Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan’ın, 1176 yılında, Bizans İmparatoru Manuel’i mağlup ettiği Miryokefalon Zaferi’nin 845. yıldönümü. Türk tarihi açısından en önemli savaşlardan biri olan Miryokefalon Zaferi ile Bizans, Türkleri Anadolu’dan atma umudunu tamamen yitirdi.
Çorum Hitit Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nadir Karakuş bu önemli zaferin detayları hakkında Pusula’ya özel açıklamalar yaptı. Miryokefalon Savaşı’na giden yolda II. Kılıçarslan’ın en önemli isteğinin Anadolu’da bir birlik kurulması olduğunu ifade eden Karakuş, “Bu birliği sağlamasına en büyük engel kardeşi Şehinşah oldu. Şehinşah Ankara’yı elde edip Nurettin Zengi’yi desteklediği için aslında eli güçlü. II. Kılıçarslan o süreçte Nurettin Zengi’nin etrafından aldığı destek de çok büyük olduğu için beklemede kalıyor. Çünkü II. Kılıçarslan akıllı bir insan ve Zengi’ye karşı yapılan savaşın yel değirmenlerine karşı yapılmış olacağını iyi biliyor. Ta ki Nurettin Zengi gün gelip ölünceye kadar” ifadelerini kullandı.
BİZANS YÜZDE YÜZ GALİP OLACAĞINI DÜŞÜNMÜŞTÜ
II. Kılıçarslan’ın Nurettin Zengi’nin ölümünün ardından kendisine bir hareket alanı bulduğunu ifade eden Karakuş, sırayla Sivas, Kayseri ve Ankara’yı ele geçirdiğini ve Ankara’da olan Şehinşah’ın da Osmanlı’da çok sık karşılaştığımız gibi Bizans’a sığındığını belirtti. Karakuş, “Bu tabi Bizans’ın sevdiği bir şey. II. Kılıçarslan’ın ellerine düştüğünü düşündüler. Hemen bir grubu Paflagonya denilen bölgeye gönderdiler. Ama burada yenilgiye uğradılar. Sonra zaten asıl amaç olan Konya’ya büyük bir ordu ile geldiler. Orduları çok büyüktü ama II. Kılıçarslan ne yaptığını biliyordu. Tabi Danişmentlilerin ve kardeşi Şehinşah’ın küffar olan Bizans’ın yanında olup kendisine karşı duracağını hiç düşünmüyordu. Ama onların karşısında olması bir şey ifade etmedi. Ve Bizans büyük bir yenilgiye uğradı. İmparator Manuel yüzde yüz galip olacağını düşündüğü bir zaferden mağlubiyetle çıktı” dedi.
BİZANS ORDUSUNUN SONU BAĞIRSAK BOĞAZI
Savaşın yapıldığı Bağırsak Boğazı’nın derin bir vadi ve sarp bir geçitten oluştuğunu ifade eden Karakuş, “Bizans ordusunun kaderi o sarp geçide girmekle belirlendi. Haçlıların ilerlediği yol üzerinde, bir geçit bulunmaktaydı. Selçuklu ordusu da Bizans ordusunu, bu dar ve sarp geçitte karşıladı. Tecrübeli komutanları, İmparator Manuel’i bu geçide girmemek konusunda uyardılar. Fakat ordudaki bazı kişilerin, ‘Biz Türk ordusunu ezer geçeriz’ söylemleri üzerine İmparator ordusunu geçide sokmuştur. Tabi Türklerin meşhur okları, kıvrak süvarileri ve tepeden aşağıya yuvarladığı kayalar bu geçitte onların sonu olmuştur. Geçit dar olduğu için hem Türklerin saldırıları hem de izdihamdan dolayı Bizans ordusu kırıldı. İmparator Manuel’de sonunun Diyojen’e benzememesi adına kaçtı” şeklinde konuştu.
MİRYOKEFALON TEFERRUATLARLA DOLU BİR ZAFERDİ
Suriye ve Müslümanlar açısından da Miryokefalon Savaşı’nın çok büyük bir önemi olduğunun da altını çizen Karakuş, “Çünkü Miryokefalon Zaferi’nin ardından 1180’de Bizans imparatoru öldü. 1187’de ise bu durumu fırsat bilen Selahattin Eyyübi Kudüs’ü ele geçirdi. Dolayısıyla Miryokefalon Savaşı’nın Kudüs’ün Fethi’ne de zemin hazırladığını çok rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü Bizans Miryokefalon’dan sonra haçlılara destek veremediği için Selahattin Eyyübi’de bütün gücünü haçlılara yöneltti ve başarılı oldu. Yani bakıldığı zaman hem Balkanları hem Anadolu’yu hem de Suriye’yi yani bütün Müslüman coğrafyasını etkileyen teferruatlarla dolu bir zaferdi. Bu zafer Anadolu Selçukluları ve bu coğrafya için bir kıvılcım yaktı. Anadolu Miryokefalon’dan sonra tam manasıyla birleşti. Ardından Gıyaseddin Keyhüsrev, İzzettin Keykavus ve Anadolu Selçukluları’nın Kanuni Sultan Süleymanı Alaaddin Keykubat ile zirveye çıktı” dedi.
DİĞER ŞEHİRLER SAHİP ÇIKMAK İSTEYEBİLİRLER AMA SEFERİN YÖNÜ KONYA
Miryokefalon Savaşı’nın yapıldığı yer konusunda halen süren ihtilaflar olduğunu dile getiren Karakuş, “Biz Anadolu Selçukluları’nın tarihini o dönemin tarihçisi İbn-i Bibi ile biliyoruz. Ama o da 1230’lu yıllardan itibaren anlatıyor. O dönemi yazabilecek başka bir Türk kaynağı da yok. Bu sebepten ötürü savaşın nerede yapıldığı ile alakalı hala ihtilaflar yaşanıyor. Bazı kitaplarda Eğridir Gölü ile Sultan Dağı arasında bir yer olduğu ifade ediliyor. Ama bu bahsedilen yer çok uzun bir hinterlant. Bütün tartışma ve ihtilaflardan belki net bir şey elde edemiyoruz ama bildiğimiz bir şey varsa oda Miryokefalon Konya üzerine yapılmıştır. Diğer şehirler sahip çıkmak isteyebilirler ama seferin yönü Konya’dır. Ve Türklerin Anadolu’dan çıkarılması üzerine yapılmıştır. Ama zafer Türklerin olmuş ve kapılarını Alparslan’ın açtığı Anadolu, ardından Miryokefalon ile kesin bir yurt haline getirmiştir. Miryokefalon’a ikinci Malazgirt denmesi de son derece isabetlidir. Hatta İmparator Manuel de bunun ikinci Bizans mağlubiyeti olduğunu söyler. Bu zafer Yıldırım Beyazıt gibi Fatih Sultan Mehmet gibi Osmanlı sultanlarına da çok önemli ufuklar açmıştır” ifadelerini kullandı. (Gülşen Çopur)