işlemeli sanduka, 1905 yılında çalınarak Almanya'ya götürüldü. İadesi için görüşmelerin sürdüğü eser, Berlin'de Doğu Asya ve İslam Sanatları Müzesinde sergileniyor.
Sandukanın ana vatanına dönmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı birlikte mücadele veriyor. Bunun yanı sıra sandukanın ait olduğu topraklara dönmesi için 50-60 seneden beri mücadele eden bir diğer kişi ise, Mülhak Şeyh Hacı İbrahim Veli Vakfı mütevellisi 74 yaşındaki Erkök Avcıoğlu. Sandukanın gündeme gelmesi için panel düzenleyen Avcıoğlu, 2006 yılında Akşehir Asliye Hukuk Mahkemesi'nde tespit davası açarak sandukanın
Hacı İbrahim Veli Türbesi'ne ait olduğunu tespit ettirmesine rağmen Alman müze yetkilileri, sandukanın biri tarafından kendilerine bağışlandığını ifade ederek çalıntı eşyayı geri iade etmemekte ısrar ediyor.
YARIN: Takkasızlar Konağı ve Başkan Salih Akkaya.