Türkiye ekonomisinin tarihi markaları

Ekonomik hayatta her yıl binlerce şirket kuruluyor, binlerce şirket de çeşitli nedenlerle iflas ediyor, bazı markalar ise asırlara meydan okuyor.

Halen Türkiye'de yaklaşık bini şirket (anonim ve limited) olmak üzere 3 milyonun üzerinde girişim bulunuyor.

Bu şirketlerin yüzde 85'inin 1996, yüzde 65'inin de 2000 sonrasında kurulduğu belirtiliyor.

"Birinci kuşak kurar, ikinci kuşak yönetir, üçüncü kuşak da batırır" sözünün sıklıkla kullanıldığı Türk ekonomisinde bir aile şirketinin ortalama ömrü 25 yıl.

Türk ekonomisinde sayısı az da olsa Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulmuş ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna tanıklık etmiş şirketler bulunuyor.

Türkiye'nin en eski markalarının önemli bölümü gıda sektöründe faaliyet gösteriyor.

Türkiye'de 100 yılı deviren şirket sayısının az olmasının önemli nedenlerinden birinin Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş sürecinde mevcut şirketlerin çoğunun faaliyetine son vermesi olarak gösteriliyor.

Bu arada, Kore Bankası tarafından yayımlanan bir rapora göre, 41 ülkede yapılmış araştırma sonucunda dünyada 5 bin 586 şirketin 200 yıldan eski tarihi bulunuyor.

Bu şirketlerinden 3 bin 146'sı Japonya'da, 837'si de Almanya'da kurulmuş.

İşte Türkiye ekonomisinin en eski markaları:

Hacı Bekir Lokumları
Hacı Bekir
1777
Türkiye'nin en eski şirketi 1777 yılında kurulan Hacı Bekir Lokumları.
Kastamonu'nun Araç ilçesinden İstanbul'a gelerek 1777 yılında Bahçekapı'da açtığı küçük şekerci dükkanında, lokum, akide gibi şekerleri imal edip satmaya başlayan ve daha sonra 1817-1820 yıllarında hac görevini yerine getirmesiyle Hacı Bekir olarak anılacak olan, Şekerci Hacı Bekir Efendi'nin kurduğu şirket, bugün beşinci kuşak tarafından yönetiliyor.

İskender Mehmetoğlu
İskender Efendi
1860
Türk ekonomisinin en eski ikinci markası ise 1860 tarihinde kurulan İskender de gıda sektöründe faaliyet gösteriyor.

Kuzu etini sinir ve kemiklerinden ayıran ve ilk kez dikey çubuğa yerleştiren Mehmetoğlu İskender Efendi'nin döner kebabı Türk ve dünya mutfak kültüründe asırlardır yer buluyor.

Ziraat Bankası

Mithat Paşa

1863

Kayıtlara göre Türkiye'nin en eski bankası 151 yıllık Ziraat Bankası 19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı İmparatorluğu'nda, ticaret ve finansmanda batılı modellerin benimsenmesiyle birlikte, yabancı bankalar ülke toprakları içinde faaliyet göstermeye başlamıştı.

O dönemlerde ülkede henüz, ulusal niteliğe sahip bir bankacılık sisteminin kurulması için yeterli sermaye birikimi oluşmamıştı ve bir kaynak yaratma aracı olarak milli bankaların varlığından söz edilemiyordu.

Ziraat Bankası'nın kuruluşu Mithat Paşa'nın 1863 yılında Pirot Kasabası'nda kurduğu Memleket Sandığı ile başlıyor. Türk gelenekleri arasında zaten var olan ve karşılıklı yardımlaşma esasına dayanan imece geleneğinden esinlenerek kurulan Memleket Sandığı, 1867 yılında "Memleket Sandıkları Nizamnamesi"nin yürürlüğe girmesiyle Osmanlı Devleti'nin her yanında faaliyete başladı ve uzun yıllar başarıyla hizmet verdi. 1883'te aynı amaçlar doğrultusunda "Menafi Sandıkları" kuruldu, 15 Ağustos 1888'de Menafi Sandıkları'nın yerine işlevlerini üstlenecek modern finans kuruluşu olarak Ziraat Bankası resmen faaliyete geçti.

Hafız Mustafa

İsmail Hakkızade

1864

Altan Şekerleme

Karagözoğlu Emin Bin

1865

Vefa Bozacısı

Hacı Sadık

1870

Karaköy Güllüoğlu

Hacı Mehmet Güllü

1871

Kuru Kahveci

Mehmet Efendi Mehmet Efendi

1871

Sabuncakis

İstiraki Sabuncakis

1874

Erden Gıda Sanayi

Mahir ve Kamil Kardeşler

1878

Komili

Komili Hasan

1878

Çöğenler Helvacılık

Rasif Efendi

1883

Cemilzade

Şekerci Udi Cemil Bey

1883

Hacı Abdullah

Abdullah Efendi

1888

Hacı Şakir

Hacı Ali

1889

Teksima Tekstil

Mehmet Botsalı

1893

Tuzcuoğlu Nakliyat

Tuzcuzade Ahmet Bey

1893

Konyalı Lokantası

Ahmet Doyuran

1897

Alevli AŞ

Yuda Levi

1898

Pandeli Lokantası

Pandeli

1901

Arkas Holding

Gabriel Arcas

1902

Bebek Badem Ezmecisi

Mehmet Halil Bey

1904

Koska Hacı

Emin Bey

1907

İlancılık David Samanon

, Jak Hulli

1909

Ece Ajandası

Mehmet Sadık

Bey 1910

Abdi İbrahim Eczacı

Abdi İbrahim 1912

1912 yılında İstanbul'un Küçükmustafa semtinde kurulan eczanede 1916 yılında "yapma ilaç" üretimine geçildi.

Şirket 1919 yılında ilk ilaç üretim fabrikasını kurdu, 1975 yılında da şirketin ismi Abdi İbrahim İlaç Sanayi ve Ticaret AŞ olarak değiştirildi.

Uludağ Mehmet

Hakkı Bey

1912

Yenigün Reçelleri

Mahmut Yağcılar

1914