Bilim adamları yeni yaşam formlarının oluşumu adına çığır açan bir keşfe imza attı. Tüm canlılar için yapıtaşı niteliğinde iki molekül var; DNA ve RNA. MRC Moleküler Laboratuarı doğal seçilim ile evrimleşebilen altı adet sentetik DNA üretti. Bu altı yapının tamamı doğadışı olarak kabul edildiğinden XNA (xeno/yabancı nükleik asit) adı verildi.
İnsanlığın yeni canlıların oluşumuna katkıda bulunması muhtemel mi? Dış etkenlere ihtiyaç duymadan genin kendini kopyalayabilmesi için, XNA’yı baz alarak kopyalanan XNA’ların üretilmesi gerekiyor. Ancak bu araştırmanın yıllarca sürebileceği tahmin ediliyor.
Kimi zaman araştırmaların sonucunda hedeflenen gerçekleştirilemez, ancak bambaşka bir konuda ön adım atılmış olabilir. Hatta icat edilmiş bile olabilir. Güçlü bir yapıştırıcı bulmaya çalışan Dr. Spencer Silver, dayanıksız bir yapıştırıcı buldu ve bunun işe yaramayacağını düşündü. Art Fry yıllar sonra arkadaşının buluşunu hatırladı ve bunu post-it için kullandı. Bugün post-it’ler ofis hayatımızın vazgeçilmezi olup en çok satan ofis ürünlerinden biri haline geldi.
Sentetik DNA’lar da farklı fikirlerin önünü açtı. XNA ile yeni canlıların çıkışı şöyle dursun, hali hazırda var olan canlıların zengin DNA’larının sentetiğe dönüştürülmesi onlarca sektöre yön veriyor. Sanat eserlerinde sahteciliği önlemek için özel tarayıcıyla okunabilen, esere zarar vermeden yapışan, kişiye özel sentetik DNA üretiliyor. Gözümüzün değdiği en basitten en karmaşık ticari ürüne kadar hemen her ürüne genetiği değiştirilmiş hayvan ve bitki DNA’ları eklenerek daha nitelikli mallar elde ediliyor. Mantardan masalar, örümcek DNA’sından sentetik ipek üretiliyor.
Fortune araştırmasına göre 2016 yılında sentetik biyoloji sektörü silikon vadisinden 1 milyar doların üzerinde yatırım topladı. Parfüm üretiminde kullanılan nadir bulunan çiçeklerin yağını inceleyerek, DNA kodlarındaki harflerin yerlerini değiştiren; bu sayede yağın maliyetini azaltıp, üretimi sentetiğe çevirerek katbekat artıran şirket tek başına 150 milyon dolar yatırım topladı.
İddialar, insan DNA’sından otomobiller, evler hatta roketler için biyoyakıtlar yapılabileceğine kadar gidiyor. Belki de önümüzdeki birkaç yıl içinde DNA numunemizi renk, koku veya tat ile özdeşleştirebilecek ve bu harmanı metalaştırıp kişiye özel ürünler ortaya çıkaracağız. Evlerimizde, ofislerimizde sadece bize özel, biz kokan, bizi tanımlayan, DNA’mızdan izler olan teknolojik veya günlük ihtiyacı karşılayan basit ürünler olabilecek. Teknoloji ve bilimin işbirliği ile gelecek, çok yakında gelecek.