Son zamanların en popüler vitaminlerden biri olan D vitamini. Kime sorsanız ya yetersiz ya da eksik düzeydedir. Kontrollü sosyalleşmenin başladığı bugünlerde en çok dikkat edilmesi gereken, eksik olan D vitamini depolarını bir an önce doldurmak ve güneşle buluşmaktır.
Evde kalınan üç aylık süre zarfında güneşten mahrum kalmış çocuklar ,yetişkinler ve 65 yaş üstü bireylerde görülebilecek D vitamini eksikliğinin bir an önce giderilmesi gerekir.Bu dönemde alınan kiloların, açılan iştahın, yaşanan yoğun stresin D vitamini eksikliğine de bağlı olduğunu biliyor musunuz?
Koronavirüse karşı en etkili maskenin bağışıklık sisteminiz olduğunu, bağışıklık sisteminizin optimum seviyede çalışması için ise D vitamini rezervinizin dolu olması gerektiğini sık sık dile getiriyoruz. Yeni bir araştırma, D vitamininin koronavirüste de koruyucu etkisi olduğunu kanıtlar niteliktedir.
Yapılan araştırmaya göre D vitamini eksikliği olan yeni tip corona virüs (Covid-19) hastalarının neredeyse yüzde 99’u hayatını kaybediyor. Çalışma, güneş ışını vitamininin Covid-19’a karşı hayat kurtarabilecek bir güce sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Endonezyalı araştırmacılar, 780 yeni tip corona virüs (Covid-19) hastasının verilerini analiz etti. Sonuçlarda, D vitamini eksikliği (20 ng/ml’nini altında) olanların ölüm oranın yüzde 98,90, orta ve hafif düzeyde (>20, <30 ng/ml) eksik olanların ise yüzde 87,8 olduğu görüldü. Bununla birlikte yeterli D vitamini düzeylerine (> 30 ng/ml) sahip olanların ölüm oranının ise yalnızca 4,1 olduğu kaydedildi. Bilim insanların araştırmanın tanımlayacı olmadığı, ancak yüksek D vitamini düzeylerine sahip olan hastaların daha çabuk iyileştiğini açıkladı.
ÖLÜM RİSKİ 10 KAT DAHA FAZLA
Bağımsız araştırmacılardan oluşan ekip, D vitamini eksikliği olan insanların yaş, cinsiyet ve daha önce yaşanan sağlık problemleri de dikkate alındığında Covid-19’dan ölme risklerinin 10 kat daha fazla olduğunu açıkladı.
KÜRESEL SAĞLIK SORUNU
İrlanda’daki Trinity Colloge Dublin tarafından iki ay önce yapılan bir çalışmada D vitamini takviyesi alan yetişkinlerin göğüs enfeksiyonlarında yüz 50 düşüş görüldü.
Dünya genelinde yaklaşık 1 milyar insanın D vitamı eksikliği yaşadığı düşünülüyor. Uzmanlar, karantina uygulamaları güneş ışığı alımının azlamasıyla sayının artabileceğinden endişe ediyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından D vitamini eksikliği ve yetersizliği küresel bir sağlık problemi olarak kabul ediliyor.
Peki Nedir D Vitamini Bu Kadar Önemli Yapan? D Vitamini Hakkında Merak Edilenler İşte:
Kimlerde D Vitamini Eksikliği Görülebilir?
D vitamini eksikliği sadece ülkemizde değil, dünya üzerinde sık görülen yetersizliklerden biridir. Özellikle güneşlenmeden yoksun kalan ülkelerde ve koyu ten renkli bireylerde daha sık görülür. Yaşlılarda güneş görme süresinin azalmasına bağlı olarak eksiklik daha fazla görülebilir. Güneş kremi kullananlarda, karaciğer ve böbrek yetmezliği görülen hastalarda, obez bireylerde, chron, çölyak gibi emilim bozukluğu yaşayanlarda ve streroid grubu ilaç kullananlarda eksiklik görülme olasılığı daha yüksektir.
Kanda Normal D Vitamini Düzeyi Ne Kadardır?
Kanda 25OH vitamin D düzeyi, D vitamini durumunu gösteren parametredir.
< 10 ng /ml – şiddetli yetmezlik
10 ng/ml – 20ng/ml – yetmezlik
21 ng/ml – 29ng/ml – eksiklik
>30 ng/ml – yeterli
> 150 ng/ml – toksik
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Yaygın kemik ve kas ağrısı, kemik hassasiyeti, kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu, dengesizlik, sık görülen kırıklar yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmekte fayda vardır.
D vitamini Nasıl Sentezlenir?
D vitamini yağda çözünen bir vitamin olarak kabul edilir. Yaklaşık %80-90’ı deride ultraviyole ışınları sayesinde sentezlenir. %10-%20 de besinler yoluyla alınır. Deride güneş ışığı sayesinde üretildiği için D vitaminine “güneş ışığı vitamini” de denir.
Güneş ışınları yoluyla D vitamini sentezlemek için uygun koşulları sağlamak çok önemlidir;
- Cildin direk güneş ışığına teması gereklidir, pencere veya cam arkasındayken D vitamini sentezi yoktur
- 8 faktörden fazla koruyuculu vücut kremi D vitamini sentezine engel olmaktadır.
- Güneş ışınlarının dünya yüzeyine ulaştığı özel bir açı olan zenith açısı D vitamini sentezi için gereklidir
- Ülkemiz için D vitamini sentezi mayıs ve kasım ayları arasında gerçekleşir
- Uygun ışın açısı için saatler 10.00- 15.00 arasıdır.
Hangi Besinler D Vitamini İçerir?
Somon, tuna, sardalya gibi yağlı balıklar, yumurta, karaciğer D vitamini içeren besinler arasındadır. Fakat bunların hiç biri zengin kaynaklar değildir. Yani günlük beslenme ile D vitamini eksikliğini gidermek çok güçtür. Yurt dışında süt ürünlerinde D vitamini zenginleştirme yapılmaktadır fakat bu şuanda bizim ülkemiz için zorunlu bir uygulama değildir.
En İyi Kaynağı Güneş
D vitamini güneş ışığı sayesinde deride üretilir. Yani en iyi kaynağı güneş diyebiliriz. Bazı yağlı balıklar, yumurta, zenginleştirilmiş süt ve süt ürünleri de D vitamini içerirler. Sağlıklı bireylerde güneş ışınları ve beslenme desteği D vitamini ihtiyacının karşılanmasına yeterken, eksiklik ve yetersizlik durumlarında hekim kontrolünde takviye de önemlidir.Vücutta depo edilebilme özelliği olduğundan dolayı çok fazla miktarda alındığında toksik etki yaratabilir. D vitaminin toksik etkisi besinle veya güneşle aldığınızda değil, vitamin takviyesi olarak dışarıdan aldığınızda olur. Bu sebeple bilinçli kullanmakta fayda vardır.
Her gün düzenli ilaç alımı yerine haftada en az 4 gün düzenli bir şekilde D vitamini depolarının doldurması için güneşle temas edilmesi çok önemilidir."Güneşli öğle saatlerinde yani güneşin dik geldiği saatler güneşten hem daha fazla hem de doğru yararlanmak için doğru zamanlardır. Özellikle güneşli açık alanlarda, derimizi mümkün olduğunca doğrudan güneş ışığına en az 20 dakika maruz bırakmalıyız ki kaliteli bir D vitamini sentezi gerçekleştirilebilsin.
Ne Kadar D Vitamini Almalıyız?
Dünya Sağlık Örgütü yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-800 IU/ gün D vitaminini öneriyor. Yetersizlik veya eksiklik durumlarında hekim kontrolünde doz artabiliyor.
Uluslarası Osteoporoz Vakfı; 50 yaşın üzerinde veya menopoz dönemindeki kadınlarda kırıktan korunmak için günlük 1000 mg kalsiyum ve 800 IU D vitamini öneriyor.
Bebeklerde D Vitamini Desteği Nasıl Olmalıdır?
Bebeklerde doğar doğmaz 400IU/gün D vitamini takviyesi başlanmalıdır. Anne sütü de D vitamini içerir fakat yeterli değildir. Annede D vitamini yeterli olsa bile bebekler güneş ışığına çıkarılmadıkça ve yeterli D vitamini takviyesi yapılmadıkça D vitamini eksikliği görülme riski artar. Bebek D vitamini takviyesi almıyor ve yalnızca anne sütü ile besleniyorsa annenin D vitamini ihtiyacı 4.000-6.000 IU’ye kadar çıkabilir.
Gebe Ve Emziren Anneler Ne Kadar D Vitamini Almalılar?
Gebe ve emziren annelerde D vitamini mutlaka takip edilmelidir. Gebelikte D vitamini eksikliği, gebelik hipertansiyonu ve sezaryen doğum riskini artırabilir. Gebe ve emziren anneler günde en az 1.000 IU D vitamini takviyesi almalıdır.
Bu virüsün nasıl bulaştığını biliyoruz. Salgından korunmak için ne yapılması gerektiğini biliyoruz. Yani bu dönemi gereken önlemleri alarak geçirdiğinizde hastalıkla aranıza mesafe koyabilir, bu dönemi sağlıkla atlatabilirsiniz. Böylesi bir dramdan ruhsal olarak etkilenmememiz, endişe duymamamız imkânsız. Ama kontrolün tamamen sizde olduğunu sakın unutmayın, panik yapmadan doğru ve etkili bir şekilde önlem alın.