Konya, onun döneminde bir ilim, irfan, fikir, din ve kültür merkezi olmuştu.
Tahta kaldığı on yedi senelik idaresinde Konya, Türkiye Selçuklu Devleti’nin payitahtı haline gelecek ve dönemin bütün ilim, irfan, dîn, sanat ehli ulema ile sanatkârlarına kapılarını açarak bu aziz şehri her yönüyle mamur hale getirerek medeniyet merkezi yapacaktı.
Tarihçi Faruk Sümer, I. Alâeddîn Keykubad’ın ‘Muhtemelen 586’da (1190) doğdu’ğunu ve 1237’de ‘ramazan bayramında elçilere verdiği bir ziyafette yediği av etinden zehirlenerek ertesi gün öldü’ğünü belirtiyor.
Dün, Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad’ın vefatının 779. Yıldönümü idi. Âdil, ciddi, otoriter ve dindar bir hükümdar olan Alâeddin Keykubad, “Devlet işlerini bizzat yakından takip eder, görevini ihmal edenlere müsamaha göstermezdi. Onun zamanı Selçuklular’ın en güçlü dönemidir. Keykubad, doğuda Fırat’a kadar bile gitmeyen ülkesinin sınırlarını Aras boylarına ve Van gölüne kadar ulaştırdı. Yine onun devrinde Akdeniz ve Karadeniz’de donanma meydana getirildi. Karadeniz donanması sayesinde Kırım’daki Suğdak şehri Selçuklu idaresine bağlandı. Vefatı esmasında Selçuklular Ortadoğu’nun en kuvvetli ve en büyük devleti idi. Çukurova’daki Ermeni kralı, Trabzon Rum İmparatoru, Halep Eyyûbî meliki Mardin Artuklu meliki Keykûbad’ı metbû tanıyordu. Para ve kitâbelerinde “es-sultânü’l-a’zam” unvanı ile anılır. Abâsî halifesi de gönderdiği yazılarda ona aynı unvanla hitap etmiştir. İbnü’l-İbrî, Keykubad’ın çok akıllı, siyasî zekâsı yüksek, ahlâklı ve namuslu bir hükümdar olduğunu kaydettikten sonra devletinin gücünü artırdığını, şanını yücelttiğini, ülkesini genişlettiğini, birçok hükümdarın kendisine tâbi olduğunu, ‘alemin onun önünde eğildiğini ve bundan dolayı kendisine “dünyanın sultanı” denildiğini kaydeder.
Alâeddîn Keykubad âlimlere çok değer verir, onları himaye ederdi. Muhyiddîn İbnü’l-Arabî, Abdüllâtîf el-Bağdâdî, Necmeddîn-i Dâye, Kâniî-i Tûsî, Sultânülulemâ Bahâeddîn Veled ve Ahî Evran gibi âlim, mutasavvıf, edip ve şâirler onun zamanında Anadolu’ya gelmiş, ilgi ve itibar görmüştür. Tarihe yakın ilgi duyduğu ve Nizâmülmülk’ün Siyâsetnâme’sini, Gâzalî’nin Kimyâ-yı Saâden’ini okuduğu kaydedilmektedir.”
Alâeddin Keykubad, ağabeyi İzzeddîn Keykâvus’un vefatı üzerine Sivas’ta 1220’de hükümdar ilan edildi. Daha sonra muhteşem törenlerle Konya’da yeniden tahta oturan Sultan Alâeddîn, Eyyûbî Hükümdarı el-Melikü’l-Âdil’in kızı ile evlendi. Yaklaşmakta olan Moğol istilâsına karşı Konya, Sivas, ve Kayseri’yi sağlam surarla çevirterek 1222’de Alâiye’yi (Alanya) fethetti. Burada bir tersane inşa ettirdi. Şehri sultana teslim eden Kyr Vart’ın kızıyla evlendi. Bazı emirlerini öldürtmesi ve bazılarını da sürgüne göndermesi üzerine Sultan Aâeddin, 1223 ordusuyla birlikte Kösedağ’da bozguna uğradı. Moğollar’ın Kırım sahillerindeki Suğdak şehrine hücumları üzerine Kastamonu Beyi Hüsâmeddin Çoban kumandasındaki Selçuklu donanması Suğdak şehrini fethetti (1224). Sultan Keukubad, Ahlat’ı kuşatan Celâleddin Hârizmşah’ı yendi (1230). Fakat bu sefer Selçuklular ile Moğollar karşı karşıya geldiler. Moğollar Ahlat ve bölgesinde yağmalayarak Sivas’a kadar dayandılar. Moğol akınları sebebiyle Eyyûbîler Ahlat’ı terkedince bölgede dirlik düzenlik kalmadı. Bunun üzerine Sultan Keykubad, kendisine çok güvendiği Kemâleddin Kâmyâr’ı görevlendirerek buranın güvenliğini sağladı. Son derece dindar bir hükümdar olan Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad, bildiğiniz gibi Mevlâna ve ailesini karşılamış ve onlara büyük hürmet göstererek saygıda kusur etmeyen bir hükümdar olarak tarihe geçmişti.
Alâeddin Tepesi’nde bulunan Alâeddin Camiî’nim avlusundaki Selçuklu Sultanları Türbesi’nde meftun olan Dünyanın Sultanı Alâeddin Keykubad’ı, vefatının 779’uncu sene-i devriyesinde rahmetle anıyoruz.
AZİZİM DİYOR Kİ…
Konya, Sultan Alâeddin’in döneminde ilim, irfan, din, kültür merkezi ve Selçuklu Medeniyeti’nin de beşiği olmuştu.
Selçuklu’nun Payitahtı Konya’yı idare edenlere burada büyük görevler düşüyor. Dünyanın Sultanı Alâeddin Keykubad’ı anlamak, Selçuklu tarihini genç nesle sevdirmek, anlatmak adına 2017’de kutlanacak olan vefatının 780’inci yıldönümünde, Sultan Keykubad’ı büyük törenler, bilgi toyları düzenleyerek yâd edelim.