Bu yazımızda da belediyelerdeki alt yapı ile ilgili sorunlardan bahsetmeye çalışacağım.
Öncelikle konunun iyi anlaşılması için kurumların işleyişiyle ilgili birkaç not düşelim.
Aykome (Alt yapı Koordinasyon Merkezi) içme suyu, kanal projeleri,
Elektrik, Gaz, Telefon, TV bağlantı vb. gibi alt yapıdan geçen bütün tesislerin yer üstündeki asfalt veya kaplamalarını koordine eden bunların izinlerini verip denetleyen ve büyükşehir belediyeleri koordinasyon merkezleri yönetmeliği çerçevesinde çalışan bir birim.
5216 Büyükşehir belediyeleri kanununun 8.maddesine dayanarak çalışmalarını yürütür.
Ukome (Ulaşım koordinasyon merkezi) Tamamen Trafik otopark şehir içi ulaşım koordinasyonu olan bir birim ukomede büyükşehir koordinasyon yönetmeliğine bağlı
Gaz ve Enerji firmaları Epdk (enerji piyasası düzenleme kurumu) bağlı, Karayolları, Telekom vs. kendi içinde bağlı bulunduğu kurumların yönetmelikleri var.
Daha birçok kurum ve temsilcileri Aykome başkanlığında belediyelerle birlikte toplantı yapıp kararlar alırlar.
Bu kadar kısa bilgiden sonra gelelim bize bakan yönüne:
Eğer bir yapı inşa edip bu yapıya kanal, içme suyu, Doğalgaz ve Elektrik, Telefon, kablolu TV vs. alacaksan birtakım zorluklar bekliyor demektir.
Bunun sonucunda :
Asfalt bozma problemleri:
Alt yapılar tamamen bitmeden yollara asfalt dökülüyor.
Alt yapı ihtiyacından dolayı asfaltların kazılması, asfaltın hem görüntüsünü bozuyor hem yaklaşık 20 yıl olan asfaltın ömrünü kısaltıyor.
Prestij caddelerde bile asfaltlar kazılıyor.
Bunun yanında
Belediyelerimiz son zamanlarda alt yapıların eksikliklerinin tamamlanması noktasında ciddi manada yol aldılar ve
İmar planı belli olan yerlerde Belediyeler kanal ve içme suyunu asfalttan önce yapmaya çalışıyorlar.
Ancak Belediyeler kanal ve içme suyunu alt yapısını bitirse bile
Elektrik, Dogalgaz, Telekominasyon vs. alt yapısı için yine asfaltlar bozuluyor
Buna da sebep kurumların sanırım bütçelerin ve mevzuatlarının çakışması ve belediye bütçesi ile uyumsuzluğu ve teknik sebepler oluyor
Kazı izni yasağı:
Aykomenin aldığı kararla aralık ayı ile şubat sonuna kadar kazım işinin iptal edilmesi.
Bu da ayrı bir sorun teşkil etmekte.
Teknolojiyle birlikte inşaatlar artık kısa sürede yapılıyor hale geldi.
Bundan dolayı bu kazı yasağının süresinin uzunluğu yapımcılar için ciddi bir süre teşkil etmekte.
Yeni inşaata başlayanlar bu süreçleri göz önünde bulundurarak bütün alt yapıya önceden resmi başvurularını yapmalılar.
Hava durumuna göz önüne alınıp kazı izni verilecek yerin tespitiyle birlikte bu süreler kısaltılmalı.
Yol kazı izni yasakken belediyeler birçok yerde yol kazısı ve asfalt dökümü yapıyor.
Demek ki şarlar uygun olduğunda kazı ve asfalt yapılabiliyor.
O zaman yapımcılara da duruma göre kazı izni verilmelidir.
Yol bozma harçların yüksekliği:
Kurumlar arası mevzuattan ve bütçe uyumsuzluğundan gelen sıkıntılar genelde harçlara yansımakta buda yapımcılara yüklenmekte.
Alt yapı hizmetlerinin zamanında yapılmaması:
İmara açılmış ama yapılaşmanın az olduğu yerlerde bu sorun yaşanmaktadır.
Kurumların yönetmeliklerinin farklılığı:
Yönetmeliklerin farklılığı, bütçe ve bürokrasi açısından vatandaş ile yapımcıyı kurumlarla karşı karşıya getirmekte.
Ne yapılmalı?
*Hollanda Rotterdam’da uygulanan çoklu kanal sistemleri yapılabilir.
Yer yer menhollerle arızalara müdahale edilebilir.
En iyi sistem bu gibi gözüküyor.
*Oluşan imar planlarının bütün yeraltı ve yer üstü alt yapılar tamamlanabildiği zaman inşaata izni verilmeli.
*Yeni açılan caddelerde arıza durumunda insanların müdahale edebileceği galeriler oluşturabilir.
Yurt dışında yeterince örnekleri var.
Türkiye de böyle bir uygulama yok.
*En azından imarda yeni açılan büyük arter yollar da çoklu kanal veya tünel sistemi uygulanmalı.
*Bunları tek bir yönetmeliği ve bütçesi olan ayrı bir kurum olmalı ve bütün alt yapı işleri buradan kontrol edilmeli.
Aksi takdirde belediyelerin,kurumların, tekrar eden maliyetleri bütçelerine yansımaya devam edecek.
Mevzuat farklılıkları devam edecek
Yapımcıların kurumlar arası gelgitleri bitmeyip, bürokrasiden canları sıkılacak ve ekonomik yükleri artacak,
Hepsinden önemlisi de altyapı yapılmadan asfaltlar yama ve yara alıp, şehirlerin çağdaş görünümünü zedelenecek.
Sağlıcakla kalın