Çarşamba günü fırından üç ekmek aldım. Eve doğru giderken, esnaf bir arkadaşa rastladım. Hocam dedi bu aldığın son ucuz ekmek!
Duraksayınca….
Ekmeğe zam geldi dedi.
Dükkanının hemen karşısındaki çay ocağına oturduk. Ekmek dedi yarından itibaren 3.5 lira. Bir çuval un 425 liraydı. Bu karar alındıktan sonra kaç lira oldu biliyor musun?
525 lira!
Bunlar daha iyi günlerimiz!
Eğer böyle giderse, ekmek birkaç aya kalmaz beş lira olur, Allahualem beş lirayı da geçer mi bilmem!
735 yıllarından Bilge Kağan şöyle sesleniyor, “Aç milletimi doyurdum, yoksul milletimi zengin ettim...”
Milletin gönlünü almanın yolu ekmekten geçiyor! Milletin karnını doyurmak, milleti aç bırakmamaktan geçiyor!
Çünkü, ekmeğe zam, kimyamızı bozuyor! Bozulmakla kalmıyor, soframızdan eksilen ekmeği nasıl yerine koyabiliriz diye kara kara düşünmeye başlıyoruz!
Doluya koysam almıyor boşa koysam dolmuyor denilen mevzu böyle bir mevzu!
Ekmek vazgeçeceğimiz bir şey değil!
Önemli olan ne biliyor musunuz?
İnsanımızın sofrasına koyduğu ekmeğin sayısını en az bir tane artırabiliyor muyuz?
Meselenin inceliği de çözümü de o! İşte tam da o noktada takıldık kaldık!
Bugün geldiğimiz nokta da söylenmek isteyen şu! Üç ekmek alacağına iki, iki alacağına bir al, ekmeği azalt! Ekmekte şeker var, şu var, bu var!
Ekmek yiyeceğinize…
Ah Marie Antoinette ah! Sen şimdi yine ekmek bulamıyorsanız pasta yiyin diyeceksin de geçtik ekmekten, pasta kaç lira oldu haberin var mı?
*****
Tarım şehri, Tarımın kalbinin attığı yer, Türkiye’nin buğday ambarı, Tarım Fuarının en muhteşeminin açıldığı, tarım deyince akan suların durduğu Konya’da, kim derdi ki un ve ekmek zamlanacak, zamlı satılacak?
Ekmeklik buğdayın zamanımızdan sekiz bin beş yüz yıl önce yetiştiği bir coğrafyanın tam ortasında bu şehir!
Ekmek zammına buruk bakması, anlam verememesi belki de o yüzden!
Ekmek zam mı karşısında denen ne mi?
“Olmasa da olurdu, Konya bir çare bulurdu!”
Günde on ekmek alan haneler var.
On ekmek günlük 35 lira! Çarpın otuzla, ayda bin elli lira!
Yanında katık yok, aş yok! Bu fiyat katıksız fiyat!
Asgari ücretliyseniz, aldığınız ücretin dörtte birini sorgusuz sualsiz ekmeğe ayıracaksınız demektir!
Konya’da 1950’li yılların başında 20 kuruştu ekmek!
Bugünkü gibi 200 gram değil, tam tamına 820 gramdı!
Çeyrek ekmek ise 205 gramdı. Beş kuruştu nihayetinde!
Konya’da çıraklar, öğle arasında, katıkçılara gider, çeyrek ekmeğin arasına, helva, zeytin, peynir koydurur, bir güzel karınlarını doyururlardı.
O günler yokluk günleriydi diye anlatılır amma…Ekmekte ucuzdu, katıkta…
*****
Ne zaman ekmeğe zam yapılsa içim titrer! Unun diyarında, buğdayın ambarında ekmek zammı gördü.
Ekmek bizim için nimet! Ekmek elden su gölden yaşamadığımızda ayrı bir gerçek!
Bir tabak çorbanın yanında bir ekmek yiyen insanımız nasıl vazgeçsin ekmekten!
Ekmek zammı soğuk duş etkisi yamadı mı diye soranlar haksız mı?
Zamlardan fena halde bunaldığımız doğru!
Ancak bizi en fazla zorlayan, en anlam veremediğimiz zam, ekmeğe yapılan zam!
Ağırımıza gidiyor! Kabullenmekte zorluk çekiyoruz!
Ne mi diyor insanlar?
Ekmeğimize zam yapmasınlar! Ekmeğimize göz dikmesinler! Cümle kalem ürüne yapılan zamma fazla itirazımız olmadı! Bir şekilde kabul ettik! Kabullendik!
Lakin ekmeğe yapılan zammın bir şekilde önüne geçilmeliydi, zam yapılmamalıydı!
Haziran ayı son günlerinde ekmeğe gelen zam, düşündürdü kaldı insanları!
Ekmeğin ciddi bir zam gördüğü şu günde, pasta fiyatlarının nerelerde olduğunu sanki bilmeyen mi var.
Unlu mamuller tarihinin en yüksek rakamlarından satılıyor!
En ucuz diye bilinen makarnanın dahi 500 gramlık paketi en düşük 5 lira ve üzerinde bir fiyatla karşılıyor marketlerde!
*****
Sadece ekmeğe zam gelmedi. Geçtiğimiz günlerde Konya’nın vazgeçilmezi olan etli ekmeğin hamuruna da zam geldi. Zam yağmurları arasında kaynadı gitti bu zam.
Daha önce 4 liradan satılan 180 gramlık etli ekmek hamuru yüzde 25 zam görerek beş lira oldu.
Kimin haberi oldu?
Etli ekmek yaptırmak için fırına gidenlerimizin.
Etli ekmek hamuru da, bozuk paradan kağıt paraya terfi etti!
Etli ekmek kaç lira oldu dersiniz?
60 lira!
Bir buçuk etli ekmek, yanında ayran ne kadar mı? Yüz lira!
Ya Etli ekmek-Bıçak arası? 70 lira oluvermiş!
Lahmacun ise 35 lira!
İki tane ile anca doyarım diyenin vereceği para ayran hariç 70 lira!
Bir başka Konya lezzeti olan yağ somunu ise 55-60 lira!
Etli ekmek yaptırmakta, hafta sonu maile etli ekmek yemeğe gitmekte lüks oldu!
Bir zamanlar her hafta sonu giderdik diyenler, ayda bire, ayda bir gidenler, üç ayda, dört ayda bire diye niyet aldılar, bu fiyatlardan sonra!
Etli ekmeğinde yenecek, ikram edilecek, ısmarlanacak hali kalmadı diyenler haksız mı?
*****
Ekmek konusu nazik bir konu. Biz bunu her zam haberinde, her zam sonrasında yaşıyoruz.
Ne mi değişiyor?
Neredeyse hiçbir şey!
Daha ekmek arası bilinmezken, bu kadar meşhur değilken, bir ekmeği bıçakla boydan boya yarıp içine kuru fasulye dolduran kim?
Tavuk ve balık yerken kaç dilim ekmek yediğini saymayan kim?
Dünyada en fazla ekmek tüketen, aynı zamanda en çok ekmek israf eden kim?
Söylenecek çok şey var, yazılacak da…
Bir ekmeği dilimlere bölüp dilim-dilim satacağımız günlere doğru gittiğimizi söyleyenler inanın şaka yapmıyorlar!