TSK’nın atları nerede yetişiyor?

Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), yüksek nitelikli at terbiyesi, engel atlama, üç günlük yarışma ve atlı dayanıklılık müsabakalarına katılabilecek özellikteki "binek atları" ile temsil görevlerini icra edebilecek "tören atları", Gemlik ilçesindeki Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi'nde özel olarak yetiştiriliyor.

Merkez bünyesindeki At Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığı, kapılarını basına açtı. Burada 0-2 yaşlarındaki taylara, atların insanlara güven duygusunu oluşturmak ve geliştirmek için "insana alıştırma, itaat ve başlangıç" eğitimiyle başlayan zorlu eğitim süreci, 2-3 yaşlarındakilere "tay geliştirme", 3-4 yaşlarındakilere de "yüksek binicilik ve top çekme" eğitimleriyle sürüyor.

Kapalı manejde (at eğitimi ve bu eğitimin yapıldığı yer) eğiticilerinin gözetiminde çılbır, kulvar ve jimnastik eğitimlerine tabi tutulan atlara, açık alanda ulusal ve uluslararası başarılara sahip eğiticiler tarafından binicili engel atlama eğitimleri veriliyor. Günde iki kez 45'er dakika tımar edilen atların ayak tırnakları ise 45 günlük periyotlarda kayar (hayvanların eskiyen nallarının çivilerini değiştirme) ve çakım işlemlerine tabi tutuluyor, bakımları titizlikle yapılıyor.

- Coğrafi işaret belgeli "Gemlik atı"

Binicilik faaliyetlerinde yurt dışına bağımlılığı azaltmak ve Türkiye'de yüksek nitelikli milli bir at ırkı oluşturmak amacıyla 1999 yılında başlayan çalışmalar sonucu 2011'den itibaren merkez bünyesinde "Gemlik atı" yetiştiriliyor. Türkiye Patent Enstitüsü (TPE) tarafından "coğrafi işaret belgesi" 13 Ocak 2002'den geçerli olmak üzere tescil edilen Gemlik atından bugüne kadar 180 birey üretildi.

Her atın, üretilmesinden itibaren doğumu, yetiştirilmesi ve temel eğitimlerinin verilmesi seviyesine kadar atçılık kültürünün tüm safhalarının uygulandığı At Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığı, "Türkiye'nin sistemli bir şekilde sporcu atı yetiştiren ve eğiten tek kurumu" konumunda bulunuyor. 

- "Spor atı yetiştirip eğiten tek kurum"

Tabur Komutanı Binbaşı Kadir Çelik, gazetecilere yaptığı açıklamada, bir atın doğumu, yetiştirilmesi ve eğitimini, at ve atçılık kültürü çerçevesinde yapan, bir spor atını hem yetiştiren hem de eğitimini veren tek kurum olduklarını bildirdi.

Çelik, Tabur Komutanlığının, TSK'nın nitelikli "engel atlama, at terbiyesi, üç günlük yarışma, atlı dayanıklılık ve tören atları"nı ürettiğini, bunu 2001'den itibaren Gemlik ırkı atı üretim belgesiyle yaptıklarını belirterek, 2002'de TPE'den alınan coğrafi işaret belgesiyle Gemlik atı üretiminin tescillendiğini hatırlattı.

Tabur Komutanlığında at üretiminin 4 yıllık sürede 4 safhada icra edildiğini anlatan Çelik, "Bu eğitimler, insana alıştırma ve itaat, başlangıç, tay geliştirme ve tay temel eğitimleridir. 4 yıllık eğitimlerini tamamlayan atlar, Kara Kuvvetleri Atlı Spor Eğitim Merkezi Komutanlığına sevk edilmekte ve bundan sonraki görevlerini bu birlikte devam ettirmektedir. Komutanlığımız ayrıca TSK'nın taktik ve teknik konularda ihtiyaç duyduğu bilgiler için araştırma ve geliştirme faaliyetleri icra etmektedir" dedi.

Çelik, kuruluş yılı MÖ 209 kabul edilen TSK'nın, bu derin tarihi kimliğindeki yegane unsurun atlar olduğunu vurguladı. Bundan dolayı at ve atçılık kültürünün canlı ve yaşayan bir müze olarak sürdürüldüğünü ifade eden Çelik, "Bugüne kadar coğrafi işaret belgesiyle tescil edilen Gemlik ırkı at, 180 adet üretilmiştir. Birliğimizde Gemlik ırkı ata ilaveten Frezyen ırkı tören atları da üretilmektedir" diye konuştu.