Tarihte ilginç vakıflar: İflas Eden Tüccarlara Yardım Eden Vakıf

Sultan II. Mahmud’un son dönemleriydi… Avrupa’daki yenileşme hareketleri ve dünyadaki ekonomik çalkantılar sebebiyle Osmanlı’da ticaret erbabı zor durumdaydı. Çarşıda pazarda dolaşıp insanlarını dinleyen Padişah, sıkıntıdan kurtulmanın çarelerini arıyordu.

Çare arayan biri daha vardı: Eski Kile Nazırı ve Padişah’ın silahtarı Mustafa Ağa… Odasına bir adam hüzünlü bir şekilde girdi ve durumu dile getirdi.

Geliyordu Mustafa Ağa…

“Bir çare bulunmaz mı?”
“Böyle giderse, tüccarların birçoğu birer birer hapse girecek…”
“Bir çare bulmalıyız!”

Ödenmeyen kredileri için hapse gönderilmişler…

“Size daha iyisini bildireyim efendim…”
“Ne kadar zengin varsa ellerini taşın altına koyalım…”
“Bu kapsamda bir vakıf kuralım… Bir vakıf efendim. İmkânı olanların katkısıyla…”

Ve o kimsenin hapisten çıkmasına sebep olur. Ne kadar kurtarırsak…

“Hımm… İyi düşündün bunu… Ver benim paltomu…”

Bu konuşmanın ardından Mustafa Ağa oğlu Mustafa Ağa, elinin erdiği, sözünün geçtiği ne kadar zengin iş adamı varsa hepsini tek tek dolaştı. Onların katkısını istedi. Ve bugünkü anlamda bir "iş adamları birliği" sayılabilecek vakıf, Mustafa Ağa öncülüğünde kurulmuş oldu.

Böylece o devirde ticaret erbabı, dış borçlar yüzünden zor durumda olan devletin imdadına yetişemese de kendi kendinin imdadına yetişmiş oldu.

Vakıf Şartı

“…Galle fazlasının dörtte biri İstanbul’da iflas ederek hapse düşen tüccarın tahliyesi için harcanacaktır…”

Bu vakıf, iflas eden tüccarlara destek olmak için kurulmuş ve Osmanlı döneminde esnaf ve tüccarların ekonomik sıkıntılarla başa çıkmalarına yardımcı olmuştur.