- Sultan I. Alâeddin Keykubâd zamanında 1235 yılında Ömerzade Şemseddin Hasan adına yaptırılmıştır. Kuzeydoğu köşesinde 1215 tarihli bir de çeşme bulunmaktadır.
Konya’nın Akşehir İlçesi, Selçuk Mahallesi, Süleyman Ağa Sokaktadır. Kitabesine göre, Sultan I. Alâeddin Keykubad zamanında 633 H. 1235 M. yılında Ömerzade Şemseddin Hasan adına yaptırılmıştır. Şemsettin Ahmet Vakfı adına kayıtlı eserin banisi bilinmemektedir.
Kuzeydoğu köşesinde 1215 tarihli bir de çeşme bulunmaktadır.
Taş ağırlıklı olarak yer yer tuğla karışımı duvar örgü tekniğine sahiptir. Tek kubbedir. Sağır kubbedeki tuğla örgü, kasnağındaki çini bordür ile beden duvarları arasındaki tuğla ve 16 gene geçişteki tuğla örgü ustalığı dikkat çekmektedir. Kıble duvarına niş şeklinde oyulmuş bir mihrabı vardır. Camii bitişiğindeki çeşme tuğla kemerli olup, beden duvarlarında taş malzeme kullanılmıştır.
Mescidle ilgili bir başka kaynakta yer alan bilgi ise şöyle: “Mescit kesme taştan, kare planlıdır. İbadet mekânının üzerini örten kubbeye geçiş Türk üçgenleri ile sağlanmıştır. Kubbe kasnağında firuze ve mor çinilerden oluşan kufi bir yazı çepeçevre dolaşmaktadır. Sırlı tuğlalarla zikzak biçimli örülmüş kubbenin ortasında firuze ve mor çinilerden meydana gelmiş bir bezeme bulunmaktadır.”
ONARIM
2005 yılı onarımı kapsamında; dış beden duvarlarında horasan derz imalatı, üst örtüde çatı söküm ve ortaya çıkan kubbenin horasan sıvası ile kurşun kaplanması yapılmıştır. Çevresinde taş istinat duvarının yapımı ve mescit yanında bulunan çeşmenin onarımı, dış beden duvarlarında rutubetlenmeye karşı drenaj ve tretuvar yapılmıştır. Ayrıca mescit içindeki çimento sıva sökülerek horasan sıva yapılmış, çiniler onarılmış, kapı ve pencereler yenilenmiş, muhdes mahfil sökülmüştür. Orijinal mihrap ile ilgili herhangi bir ize rastlanamadığı için, mihrap ahşap ile kaplanmış, yol ve kıble cepheleri istinat duvarı ile emniyete alınmış dört cephesine traverten kaplamalı tretuvar yapılmış, bitişiğindeki çeşme orijinaline uygun olarak onarılmış,
İbadete açıktır.
***
Dünya’da ve Türkiye’de “Ayasofya” camilerinden ayrı olarak İstanbul ve Trabzon’da da birer “Küçük Ayasofya” camileri vardır. Akşehir’de bulunan Küçük Ayasofya Mescidi, Selçuklular döneminde yapıldığına göre, adını da İstanbul’daki Ayasofya mabedinden aldığı ve mescid mahalle içerisinde küçük bir mabet olduğu için “Küçük Ayasofya Mescidi” denildiği tahmin ediliyor.