Fikret Akınerdem
Uluslarası bir çalışma programı ve bazı üniversitelerle anlaşma yapmak üzere Sudan’ın başkenti Hartum’a Rektörümüz Hakkı Gökbel, Yardımcısı Musa Özcan ve bendenizin de bulunduğu üç profesörden oluşan bir heyetle resmi ziyaret yaptık.
Heyetimizin Sudan’a ilk gidişi idi. Ziyaret öncesi ülke, hayat ve insanları hakkında epeyce bilgi topladık. Herkesin farklı değerlendirme yaptığı ülke için gündüz 45, geceleri 35 dereceler civarında olan sıcak hava dışında söylenenlerin çoğunun gerçek hayatla ile pek ilgisi yok.
Öncelikle bu seyahatin gerçekleşmesinde değerli dostum İstanbul Başkonsolosu Asim Muhammed Ali Mukhtar Bey’in büyük desteği ve yardımları ve alışılmış Sudanlının ötesinde oldukça çalışkan olan dostumuz iki ülke arasında dostluğun gelişmesinin en büyük destekçisi durumunda.
Fakir, sevecen, güleryüzlü, mutlulukları yüz ifadelerinden anlaşılan insanının öncelikle muhteşem bir Türkiye hayranı ve çoğunluğunu Erdoğan hayranı olduğu açıkça görülüyor.
Neyse THY’nin muhteşem uçaklarıyla gece başlayan yolculuğumuz, ertesi gün toplantılarla devam ediyor. Tarım ve eğitim ağırlıklı ziyaretimiz devlet erkânı ve üniversitelerle devam ediyor. Oldukça fazla heyetin ve iş adamımızın gittiği bu ülkede en baştaki sıkıntı çalışmaya nereden başlanacağının bilinmemesi.
Hangi sektörde olursa olsun ipin ucu bir tutulsa arkası gelecek. Onca imkânlara rağmen kaynak israfına rağmen üretim yetersizliği, teknolojik ve kaliteli elman azlığı yanında biraz da insanının çalışma isteklerinin az olması önce fakirliğe, ardından da çaresizliğe götürüyor insanı.
Toprak, hava, su, enerji var, bunları bir araya getirecek düzenlemeler, organizasyonlar ve teknoloji yok. Bir deniz gibi akan Nil nehrinden sadece dünyanın en güzel balıklarından faydalanmak yetmez. Hammadde-mamul madde ekseninde yapılması gereken o kadar iş var ki, iyi değerlendirilse dünyanın en önemli gelir kaynaklarına sahip olunacak durumda.
Bu arada Sudan da bulunan ve sudan için çalışan çok iyi organizasyonlar da var. Başta klasik diplomat tipinden uzak genç, kibar, akıllı ve de çalışkan Büyükelçimiz Cemalettin Aydın Bey’in başkanlığında TİKA, SUDAN-TÜRK EĞİTİMCİLERİN EĞİTİM MERKEZİ gibi organizasyonlar da başarılı çalışmalar yapıyor. Bu merkezde İlkay Özeroğlu çok iyi işler yapıyor ve geleceğin gençlerini ve teknik alt yapısını hazırlıyor.
İnsanı, kültürü, tarihi değerleri ile bizden bir parça olan Sudan aslında güzel bir ülke. Tek eksiği devlet ve özel sektör organizasyonunun sağlam zemine dayanmamasıdır denebilir. Fazlaca bozulmamış insanının ve kültürünün saflığı her yere hâkim. İbadetleri, kanaatkârlıkları, güler yüzlülükleri az bulunur türden. Afrika’nın ortasında yer almasıyla da her yere kolay ulaşılacak mesafede.
Esas konumuz bu ülkenin kalkınmasına yardımcı olmak olan bizler, yatırımcılara ve iş adamlarına rehberlik etmektir. Bir misalle Hartum Teknokent Müdürü Usame Bey, doktorasını ODTÜ’de yapmış ve oldukça da akıllı ve bizden biri. Yatırımları genelde Usame Bey yönlendiriyor. Makine, otomasyon ve etnoloji konusunda oldukça bakirler. Yine tarıma dayalı hammadde üretimi ve teknolojisi eksik olan ülkede yatırım yapılması için en uygun zamandır diye düşünüyorum.
Yabancıların fazlaca el atmadığı ülkede başarılı Türk iş adamları da var. Market ve gıda sektörü (lokanta) yanında inşaat, tadilat-tamirat, otomotiv ve enerji sektörü canlandırılabilir. İşçiliğin ve hayatın oldukça ucuz olduğu bu ülkede yatırım için yerel kaynaklardan da yararlanılabilir.
Petrolün litresi yaklaşık 1 TL civarında olan bu yerde ülkemize ucuz kaynaklar da sağlanabilir. İngilizcenin okumuş kesimlerce iyi bilindiği ülkeyi Konyalı iş adamlarımız bir an önce ziyaret etmeliler. Bunun için de gitmeden önce Sudan İstanbul Başkonsolosu Asim Bey ile görüşmeleri iyidir.
Başarı ve mutluluk hepimiz için olsun.