TARİHE YOLCULUK (191)
Kıymetli Konyalılar! Tarlanıza, bahçenize ceviz ağacı ekin ceviz. Çünkü ceviz yaprağından meyvesine ve zarına, dalından ağacına varıncaya kadar çok yararlı. Kavrama ve anlamayı geliştiren, zihin açıcı, dikkat toplayıcı özelliği sebebiyle öğrencilerin mutlaka tüketmesi gerekiyor.
Orhan Veli Kanık’ın “İstanbul’u Dinliyorum” şiirini biliyorsunuz; “İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı…” mısralarıyla başlayan… O şiirden esinlenerek yazımın başlığını “Konya’yı düşünüyorum, gözlerim kapalı…” diye koydum.
Yahya Kemâl Beyatlı, “Bir başka tepeden” adlı şiirinde güzide şehir İstanbul için “'Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul/ Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer/ Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul/ Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer” diyor.
Akyokuş’a her çıktığımda baktığım aziz Konya’yı, gözlerimin ufkunda kaybolan o kirli havasının derinliğinde gözlerim kapalı hep bu “dindar şehri” düşünürüm… Dindar özelliği tarihinin derinliklerinde gizlidir. Bu şehir dindar geldi, dindar olarak gidecek!
Hekimoğlu İsmail, her Konya’ya gelişinde aziz Konya’nın bu özelliğini devamlı dile getirir ve Anadolu şehirleri içerisinde Konya’yı, “dindar” özelliğinden dolayı müstesna bir yere oturtarak “Bu özelliğinizi sakın ha sakın hiç bozmayın ve muhafaza edin” diyerek biz Konyalıları uyarırdı. Üzerinde önemle durduğu ikinci husus ise, ceviz ağacı ile alâkalı olarak “Kıymetli Konyalılar! Ne olursunuz şu koskoca ovaya binlerce ve milyonlarca adet ceviz ağacını ne zaman dikeceksiniz?!” diyerek her gelişinde; ceviz ağaçlarından oluşan bahçelere ormancıklara hasret kaldığını ifade ederdi. Sonra başlardı cevizin meyvesinden ve yaprağından tutun ağacına, dallarına, kabuklarına varıncaya kadar binbir çeşit faydasını anlatmaya…
CEVİZİN YARARLARI
“Cevizin yaprağı dal arasında/ Güzeli severler Bağrası’nda…” diye türkülerimize bile giren cevizin faydaları burada sayılamayacak kadar çok. Ben haftada üç gün sabahları, akşamdan ıslatmaya bıraktığım bir su bardağı ceviz suyunu içer ve üç adet cevizi de balla birlikte afiyetle yerim. Bunu karnı tok tuttuğu, kolestrolü düşürdüğü ve kan şekerini dengelediği için yaparım.
Prof. Dr. Seyit Mehmet Şen’in “Bahçeden Mutfağa Ceviz” adlı kitabını okumanızı öneririm. Şen hoca, o eserinde sağlıklı beslenmenin dengeli beslenmeden geçtiğini belirterek "Cevizden günde 30 gram yediğiniz zaman huzurunuz iyi olur. Bunu klinik çalışmalarına ve doktorlara göre söylüyoruz. Biz sağlıklı gıdalarla güzel beslenirsek sağlıklı ve huzurlu oluruz. Ceviz yetiştiriciliğinin asıl amacı sağlıklı beslenmedir. Bir karı kocanın tüketeceği ceviz asgari 50 kilogram. Bir kişinin yılda yiyeceği ceviz 25 kilogramdır.” diyor.
Cevizin zarının bile ne kadar faydalı bir şey olduğunu biliyor muydunuz?..
Yüzü sivilceli gençlere tavsiye; taze (yeşil) ceviz kabuğu suyunu çıkarılarak sivilceli cilt üzerine sürdükleri takdirde sivilcelerin ve cilt lekelerinin geçtiğine yardımcı olduğunu göreceklerdir. Yüzünüzdeki sivilceleri sakın elinizle pek oynamayın ve koparmayın!
Profesör Turan Karadeniz, cevizin yeşil kabuğunun rendelenip sirkeyle beraber kaynatılarak elde edilen posanın ılık olarak başa sürülmesi halinde bunun hem saç kıranına hem de saç dökülmesine iyi geldiğini, ılık ceviz yaprağı suyuyla yıkanan saçlardaki kepeği de giderdiğini söylüyor.
İnsan beynine benzeyen tek meyve cevizdir. Hasat zamanı dışındaki yeşil kabuğun kafa derisini, sert kabuğunun kafatasını, içindeki zarın beyin zarını, meyvesinin ise beynin fizyolojik yapısını andıran cevizin, kimyasal içeriğiyle beyin sağlığını da koruduğunu biliyor musunuz? Şekli ile beynin küçültülmüş bir modeli olan cevizin Omega 3, Omega 6, A, B ve E vitaminleri ile lif yönünden zengin olmasının yanı sıra, beynin ihtiyacı olan gümüş iyonlarını içeren tek meyve. Gelişme çağındaki çocuklarınıza günde kabuklu cevizlerden yedirmeyi sakın unutmayın! Konunun uzmanları tarafından ceviz, zihin açıcı, dikkat toplayıcı özelliğinden dolayı her tür sınavlara giren öğrencilere hararetle önerilmektedir. Ha bu arada cevizlerin, çoğunlukla yağlı asitlerden oluşan tek kabuklu yemiş olduklarından sperm hücrelerinde de yağlı asitler bulunduğu için, sperm sağlığı açısından da oldukça önemli bir besin olduğunu da hatırlatırız.
Prof. Dr. Sefa Saygılı, ceviz için bakın neler söylüyor:
Ceviz iki eşit ve simetrik parçadan oluşur. Beyin ise sağ ve sol loptan.
- Ceviz sert ve koruyucu bir kabuk ile çevrilidir, beyin ise sert ve koruyucu bir kafatası ile.
- Ceviz de beyin de kıvrımlarla kaplanmıştır.
- Ceviz yaklaşık yüzde 67-68 oranında faydalı yağ içerir, beyin ise yaklaşık yüzde 67-68 oranında yapısal yağ içerir. Beyin, fonksiyonlarını sürdürebilmek için besinlerde bulunan faydalı yağlara ihtiyaç duyar. Ceviz yağı da beynimiz için çok yararlıdır.
Ceviz ağacını iç kabuğunda juglon adı verilen zehirli bir bileşik bulunması sayesinde, parazitlerin cevizin içine ulaşabilmesi mümkün olmuyor. Kısacası ceviz ağacını çok güçlü ve sağlam, tohumları kalın bir dış kabuk koruyor. Ceviz ağacından yapılan mobilyaların neden sağlam ve uzun süre dayandığını bir düşünün.
CEVİZDEKİ OMEGA-3
Omega-3’ün kalp hastalıklarını, felci, diyabeti, hipertansiyonu ve klinik depresyonu önlediği biliniyor. Yapılan araştırmalar cevizin kalbe iyi geldiği göstermekle kalmıyor kalbin iyi bir dostu olduğunu da ortaya koyuyor.
Peki cevizin daha başka yararları neler?
- Ceviz kanserden koruma sağlar, bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Safra taşı oluşmasını engeller.
- Cevizdeki melatonin, gece çalışan, zaman farkından dolayı uyku düzensizliği çeken kişilerde uyuma rahatsızlıklarını ortadan kaldırabiliyor.
- Cevizin, antioksidan özelliği dolayısıyla kardiyovasküler ve sinir sistemine zarar veren parkinson ve alzheimer gibi hastalıkların gelişimini erteleyebiliyor. Yine ceviz, manganez ve bakır bulundurur.
Ceviz sadece ileri yaştaki bireyler için değil gelişme çağındaki çocuklar için tüketimi gerekli bir meyvedir. Zihin açıcı, dikkat toplayıcı özelliği sebebiyle öğrencilerin kullanması gerekir. Çünkü ceviz kavrama ve anlamayı geliştirir.
YARIN: Türkiye Yazarlar Birliği ve faaliyetleri…