Para piyasalarını IŞİD terörü vurdu. Daha bir hafta önce Avrupa Merkez Bankası ECB’nin yaptığı parasal genişlemeyle piyasalar moral buldu derken Irak’tan gelen konsolosluğumuzun basılması ve konsolosumuz dâhil 49 vatandaşımızın esir alınması piyasaları endişeli bir bekleyişe itti.
Piyasalar endişeli bir şekilde beklerken döviz fiyatlarında yükselişler yaşandı. Borsamızda ise Borsa İstanbul(Bist) 81,000 puan seviyelerinden başlayan sert satışlar sonrası 77,800 puan seviyelerine kadar gerilemeler yaşandı. Dolar ve Euro’da yükselişler şimdilik hız kesmiyor. Dolar/TL 2,140, Euro/TL’de ise 2,900 seviyelerinde seyrini sürdürüyor.
Irak’ta yaşanan IŞİD terörü bitmeden rehineler sapasağlam ülkemize dönmeden piyasalarda yumuşama beklemek hata olacaktır. IŞİD terörü rehinelerin serbest kalmasından sonra da Irak’ta varlığını devam ettirirse dövizdeki dalgalanmanın da boyutunun büyüyeceğini düşünüyorum. Aynı zamanda Borsa İstanbul(BİST)’da satışlar hızlanacaktır. Yabancı sermayenin geliş de ertelenecektir. Bölgedeki büyük petrol kuyularını IŞİD ‘in ele geçirmesi petrol fiyatlarında çok hızlı yükselişe sebep olacak buda tüm ülkelerin ekonomisini etkileyecektir. Bu riski gören ABD Basra Körfezine bir savaş gemisini yönlendirdi bile.
Şu an için tek beklentimiz konsolosluktaki rehin alınanların sapasağlam ülkemize dönmesi, oradaki bir Türk vatandaşının bile burnunun kanamadan kurtarılmasıdır.
ECB’nin faiz indirimlerinden sonra TCMB’nin 24 Haziranda ki para piyasaları kurulu toplantısı daha da önem kazandı.
TCMB’nin üzerinde faiz baskısı giderek artmış, Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan faizleri indirmesi konusunda TCMB’yi ve Erdem Başçı’yı uyarmış, Ekonomi Bakanımız Zeybekçi’den de aynı yönde eleştiriler yapmıştı.
TCMB’nin 24 Haziranda faizlerde indirime gitmesine kesin gözüyle bakılıyordu, hatta bunun 1 puan mı yoksa 1,5 puan mı olduğu bile tartışılırken gündem bir anda değişti. TCMB, Irak bu kadar karışmışken Ukrayna-Rusya gerginliği devam ederken, Petrol fiyatları 115 dolara dayanmışken acaba 24 Haziran toplantısında faizlerle ilgili bir indirim yapabilir mi söylemleriyle karşı karşıya kaldı.
TCMB’nin 24 Haziran toplantısı beklenirken Sayın Erdem Başçı geçtiğimiz Pazartesi günü Konya Ticaret Odası konferans salonunda Ekonomik Görünüm ve Para Piyasaları konulu bir sunum yaptı.
Konu başlıklarına bakacak olursak;
-Enflasyona vurgu yaptı, enflasyon düşmek zorunda ve düşecek.
-Faizler bir politika aracıdır, yeri ve zamanı gelince kullanmaya devam edeceğiz.
-Faizlerin yüksek olmasını bende istemem fakat politika gereği yüksek olması lazımsa yüksek, düşük olması lazımsa düşük olacaktır.
-Döviz istikrarını enflasyondan daha çok önemsiyorum.
-Faiz indirimi 24 Haziranda yapılabilir de yapılmayabilir de gelişmelere bakacağız.
-Enflasyona döviz kurundan dolayı 3 puan eklendi.
-Yılsonunda yüzde 4 büyüme olursa büyük başarı olur.
-Enflasyondaki düşüşün Haziran ayı verisinden itibaren başlayacağını tahmin ediyorum.
-Piyasaların Irak ile ilgili tepkisini fiyatlıyor endişeye gerek yok.
-24 Haziranda faiz indirimi yapılırsa bunun ölçülü olmaya devam edeceğini söyledi.
Genel olarak ılımlı konuştu, Irak’ta olup bitenleri takip ediyoruz, endişeli değiliz dedi. Rusya-Ukrayna gerginliğinde de piyasalar tepki verdi. Fakat çabuk atlatıldığından bahsetti. 2014 yılı sonunda %4’lük büyüme beklentisi olduğunu dolaylı yoldan anlattı. TCMB Başkanı Erdem Başçı güven verdi diyebiliriz. Tüm bu konuşmaların ışığında TCMB’nin 24 Haziranda bekle-gör politikası uygulayacağını düşünüyorum. Döviz kurunun o an bulunduğu yere bakarak 0,25-0,75 arası bir faiz indirimi gerçekleşebilir.
Irak ile ilgili olumlu haberler gelmesi durumunda faiz indirimi olacaktır. Yaşanacak olumsuz gelişmeler faiz indirimini bir sonraki toplantıya ertelettirecektir.
Benim beklentilerim dövizdeki yaşanan yükseliş devam edecektir. Bununla birlikte altın fiyatları da Irak ile ilgili yaşanan kaygılar nedeniyle yükselişe devam edecektir.
Ne zamanki Irak’ta istikrar tekrar kazanılır, o zaman dalgalanmalar duracaktır. Piyasalar endişeli, özellikle Irak’a ihracat yapan sanayicimiz zor durumda kalmıştır. Bu işin uzaması da ihracatımızı baltalayacağı gibi sanayicimizi üzecek gelişmeler de yaşanabilir. İhracatımızın büyük bölümü Irak’adır.
17 Haziranda FED toplantısı başlamıştır 2 gün sürecektir, piyasaların genel beklentisi faizlerde bir değişikliğe gidilmeyeceği ve aylık 10 milyar dolarlık tahvil alımının azaltılacağı yönünde.
FED faizlerle ilgili bir şey söylemezse piyasalarda herhangi bir dalgalanma yaşanmayacağı şeklindedir. FED faizlerin beklenenden önce yükseleceği ile ilgili mesaj verirse piyasalarda dolar lehine dalgalanmanın artmasını bekliyorum. Böyle bir olasılıkta Dolar/TL hızla 2,200’lerin üzerine gidecektir.