26 Mayıs itibarı ile inşaat, tekstil, otomotiv, metal gibi alanlarda faaliyet gösteren birçok sektörde 40 meslek grubu için Mesleki yeterlilik Belgesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu tarihten itibaren yetkili kurumlardan alınmış belgelere sahip olmayan personel çalıştırıyor iseniz para cezaları ile karşı karşıya gelebilirsiniz. Çalışan kişiler ise tespit edilmesi halinde işi bırakmak iş yerini terk etmek zorunda.
6645 sayılı kanun ve 5544 sayılı kanunlar kapsamında getirilen bu yönetmelik 25 Mayıs 2015 de yürürlüğe girdi ve 1 yıl süre tanındı. Bu kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde 48 iş kolu için belge zorunlu ancak tebliğle ilave edilen 8 işkolunda süre 2017 yılında iken 40 iş kolunda 26 Mayıs da sona eriyor. Şu an görünmekte olan tabloya göre kısa bir süre kalmasına rağmen resmi olarak 384 bin kişinin bu belgeyi alması gerekirken sadece 30 bin kişi belgeye sahip durumda.
Birçok sektörü ilgilendirdiğini başta da belirttim ancak inşaat sektörünün biraz daha fazla ciddiye alması gerekmekte. Ahşap kalıpçılığından, duvarcıya, boyacıdan, PVC pencere montajcısına kadar 17 meslek grubu inşaat alanında faaliyet gösteriyor. İnşaat sektöründe sadece yalıtım alanı bile ısı yalıtımı, su yalıtımı, ses yalıtımı ve yangın yalıtımı olarak 4 alt başlığa ayrılmış ve bunların her biri için ayrı belgeye sahip olmanız gerekiyor.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası olarak belgelendirme amaçlı bir merkez kurulmuş ve inşaat ile alakalı ilk sınav ve eğitim faaliyetleri için 750 m2’lik bir inşaat alanı oluşturmuşlar. Burada teorik ve pratik dersler veriliyor. Fakat bir yıl içerisinde verilen belge sayısına baktığınızda ilgisizliğin ne derece yüksek olduğunu görmektesiniz. Yine başka bir belgelendirme kuruluşu yetkilisi verilen belgelerin ağırlıklı olarak iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda olduğunu inşaat firmalarının belge konusunda ilgisiz olduğunu söylüyor.
Sınavlara katılan 100 bin kişiden sadece 25-30 bin kişinin belge aldığı da bir ayrı gerçek. Durum bu olunca yılların ustalarının usta olmadığı anlaşılıyor ve tekrar eğitimden geçmelerine karar veriliyor. Ancak bu işe bütçe ayrılmasına rağmen hangi hocalar hangi mekanlarda bu eğitimi verecek net değil. Birçok alanda olduğu gibi bu uygulamada bir yıl öncesinden belli olduğu halde, kanunu çıkaran bürokrasi ile sahada yaşayan uygulamacıların aralarında ki koordinasyon eksikliğinden dolayı kalan kısa süreye rağmen hiçbir ilerleme kaydedilmemiş.
Belgesiz çalışan başına işverene 500 TL para cezası söz konusu. Sınava girecekler için devletimiz bütçeden pay ayırdığı gibi Avrupa Birliği Fonları da bu konuda yardımcı oluyor fakat gerek belgelendirme kuruluşlarının azlığı gerekse inşaatçılarımızın uygulamadan habersiz olmaları sonucu 26 Mayıs sonrası bizi yine bir kargaşa bekliyor.
Bakanlık erteleme yok belge soracağız ve gereğini yapacağız diye açıklama yaparken uygulamacılar kesin ertelenir bu uygulanmaz diyerek kanunu ciddiye almıyorlar. Bu düzenlemenin olumlu olduğu ve desteklenmesi gerektiği açık bir gerçek. Hele her yıl binlerce kişimizi iş kazalarında kaybederken. Uluslararası kalite standartları, teknik yeterlilik ve özellikle nitelikli ara eleman konusunda faydalı olacağı da ortada.
Yalnız İstanbul’da inşaat sektöründe çalışan işçi sayısının 350 binden fazla olduğu sanılıyor. Bunun yarısı için yeterlilik belgesi gerekir desek 150 binden fazla işgücü eder. Her işi sona bırakmayı sevdiğimiz için alınan belge sayısının 15-20 binlerde olduğu söyleniyor. Mevzuat çıktı konu kapandı anlayışıyla ortada duran bu büyük meseleyi nasıl çözeceğimiz belli değil. Kervan yolda düzülür mantığı ile yaşamaya devam ediyoruz.