Ekonomi 3 çeyrekte pandemiye karşı antikor üretmeyi başardı

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) Pandemetre-2 araştırmasında, 2019 yılı ile 2020’nin ilk 3 çeyreğine ait yeni kurulan firma sayıları, kredi kartı harcamaları, kredi faizleri, kapasite kullanım oranı gibi 13 veri karşılaştırıldı.

2020 yılının 9,5 ayı geride kalırken, İTO araştırmasında, ekonomide pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğu, öte yandan turizme dayalı sektörler ve hizmet sektörleri için topyekûn bir çabaya ihtiyaç olduğu belirtildi.

İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan araştırmaya göre, İstanbul’da 2019’un ilk 9 ayında 221 milyar lira olan vergi ödemeleri, bu yılın ilk 9 ayında yüzde 20’den fazla artışla 267 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.

İTO'da yeni kurulan firma sayısı ise 2020’nin ilk 9 ayında yüzde 15,31 artışla 35 bin 431'den 40 bin 856'ya yükseldi.

TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri de 27 Eylül 2019'daki yüzde 15,64'lük ortalamasından 25 Eylül 2020’de yüzde 14,89 seviyesine geriledi.

TCMB Reel Kesim Güven Endeksi, 2019 yılı eylül ayında 98,8 puan olurken, Eylül 2020'de 105,3 puan olarak kayıtlara geçti.

İstanbul’da konut satışları ise 2020 Ocak-Eylül döneminde yüzde 36,12’lik artışla 201 bini geçti. 

OTOMOBİL SATIŞLARI 213 BİN ARTTI

Yılın ilk 9 ayında otomobil satışları, 2019’un aynı dönemine göre 281 binden 494 bin adede çıktı.

Banka kartı ve kredi kartı harcamaları başlığına göre ise yerli ve yabancı kartlarla Ocak-Eylül 2019 döneminde 694 milyar liralık harcama yapılırken, bu rakam 2020'nin ilk 9 ayında yüzde 9,4 artışla 759 milyar lira oldu.

Bankaların tüketici kredileri başlığına göre ise konut, taşıt ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri hacmi, bu yıl 25 Eylül haftasında yüzde 57,17 artarak 662 milyar liraya yükseldi.

Araştırmanın diğer sonuçları ise şöyle oldu:

"İmalat Sanayi Kapasite Kullanımı: İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Eylül 2019'da aylık bazda yüzde 76,3 iken, Eylül 2020'de yüzde 74,6'ya geriledi.

İstanbul’un ihracatı: 2020’nin ilk 8 ayında İstanbul’dan yapılan ihracat yüzde 14,22 düşüşle 49,8 milyar dolar oldu.

İstanbul'da karşılıksız işlemi yapılan çek tutarı: Bankalara ibraz edilen çek tutarındaki artışa rağmen, karşılıksız çek tutarı yüzde 38,34 geriledi. Bu yılın ilk 8 ayında 4,8 milyar lira oldu.

Sanayi üretimi artışı: 2020 Ağustos ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi 2019'un aynı ayına göre yüzde 10,4 arttı. Geçen yıl Ağustosta sanayi üretim endeksi yüzde 3,9 gerilemişti.

İstanbul’a gelen turist sayısı: 2019 yılı Ocak-Ağustos döneminde 9,9 milyon turisti ağırlayan İstanbul, bu yılın aynı döneminde dünyayı etkisi altına alan pandemi sebebiyle, geçici verilere göre 3,2 milyon turisti misafir etti." 

"HİZMET SEKTÖRLERİNDEKİ TOPARLANMA DA GELECEK İÇİN UMUT VERİCİ"

AA muhabirine "Pandemetre-2" araştırmasına ilişkin açıklama yapan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, dünyada pandeminin başlamasının üzerinden 10 ay geçtiğini hatırlatarak, Türkiye'de ilk yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakasının görülmesinden sonraki 8’inci, yeni normalin ise 5’inci ayı içerisinde bulunulduğunu belirtti.

Pandemetre araştırmaları ile Kovid-19 salgınının etkilerini ölçmeyi amaçladıklarını ifade eden Avdagiç, "Türkiye ekonomisi, alınan finansal tedbirlerle desteklenince ilk 3 çeyrek gibi kısa bir dönemde, bir önceki yılın aynı döneminin üzerine çıkmayı başardı. Özellikle hizmet sektörlerinden kaynaklanan kayıplar, sanayi sektörlerimizdeki hızlı ivmelenme ve güçlü iç talep ile telafi edilebildi. Şunu da vurgulamalıyız ki bu süreçte hizmet sektörlerindeki toparlanma da gelecek için umut verici." diye konuştu.

Avdagiç, göstergelerin yılın 4’üncü çeyreğinde de olumlu gidişatın sürmesi durumunda Türkiye’nin dünyanın küçüldüğü bir dönemde bile gelişimini korumuş olacağı anlamına geleceğine işaret ederek, ekonominin 2021’e avantajlı girmesini, yeni normaldeki performansın belirleyeceğini belirtti.

Türkiye'nin pandemiyle yaşamayı öğrendiğini ifade eden Avdagiç, şunları kaydetti:

"Türkiye, pandemi korkusuna teslim olmadan ama gerekli korunma ve mücadele tedbirlerini de alarak üretimi sürdürmeyi, çarkları döndürmeyi başardı. Ekonomide pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğunu gözlemliyoruz. Bununla birlikte turizme dayalı sektörler, hizmetler sektörü ve kırtasiye sektörü için ise topyekûn daha yoğun bir çaba göstermemiz gerekiyor." 

"İNTERNET ÜZERİNDEN YAPILAN ALIŞVERİŞ 40,7 ARTTI"

Şekib Avdagiç, kredi kartı harcamalarının kendileri için önemli bir ölçüt olduğunu belirterek, kredi kartı harcamalarında geçen yıla göre pek çok sektörde yukarı çıktığını söyledi.

2020’nin 3. çeyreğinde toplam kredi kartı harcamalarının 2019’un 3. çeyreğine göre yüzde 18,5 artış gösterdiğini aktaran Avdagiç, yılın 9 aylık toplam kredi kartı harcamalarına bakıldığında geçen yılın ilk 9 ayına göre yüzde 9,4 yukarıda olunduğunu kaydetti.

Avdagiç, şunları kaydetti:

"Merkez Bankası, kredi kartı harcamalarını 24 ana faaliyet alanında listeliyor. Bu alanların 5’i hariç hepsinde, yani 19 alandaki harcamalar, 3’üncü çeyrekte geçen yıla göre artıda. Özellikle elektrik, elektronik eşya, telekomünikasyon, inşaat, mobilya, market gibi sektörlerdeki harcamalar yüzde 40’ın üzerinde artmış durumda.

Araştırmamızda önemli bir veri daha var. İnternet üzerinden yapılan alışveriş oranında da yüzde 40,7’lik artış gözlendi. Normal şartlarda çeyrek dönemlerdeki artışlar, en fazla yüzde 10 bandına kadar çıkarken, son çeyrekte dört katı bir artış görüyoruz. İşte bu, tam anlamıyla ticarette bir eksen kaymasına işaret ediyor. Yüz yüze satış-pazarlama, müşteri edinimi döneminde belirgin bir dönüşüm var."

"TÜRKİYE BEYAZ EŞYA İHRACAT PAYINI AVRUPA'DA YENİDEN KAZANABİLİR"

İTO Başkanı Avdagiç, salgınla birlikte sadece ticaretin şeklinin değil, tüketici tercihlerinde de önemli değişimler yaşandığını belirtti.

Değişimin iyi gözlemlediği iki sektörün otomotiv ve beyaz eşya olduğunu ifade eden Avdagiç, "Bu süreçte tüketici talebinin hizmet sektöründen sanayi sektörüne kaydığını gördük. Bu durum elbette ilanihaye sürmeyecek. Hizmet sektörlerindeki toparlanma devam edecek ve özellikle salgının sona ermesiyle devreye girecek ertelenen taleple birlikte hizmet sektörlerimizde de önemli bir patlama yaşanacaktır. Ancak bugünkü konjonktür insanların daha fazla bireysel seyahat etmek istediği ve evlerinde daha çok vakit geçirdikleri bir dönem. Zira rakamlara baktığımızda bunun yansımalarını otomotiv ve beyaz eşyada görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Avdagiç, otomotivde eylül ayında tüm zamanların satış rekoru kırıldığını aktararak, "Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarında eylül ayında 2019 Eylül ayına göre yüzde 115,8 artışla 90 bin 619 adet satış yapıldı. Toplam pazarda 9 aylık dönemde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 75,5 artışla 493 bin 621 satışa imza atıldı. Sadece üçüncü çeyrekleri karşılaştırdığımızda artış oranı 2019 üçüncü çeyreğe göre yüzde 178 civarında." diye konuştu.

Beyaz eşya ihracat hacminin ise Avrupa'nın düşen talep gücüyle birlikte yıllık bazda yüzde 9 azalış gösterdiğini kaydeden Avdagiç, pandeminin alım gücünü vurduğu Avrupa’da A segmenti ürünlerden B segmenti ürünlere kayma beklendiğine işaret etti.

Avdagiç, navlun maliyetlerinin arttığı pandemi döneminde Avrupa’ya coğrafi yakınlığın Türkiye için daha önemli bir rekabet avantajı olarak ortaya çıktığını belirterek, "Bu nedenle, Avrupa beyaz eşya pazarındaki yüzde 10-15 daralma beklentilerine rağmen Türkiye ihracat payını yeniden kazanabilir." ifadesini kullandı.