Ekonomide iyimser düşünmek, negatif enerjiyi hadi üzerimizden atalım demek istiyoruz. Fakat şimdi Varlık Fonu konusu gündeme gelince herkes bunu sorgulamaya başladı. “Ne olacak? Bu, devletin elindeki varlıkların satışı mı? Özelleştirme gibi bir şey mi?” gibi birçok soruyla karşılaşıyorum.
Aslında 2016 Ağustos'ta yasası çıkan Varlık Fonu, son iki günde fona aktarılan hazine varlıklarıyla uygulamaya girdi.
Varlık Fonu mevzuatı ve aktarımlarına bakarsak, amacın bütçe dışında rahat harcama yapabilmek ve büyük altyapı yatırımları için iç ve dış borçlanma ile kaynak yaratmak olduğu açık. Hükümetin yapmak istediği belli; büyük altyapı yatırımlarını önce bütçeden yaptı, kaynak kalmayınca yap-işlet-devret modeli dahil dış kaynak bulup yapmaya devam etti. Artık o yol da bitti. Şimdi büyük kamu varlıklarını bir fona koyup, bu fonu borçlandırıp, büyük altyapı yatırımlarını finanse edecek.
Bakın enflasyon çift haneleri rakamlara doğru gidiyor. Çünkü ekonominin kuralları var; bir şeyleri yapar ya da belli şeyleri yapmazsanız sonuçları bellidir. İşte bu nedenle enflasyon çift haneye doğru gidiyor. Peki, enflasyonun çift hane olması ne değiştirecek? Her şeyden önce beklentiler üzerinde psikolojik etki yaratacağı açık. Artık insanlar son 10 yıldır alıştıkları tek haneli enflasyonla değil, çift haneyle düşünecekler, planlarını buna göre yapacaklar. Referanduma kadar etkisini daha az görsek bile, yılın ikinci yarısından başlayarak her geçen gün faturanın ağırlaşacağına kimsenin şüphesi olmasın.
Her şeyden önce şunu söylemek gerekir ki; enflasyon hedefi yüzde 6.5’dan 8’e çıkarılmasına rağmen, yıl sonunda bu oranda kalınacağını bekleyen çok az. Şu anda piyasa tahminleri yüzde 9 civarında. Ancak piyasa analistleri hep baştan temkinli davranıp, daha sonra beklentilerini sürekli yukarı çıkardılar. 2017 yılı sonu yaklaşırken beklentiler yüzde 10 ve üzerine çıkarsa, bence sürpriz olmamalı. Anlayacağınız enflasyon canavarı uyandı. Öte yandan 5 puanlık vergi indiriminin vergi tahsilatında artışı sağlayacağı bekleniyor. Sonunda ancak… Dersek ne kadar etkili olur zaman gösterecek. Bir diğer tarafta bireysel emeklilik konusu var ki aman hiç sormayın. Çünkü adam diyor ki “kardeşim benim zaten sigortam var ve aldığımız para belli ikinci sigorta da neyin nesi?” diyorsanız onunla ilgili de hemen bilgi verelim. Çalışma hayatı açısından uzun zamandır gündemde olan otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemi 1 Ocak tarihi itibarıyla uygulanmaya başladı. Sistemle birlikte, 1.000 ve daha fazla sayıda çalışanı olan firmalarda 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren 45 yaş altındaki bütün çalışanlar için otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemi devreye girdi. Bununla birlikte, Nisan 2017’de kamu işyerleri, 2019 yılı temmuz ayı itibarıyla ise tüm işverenler kapsamda olacak.
Otomatik katılımlı BES’in kapsamındaki çalışanlar; eski adıyla SSK’lı, yeni adıyla 4/a’lılar ve yine eski adıyla emekli sandığı mensubu, yeni adıyla 4/c’li sigortalılar, yani işçi ve memurlar. 1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla 45 yaş altındaki çalışanların sisteme dahil edilmesi gerektiğinden 1 Ocak 1972 ve sonrasında doğan işçi ve memurların tamamı kapsamda. Kapsamda olan işyerlerinde çalışan 45 yaş altındaki kişiler için işverenler, bireysel emeklilik sözleşmesi başlatmak zorunda. Dolayısıyla, söz konusu durumdaki çalışanların “İstemiyorum” deme hakları yok. Ancak çalışan isterse iki ay içerisinde cayma hakkını kullanarak sistemden çıkabiliyor. Yani, sisteme katılım zorunlu ancak devam etmek isteğe bağlı. Cayma hakkını kullanan çalışanın sözleşmesi iptal ediliyor. Bununla birlikte, cayma hakkını kullanan çalışanlardan yapılan kesintilerin, hiçbir kayıp olmadan on gün içerisinde iade edilmesi gerekiyor. Böylece, otomatik katılımlı bireysel emeklilik sisteminden cayma hakkını kullanan çalışanın maddi olarak herhangi bir kayba uğraması önlenmiş oluyor. Ben açıklananları size aktardım siz kendinize yararlı olanları alırsınız artık. Referandum öncesi vaatler havada uçuşurken emekliye promosyon müjdesi dedikleri de bozdur bozdur harca cinsinden ve üstelik bankaların istekleri verdiklerinden daha çok. Eleştirmek ya da eleştirmiş olmak için söylemiyorum aylığa yansıyacak 10 liranın ne faydası olacak çözemedim. Öte yandan torunlara bakan ninelere maaş, annelere istihdam sözü var. Gençlerin alacağı ilk evin beşte birini de devlet ödeyecek. Bugünlük bu kadar…