Artık kabak tadı vermeye başladı, derler ya; gerçekten doğru. Beklentimiz şeker tadı olsun.
Market merakım yoktur ancak ihtiyaç duyulan gıdalara kalitesine göre şöyle bir göz atarım.
Pazar günü şeker fiyatlarına dediğim gibi şöyle bir göz attım. Yaklaşık 14-15 TL/kg olmuş.
Derlerdi de inanamazdım, bu ne pahalılık ve de doğru.
Satın aldığımız b şeker, 2021 sezonunda üretilen, 2021-22 sezonunda fabrikalarda işlenen şeker pancarından elde edilen ürün.
Geçen sene bu şekerin hammaddesi olan şeker pancarının tonunu ortalama 500 TL ye aldık.
Yine yaklaşık değerlerle 1 ton şeker 7 ton pancardan elde edilir.
Diğer bir ifadeyle 1 ton şekere işlenen pancar için üreticiye 3500 TL verdik.
Diyelim ki, 7 ton pancarı şekere çevirmek için de tüm giderler dâhil ton başına 1 500 TL ödedik.
Etti mi, 1 ton şekerin maliyeti 5000 TL,
Bu maliyetten ton başına melas, küspe satışından fabrikalar 500 TL geri aldı, geriye ton başına şeker için maliyet 4 500 TL kaldı.
Hadi buna enflasyon, nakliye ve görülmeyen diğer gider artışından 500 TL daha ekleyelim,
Kısaca 2021-2022 sezonunda şekerin tonu % bin TL ye mal olsun. Ayrıca da bu şekerin % 80 ini 2021 sonunda depolarımıza koyduk. Depodaki şekeri 2022 yılı başından itibaren artışlarla 7 bin TL den başladık, bugün 14 bin TL leri buldu.
Demek istediğim depolarda ki şeker hariç, tonunun5 bin TL ye mal ettiğimiz şekerin tonunu 10 bin TL ye sattık ve yaklaşık % 100 kar ettik.
Ülkemde yılda 2.5 milyon ton şeker gıda olarak tüketilir. Bu zaman kadar satılan 2 milyon ton olsun.
Sağlamaya geçelim.
2 milyon ton şekerin toplam maliyeti 5 000 TL/Ton dan 10 milyar TL eder.
Fabrikalar bunu ortalama 10 000 TL/Ton dan sattı ve kasalarına 20 milyar TL girdi.
Karlılık % 100 etmez mi?
Vay babam vay, ne kâr be!
Hem de üç ayda % 100 kâr.
Bu yüksek kazancı elde edenler onun hammaddesini binbir zorlukla üreten çiftçilere ne verdi,
Yine onu emeği üreten fabrika çalışanına ne verdi.
İşin sosyal boyutu da ayrı bir alem, buna da tüketiciler sebep oldu.
Bu ülkenin şekeri kendi kendine yetiyorken, bu panik niye.
Kimler algı operasyonu yapıyor da böyle aşırı dalgalanmalara sebep oluyor.
Bence işin bu tarafı daha da önemli. Zira, ekonomik kayıplar veya haksız kazançlar üzerine giderek çözülür de, sosyal boyutu, ruh ve akıl tahribatı nasıl tedavi edilir, sorulmalıdır.
Daha da açığı, kişi başına 30 kg tüketen ve bundan yılda 150 TL fazla ödeme yapan insanın maddi kaybı telafi edilir de, yıkıcı, bölücü insafsızların topluma verdiği psikolojik yıkım ayrıştırma ve ruhsal tahribat nasıl önlenir, hesabı sorulmalıdır; hem de şiddet ve aceleyle.
Allah’a emanet, hayra muhatab olunuz, efendim.