Fil mi, Eşek mi? Trump mı, Harris mi? Amerika'da tarihi seçim başladı!

ABD'de, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris'in yarıştığı başkanlık ve Kongre seçimleri için vatandaşlar sandığa gidiyor.

ABD'nin doğu eyaletlerinde başkanlık ve Kongre seçimleri için oy verme işlemi başladı.

Başkan Joe Biden'ın adaylıktan çekilmesiyle Demokratların adayı seçilen Kamala Harris ve Cumhuriyetçilerin adayı Trump, başkanlık için yarışıyor.

Başkan yardımcılığı için ise Cumhuriyetçilerden Ohio Senatörü James David Vance ile Demokratlardan Minnesota Valisi Tim Walz karşı karşıya geliyor.

Amerikan halkı, ABD'nin yeni başkanının yanı sıra Kongrenin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 100 üyeli Senatodaki 34 sandalye için de oy veriyor.

Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemlerinin başlaması ve bitişi eyaletlere göre değişiyor.

Oy verme işlemi, New York ve Virginia'da saat 06.00'da (TSİ 14.00), en kritik eyaletler olan Florida ve Pensilvanya ile başkent Washington DC'de saat 07.00'de (TSİ 15.00) başlıyor.

Sandıklar, Virginia ve Florida'da 19.00'da (TSİ Çarşamba 03.00), Washington DC ve Pensilvanya'da 20.00'da (TSİ Çarşamba 04.00), New York'ta ise 21.00'de (TSİ Çarşamba 05.00) kapanacak.

Başkanlık seçimini kazanan aday, 20 Ocak 2025'te yemin ederek 4 yıl süreyle ABD'nin 47. başkanı olacak.

Seçim gününde ilk oyu Dixville Notch köyündeki 6 kişi kullandı

ABD'nin New Hampshire eyaletinin Kanada sınırı yakınındaki Dixville Notch köyünde gece yarısı, oy verme işlemiyle başladı.

Dixville Notch köyündeki 6 seçmen yerel saatle 00.00'dan itibaren oy kullanmak için sandık başına gitti.

Seçim sonrası yapılan sayıma göre, 6 seçmenin 3 oyu Harris'e, 3 oyu ise Trump'a gitti.

82 milyonu aşkın kişi erken oy kullandı

Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarının paylaştığı verilere göre, eylül ayı ortalarında başlayan erken oy işlemlerinde bugüne kadar 82 milyonu aşkın vatandaş oy kullandı.

Bunlardan 44 milyondan fazlası şahsen oy kullanırken, 37 milyonun üzerinde seçmen posta yoluyla erken oy verdi.

Birçok eyalette erken oy kullanma işlemleri seçim gününe kadar sürerken, posta yoluyla ya da sandığa giderek kullanılan erken oylar bugün sandıkların kapanmasından sonra sayılacak.

ABD Başkanı Joe Biden da başkanlık seçimleri için memleketi Delaware'de erken oy kullanmıştı.

Anketlerde Trump önde gidiyordu

"Seçiciler Kurulu" (Electoral College) adı verilen sistem dolayısıyla kritik öneme sahip 7 salıncak eyalet Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, North Carolina ve Wisconsin'deki anketlerin ortalamasına göre Trump, yüzde 0,8 puanla az farkla Harris'in önünde yarışı götürüyordu.

Öte yandan ülke geneli anketler, Trump ve Harris'in başa baş gittiğini gösteriyordu.

119. dönem Kongrenin belirleneceği bu seçimlerden önce yapılan anket sonuçlarına göre, Cumhuriyetçilerin Senatoda, Demokratların ise Temsilciler Meclisinde çoğunluğu ele geçirmesi muhtemel görünüyordu.

Beyaz Saray'a giden yol "270 delegeden" geçiyor

ABD Başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. "Delegeler Kurulu" adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Başkan olmaya hak kazanıyor.

Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.

DEMOKRAT EŞEK & CUMHURİYETÇİ FİL

ABD'deki iki ana siyasi parti iki belirgin hayvanla sembolize edilir: Cumhuriyetçiler için fil, Demokratlar içinse eşek.

Bu iki hayvan her seçim döneminde karşımıza çıkıyor; eşek ve fil çizimleri ise sayısız siyasi karikatürde, kampanya reklamında ve internet görsellerinde yer alıyor.

Her iki hayvanın da kökeni 19. yüzyıla, yani günümüzden 150-200 yıl öncesine dayanıyor.

1828'de ABD'nin yedinci başkanı olan Andrew Jackson'ın başkanlık kampanyası sırasında, muhalifleri ona eşek için pek de hoş olmayan bir terim olan jackass (eşek) diyorlardı.

Jackson aşağılayıcı terimi reddetmek yerine benimsedi ve hakaretlerden rahatsız olmak yerine eğlendi ve kampanya posterlerinde eşek resmi kullandı.

Jackson, eşeği partinin sembolü olarak kullanarak Amerika'nın ilk Demokrat başkanı olmak için görevdeki John Quincy Adams'ı yendi.

Ancak eşeğin tüm Demokrat Parti ile eş anlamlı hale gelmesi, karikatürist Thomas Nast'ın 1870'lerde karikatürlerinde eşeği kullanarak hayvanı popülerleştirmesine yardımcı olana kadar birkaç on yıl geçti.

ABD'deki iki ana siyasi parti iki belirgin hayvanla sembolize edilir: Cumhuriyetçiler için fil, Demokratlar içinse eşek.

Cumhuriyetçi Parti 1854 yılında kuruldu ve altı yıl sonra, Abraham Lincoln 1860 yılında Beyaz Saray'a seçilen ilk üyesi oldu.

Lincoln'ün başkanlık döneminde 1861'de başlayan Amerikan İç Savaşı sırasında, fil resmi en az bir siyasi karikatürde ve bir gazete illüstrasyonunda Cumhuriyetçi sembolü olarak yer aldı.

Askerler, “fil görmek” ifadesini savaş deneyimi anlamında kullanmışlar ve Nast daha sonra bu hayvanı, Cumhuriyetçi partiyi tasvir eden siyasi karikatürlerine uyarlamıştır.

Nast, 1874 yılında Harper's Weekly dergisinde fili kullanmış ve fil, Cumhuriyetçi Parti'nin simgesi olarak yerleşmeye başlamış ve günümüzde partiyle eşanlamlı hale gelmiştir.

İki farklı hayvan. İki farklı yol. İki farklı parti: Demokrat eşek ve Cumhuriyetçi fil.