Bir süre önce Sudan’dan, akademisyen, bürokrat ve gazetecilerden oluşan bir grup Konya’da resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Tüm gün beraber olduğum bazı görüşmelerden sonra yemek faslına geçtik. Tamamı Müslüman olan heyetten bir kısım ile daha önceden birlikteliğim oldu. İsraf konusunda hassasiyetleri çoğu ülkede olduğu gibi bunlarda da yoktu.
Yemeğe başlamadan önce “Müslümanların israf hassasiyetleri” üzerine bir konuşma yaptım. Sonuçta misafirler tabaklarını tertemiz göstererek bana jest yaptılar. Tabii ki gülüştük ve sıkıca sarıldık. Bu hassasiyetimden dolayı da bana teşekkür ettiler. Sudan’a döndükleri zaman da hakkımda oldukça güzel yazılar yayınladılar. Mesele hakkımda yazılması değil israf konusunu hatırlatmaktı ve tuttu da.
Okuyucularıma sorarım “kaç kişi israf hakkında bilgi sahibidir ve hassasiyetleri vardır”? Aksine falan artistin yaşı, boyu, filan sanatçının nereli olduğu, kaç evlilik yaptığı; ya da cep telefonlarının hangisinin ne özeliklerde olduğu, fiyatı vs. vs. hakkında bir sürü bilgilere sahiptirler. Melania Trump ’un parmağında 5 milyon dolarlık yüzük taşıdığı bir dünyada Müslümanlar neden hassas değil ki.
Kendini doyuran, ayakta tutan, enerji veren, canlılık ve sağlıklı olmasını sağlayan gıdalar hakkında insanımız hangi bilgilerle donanımlıdır; bilinmez. Bu bir haksızlıktır. Gıda, gıdacılar, üreticilere ve onu ikram eden yaratıcıya hürmet, her şeyin üzerinde olmalıdır, öyle değil mi?
Araştırmalarda "1 yıl boyunca çöpe giden gıdaların 20 yıldan fazla süre açlığı önleyebileceği" ortaya konmuştur. Dünya genelinde 800 milyondan fazla insanın açlık çekmekte, her 4 saniyede bir insanın açlıktan ölmektedir. Bir taraftan da 600 milyon insan obezite ile mücadele etmekte, 1 milyardan fazla insan günde 1 Dolardan daha az para ile geçinmek zorunda kalmaktadır.
Tarımsal üretim ve gıdaya erişimde zengin ülkeler arasında olan Türkiye dünyanın çöpünü üretenler arasında görülerek sadece tarladan sofraya kadar geçen dönemde yüzde 20-30 düzeyinde ürünlerde zayiat ve fire vermekte, günlük olarak ürettiğimiz ekmeğin yüzde 6' sı israf edilmektedir.
Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü'nün bu yıl "iklim değişiyor, o halde gıda ve tarım da değişmeli" ana temasıyla hareket etmektedir. Bu meyanda tarımın iklim değişikliğine uyumlu hale gelmesini, gıdanın sürdürülebilir olarak üretilmesini ve daha az tüketilmesi gerektiğini vurguluyor.
Konuyu, Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın güzel bir şiiri ile bağlayalım
Artık “dişiniz çıktı” der,
Süt vermez cici annemiz.
Alır kucağına sever,
Toprak, ikinci annemiz.
Besler bizi bin bir öğün,
Yemişler, sebzeler her gün,
Beni yanına götürün,
Toprak ikinci annemiz.
Hepsinde bir türkü, bir ses,
Buğday, dut, kiraz, patates.
Hadi bana bir kavun kes,
Toprak ikinci annemiz.
İsrafsız tüketim, gıdaya ve üretene saygı için kalın sağlıcakla.