Konya'nın bağrında yatan sırlarla dolu bu mekânlar, yüzyıllar boyunca insanların dertlerine derman olduğu söylenmekte. İşte o sır dolu yerler...
Konya, sadece Mevlana ile anılan bir şehir değil. Yüzyıllardır insanların dertlerine derman aradığı, hastalıklarına şifa umduğu sayısız sınanmış yere ev sahipliği yapıyor. Bu yerler, sadece fiziksel bir mekân değil, aynı zamanda derin bir inanç ve umudun yansıması. Konya'da insanlar, tekke ve türbelerde yatan Allah dostlarının yüzü suyu hürmetine hastalıklarına şifa bulmak için dua ederlerdi. Bu inanç, yüzyıllar boyunca nesilden nesille aktarılmış ve şehirde kendine özgü bir kültürel doku oluşturdu.
HER DERDE BİR ÇARE
Süt gelmeyen kadınların ziyaret ettiği Süt Tekkesi, kalp çarpıntısı çekenlerin uğrak noktası olan Şems-i Tebrizi Türbesi, cilt hastalıklarına şifa arayanların yöneldiği Bulgurcuk Tekkesi gibi her bir sınanmış yer, farklı bir ihtiyacı karşılamak üzere ortaya çıkmıştır. Nazar değdiğine inanılanların uğradığı Nazar Tekkesi'nde bıçakla alınan bir kıymık ve tütsü, hastalara umut olmuştur.
İNANCIN GÜCÜYLE ŞİFA BULUYORLAR
Bu tür inanç merkezleri, sadece Konya'ya özgü bir gelenek haline geldi. Şehirdeki her ilçe ve köyde, farklı hastalıklara şifa arayan insanların uğradığı onlarca sınanmış yer bulunmakta. Örneğin, sıtmaya yakalananların gittiği Pirebi Tekkesi, akıl hastalarının uğrak noktası olan Avdan Tekkesi gibi. Bu sırlı yerlerde bulunan şifanın, orada yatan kişiden değil, Allah'tan umulması. İnsanlar, bu mekânlarda dua ederek, iç huzuru bulmayı ve hastalıklarından kurtulmayı amaçlarlar.
GÜNÜMÜZDE SINANMIŞ YERLER
Günümüzde bu yerlerin bir kısmı hala ziyaret edilmekte, bir kısmı ise zamanla yok olmuştur. Ancak, bu yerlerin hafızalardaki yeri ve bıraktığı izler hala canlı kalmakta. Konya'nın kültürel mirasının önemli bir parçası olan sınanmış yerler, aynı zamanda şehrin turizm potansiyelini de artırmakta.
İŞTE GİZEMLİ VE SINANMIŞ YERLER:
SÜT TEKKESİ
Ferhuniye mahallesi Sultan Mesut sokağındaki tekkeyi sütü gelmeyen, sütü kesilmiş kadınlar tarafından ziyaret ediliyordu.
ŞEMS-İ TEBRİZİ TÜRBESİ
Şerafeddin Camisinin arka tarafında Şems Camisi içerisinde bulunan türbeye kalp çarpıntısı olan hastalar ile karnı ağrıyanlar kişiler tarafından şifa bulmak için ziyaret ediliyordu.
BULGURCUK TEKKESİ
Meram ilçesi Demirciler sokağında yer alan Bulgurcuk tekkesini cilt hastaları ziyaret ediliyordu.
SİĞİL TEKKESİ
Karatay İlçesi Aziziye Mahallesi Celal sokağında yer alan tekkeyi cildinde siğil çıkanlar ziyaret ediyor.
AFAKAN TEKKESİ
Meram Tıp fakültesine varmadan Beyşehir yolu üzerinde, yolun sağında olan tekke çarpıntı, öfke, sinir, iç sıkıntısı, iç çarpıntısı olan hastalar götürülüyordu.
NAZAR TEKKESİ
Sarıyakup mahallesinde bulunan Nazar Tekkesini Nazara geldiğine inanılan kişiler ziyaret ediyor. Tekkenin eşiğinden bıçakla bir parça kıymık alıyor ve hastaya tütsü veriliyordu.
TEMREVİ BABA TEKKESİ
Karatay İlçesi Aziziye mahallesinde bulunan Asmalı Mescit yanında yer alan Temrevi Baba Tekkesi Temrevi hastaları ziyaret ediyor. Temre ya da temrevi; kollarında ve sırt bölgesinde küçük olan kızarıklıkların görüldüğü bir deri hastalığı.
TAVUS BABA TÜRBESİ
Meram Tavus Baba Korusunda aynı adı taşıyan camide bulunan türbe. Muradı, dileği olanlar ziyaret tarafından ziyaret edilirdi.
MEVLÂNA TÜRBESİ GÜMÜŞ KAPISI
İç sıkıntısından daralanlar Mevlâna Türbesinin gümüş kapısına ziyaret ediyor.
HASANKÖY TEKKESİ
Meram Hasanköy'de bulunan tekkeye ödem, boğmaca, tifo hastalıklarına yakalananlar tarafından ziyaret ediliyordu.
TAHİR İLE ZÜHRE TÜRBESİ
Konya Lisesinin hemen arkasında aynı adı taşıyan camide bulunan bu tekkeye aşk acısı çekenler, karasevdaya yakalananlar tarafından ziyaret edilmekte.
BURHAN DEDE TEKKESİ, DİĞER ADIYLA FAKİH DEDE TÜRBESİ
Karatay Akçeşme Mahallesi Piri Esat caddesinde bulunan Fakih dede Türbesi nuzladan korunmak için ziyaret ediliyor. Nuzla; sivilce, şeytantırnağı, dişeti rahatsızlığı, insanın organlarından birinin birdenbire tutulması, romatizma ve nezle hastalıkları olan kişiler tarafından ziyaret ediliyor.
PİREBİ TEKKESİ
Meram İlçesi Pirebi caddesinde aynı isimli caminin yanında bulunan Pirebi Tekkesini günümüzde mevcut olmayan tekkeyi sıtma hastaları ziyarette bulunup şifa bulunduğu iddia ediliyordu.
BAĞA TEKKESİ
Amber Reis caddesinden Sadreddin Konevi camisine giderken Turgutoğlu sokağı başında Karayolları Lojmanları bahçesinin olduğu yerde bulunan tekke, bağa hastaları, karnı ağrıyanlar, erken doğanlar, vaktinde yürüyemeyen çocuklar götürülüyor şifa bulması bekleniyordu.
SARIKIZ TEKKESİ
Meram'a bağlı Sarıkız köyündeki tekkeye sarılık hastaları ziyarette bulunuyor şifa buldukları iddia ediliyordu.
İLYAS BABA TEKKESİ
Eski adı Kilistra olan Meram’a bağlı Gökyurt köyündeki tekkeye kuduz köpek tarafından ısırılanlar ile ele avuca sığmaz yaramaz çocuklar uslansın diye götürülür ve şifa bulmaları beklenirdi.
AVDAN TEKKESİ
Akören’e bağlı Avdan köyündeki bu tekkeye akıl hastaları ile ruh sağlığı bozuk olanlar götürülür ve tekrardan eski ruh sağlıklarına kavuşacakları beklenirdi.
Eskiden köy olan Selçuklu’nun Hocacihan Mahallesinde yer alan tekkeye uzun süredir hastalık çeken çocuklar bu tekkeye götürülür şifa bulacaklarına inanılırdı.
ÇARPIK OCAĞI
Kadınhanı Meydanlı köyünde bulunan ocağa inme inenler, felç geçirenler, ağzı yüzü eğilenler, dili tutulanlar götürülmekte.
YARIKLIK TEKKESİ
Sadreddin Konevi camisinin karşısında bir kavak ağacının altında sahibi belirsiz bir mezar yer almakta. Hayası yarık yani fıtıklı çocukları Yarıklık Tekkesini ziyaret ediyor ve şifa bulacaklarına inanılıyor.
Şifa aranan türbe, tekke ve ocaklar sadece bunlarla sınırlı değildi. Konya’nın ilçe ve köylerinde yukarıda saydıklarımıza benzer daha onlarcası vardı.
ALO FETVA 'DAN CEVAP
Alo Fetva'dan edinilen bilgilere göre: Kabirler ziyaret edilmeli, ve onlar için dua edilmeli. Ama kabirlerden beklenti ve medet umulmaz, ölüden yardım istenmez" ifadeleri kullanıldı.
İNSANLAR NEDEN TÜRBELERİ ZİYARET EDER? UZMANINDAN CEVAP
İnsanların neden türbeleri ziyaret edeceğini belirten Psikolog Yusuf Baran Kızılkaya, ”Türbe ziyaretlerine psikoloji biliminin çerçevesinden baktığımızda aslında en temelde insanların anlam arayışı ve sığınacakları güvenli bir bölge arayışı bulunmakta. Yaşam esnasında zaman zaman belirsizlikler ve kaygılı dönemler olabilir. Bu gibi durumlarda insanlar kendilerince çözüm arayışına girer ve rahatlamak ister. Türbe ziyaretleri de bunlardan birisidir. Bazı insanlar türbe ziyaretiyle birlikte ruhsal rahatlama yaşarlar. İnsanlar türbe ziyaretiyle birlikte dini ve manevi bağlarını pekiştirerek, türbelerde bir araya gelerek toplumsal bağlarını güçlendirerek bir sosyal destek oluşturabilirler. Ayrıca insanlar kontrolleri dışında gerçekleşen durumlar karşısında kendilerini çaresiz hissederler. Gerçekleşen bu durum karşısında türbeleri ziyaret edip dua ettiklerinde umut ve beklentilerini koruyabilirler” diye konuştu.
TÜRBE ZİYARETLERİNİN İNSANLARIN RUH SAĞLIĞINI OLUMLU ETKİLER Mİ?
Ruh sağlığı kişisel inanç ve bireysel deneyimlerle çok yakından ilişkili olduğunu ifade eden Kızılkaya,” Türbe inancı olan ve türbe ziyareti sırasında kendini rahatlamış hisseden insanlar için olumlu etkileri olabilir. Türbelerde gerçekleştirilen ritüeller sayesinde insanların stres seviyesi düşebilir ve daha önce bahsettiğimiz gibi umutlarını koruyabilirler” dedi.
TÜRBE KÜLTÜRÜ SADECE TOPLUMUMUZA ÖZEL BİR ŞEY MİDİR?
Türbe kültürü sadece ülke ve İslam toplumlarına özel bir davranış olmadığını belirten Kızılkaya,” Dünyanın birçok kültüründe benzer özellikler vardır. Örnek verecek olursam aziz türbeleri ve haç yerleri Hristiyan toplumlarda oldukça yaygındır. Bu örneğe ek olarak Budizm’de ve Hinduizm’de benzer kültürel davranışlar bulunmaktadır” ifadelerini kullandı.