İzmir’de yeni tarife için karar verildi

İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinde, yeni ücret tarifesi oy çokluğu ile kabul edildi. 1 Eylül'de uygulamaya konacak tarifeye AK Parti'li meclis üyeleri tepki gösterirken, CHP grubu ise yeni tarifeyi savundu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, pandemi sebebiyle son 5 aylık toplu ulaşım hasılatında 225 milyon lira kayıp olduğunu söyledi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi ağustos ayı olağan meclis toplantılarının üçüncü birleşiminde gündem, toplu ulaşım ücret tarifesindeki değişiklik oldu. Aktarmalarda 90 dakika boyunca ücretsiz ulaşım yapılmasını sağlayan uygulamanın değişmesine AK Parti grubu tepki gösterirken, CHP grubu ise tarifeyi savundu. Geçen çarşamba günü yapılan ikinci birleşimde gündeme gelen önerge, üçüncü birleşimin yapıldığı mecliste AK Parti'nin ret oyuna karşılık oy çokluğu ile geçti. 1 Eylül'de uygulamaya geçecek tarifeye göre; tam tarifede ilk biniş ücretine 10 kuruşluk indirim yapılırken, 90 dakika içindeki ilk iki aktarmaya 50'şer kuruş ödenecek. Öğrenci, öğretmen ve 60 yaş tarifelerinde herhangi bir değişiklik yapılmayacak. İlk biniş ücreti 3.56 TL'den 3.46 TL'ye çekilecek. Tüm ulaşım araçlarını kullanan ve tam tarifeyle biniş yapan vatandaşlardan, hakkaniyet ve külfetlerin adil dağıtılması ilkesi ışığında ve kamu yararı da gözetilerek birinci ve ikinci aktarmalarda 0.50 TL aktarma ücreti alınacak. Aynı ilkeler doğrultusunda, kentin banliyölerinde oturan ve ikiden fazla aktarma yapmak zorunda kalan dar gelirli vatandaşların ekonomik olarak desteklenmesi, hayatlarının kolaylaştırılması hedefiyle ikiden sonraki aktarmalarından ücret alınmayacak.

Başkan Soyer, açıklama yapmıştı

İkinci birleşimde verilen önerge sonrası, özellikle sosyal medyada 90 dakika uygulamasının kaldırılacağına dair çok sayıda paylaşım yapılarak olaya tepki gösterilmişti. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, yazılı bir açıklama yaparak, "Toplu ulaşım ücretlendirme sisteminde yapacağımız değişikle 90 dakika aktarma süresini, 120 dakikaya uzatıyoruz. Tek biniş ücretinde 10 kuruş indirime giderek 3,56 TL'den 3,46 TL'ye düşürüyoruz. İlk iki aktarmada 50'şer kuruş alınırken, sonraki aktarmalar ücretsiz olacaktır. Öğrenci, öğretmen ve 60 yaş tarifelerinde hiç bir değişiklik yapılmadığı gibi aktarmalar da ücretlendirilmedi. Ayrıca 05.00-07.00 ve 19.00-20.00 saatleri arasında özellikle çalışan kesime yönelik yüzde 50 indirimli Halk Taşıt Uygulaması da aynen devam ediyor. Elektronik ücret toplama sisteminden alınan verilere göre İzmir'de toplu ulaşımdaki tüm binişlerin yalnızca yüzde 37'si "aktarma" kapsamındadır. Geri kalan yüzde 63 gibi bir grup yeni sistemle daha ucuza ulaşım olanağı bulacaktır. Pandemi süresince azalan yolcu sayısı ve artan maliyetler toplu ulaşımın m evcut şekliyle devamını olanaksız hale getirmiştir. ÖTV'nin sıfırlanması, genel bütçeden kaynak aktarılması gibi taleplerimiz bu güne kadar yanıtsız kalmıştır. Önümüzdeki tüm bu olumsuz tabloya rağmen, artışın oranı yalnızca yüzde 5,6'dır" demişti. Bugün düzenlenen meclis toplantısında, mecliste grubu olan partiler tarife ile ilgili görüşlerini belirtti. AK Parti ve CHP grupları arasında zaman zaman tartışmalar yaşandı.

"İzmir'in ulaşım anlamındaki tek doğrusunu da ortadan kaldırıyorsunuz"

Tarife değişikliğine ilişkin oylamadan önce konuşan AK Parti Grup başkan Vekili Özgür Hızal, "İzmir'de bir ulaşım sistemi kurulmuş. Bunu kuran İzmir Büyükşehir Belediyesi. Sistemin adı aktarma. Bu sistemle İzmir'in herhangi bir noktasından herhangi noktasına hemşehrilerimiz en az bir aktarma aracı kullanarak yani iki ve ikiden fazla vasıta kullanarak gidiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir'i survivor parkuru haline getirmiş. 90 dakika süre içinde vatandaş ESHOT'tan inecek, İZBAN'a binecek, oradan inecek, metroya binecek. Bütün bu sorunlara rağmen İzmir Büyükşehir Belediyesi, 12 yıl önce 90 dakikalık ücretlendirme noktasında vatandaşın lehine uygulama getirdi. 90 dakika içinde kullanacağı araçlarda ücretlendirme yapılmıyor. Bu sistem hepimizce takdir edilen bir sistem. Kılıçdaroğlu bu sistemi örnek göstermiş. Siz, 90 dakikanın devam edeceği yönünde beyanda bulunmuşsunuz. Bugün geldiğimiz nokta, bu mecliste İzmir'in ulaşım anlamındaki tek doğrusunu da ortadan kaldırıyorsunuz" dedi.

"İzmir aşkınız sona gelmiş"

Vatandaşın bir ulaşım sistemine mecbur edildiğini ifade eden Hızal, "Sonra da o sistemden kaynaklanan bir ücret artırımına gidiyorsunuz. Kelime oyunu yapıyorsunuz. "90 dakikayı 120'ye çıkarıyoruz" diyorsunuz. "Üçüncü ve sonrasından para almıyoruz" diyorsunuz. Bu sayı yüzde 1 bile değil. bunlar kelime oyunlarından başka bir şey değil. İki aktarma zorunda olan hemşehrimiz, bu kararla birlikte yüzde 25 fazla ücret ödeyecek. Siz göreve geldikten sonra yapılan zamlar 60 yaş için yüzde 60, tek aktarmada yüzde 32, iki aktarmada yüzde 49 oldu. Ortalama yüzde 45 zam yapılmış. Hakkaniyet, sosyal belediyecilik bunun neresinde? Siz göreve gelirken "Aşkla İzmir', "Martın sonu bahar', "Arka sıradakilere çok daha fazla önem vereceğiz" dediniz. Zamlardan gördük ki İzmir aşkınız sona gelmiş. Martın sonunun bahar olmadığını zam rüzgarlarından anlıyoruz. Arka sıradakileri daha ötelediğinizi görüyoruz. Bugün "biz uzayda yaşamıyoruz" dediniz. Siz bu 90 dakikalık uygulamayı ortadan kaldırarak isminizi olumsuz anlamda tarihe yazdırıp uzayda yaşamadığınızı ama uzaydan gelmiş gibi İzmirlilere yaklaştığınızı gösterdiniz" diye konuştu.

"Sistemin bütününü niye konuşmuyoruz?"

Hızal'ın ardından konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Muştafa Özuslu ise, "Biz bu ülkenin içindeyiz ve olup biten her şey buradaki insanları, başkanı, bürokratları etkiliyor. Türkiye'nin gerçekleri neyse İzmir'in de gerçekleri odur. İZBAN neyle gidiyor? Elektrikle. Elektriğe, doğalgaza zam geliyor. Pandemide tekerler yolcu olmadığı halde döndü. Tekerlek lastiği yüzde 44 zamlı. Eğri oturacağız, doğru konuşacağız. Sistemin bütününü niye konuşmuyoruz? Aktarma doğru bir sistem. 1 milyon 800 bin biniş var bu memlekette. Aralık 2019 sonunda İzmir'de her gün 1 milyon 800 bin biniş oluyor. İZBAN "aktarmayı bırak" diyor. "Aktarmanın farkını öde" diyor. Bunu söylüyor. Biz yapmıyoruz, direniyoruz ve direneceğiz. Bu işin içinde öğrenci yok. Onlara hiçbir şekilde yarım kuruş dahi zam yapmadık. Hatta abonman kartı uygulamasıyla fiyatları daha da düşüreceğiz. Öğrencilerimizi desteklemeye devam ediyoruz. Bu fiyat artışından öğrencileri etkilenmiyor. Öğretmenler, 60 yaş üstü etkilenmiyor. Kim etkiliyor; "tam" dediğimiz kitle etkileniyor" ifadelerini kullandı.

"Üzerimizde ciddi bir yük var"

İlk binişteki indirim oranının yüzde 2.8 olduğunu dile getiren Özuslu, şöyle konuştu: "562 bin binişte 10 kuruş indirim yapıyoruz. İkinci aktarmadaki biniş sayısı 904 bin biniş içinde sadece 52 bin 500. Üçüncü biniş 7 bin 580. Üzerimizde ciddi bir yük var. Bunun paylaşılması gerek. Bunlarda pandeminin etkisi olmadığını söylemek mümkün değil. Biz cezaevlerinden insan taşıdık. Para mı aldık; hayır vazifemiz. Sağlık personeli taşıdık. 40 kişilik araçta 10 kişi gitti. Bunu devletimiz istediği için yaptık. Bizim şoför sayımız değişmedi, maaş vermeye devam ettik. El insaf. Halk bunu hak ediyor, bunda sorun yok ama herhangi bir olayla karşılaştığımızda hükümet ne yaptı, yükü beraber taşıyalım diye yardım kampanyası başlattı. Sistem bu yükü taşıyamıyorsa bunu değerlendirirsiniz. Böyle bir karar alınmış. İlk binişe 10 kuruş indirim yaparak 90 dakika 120 dakikaya çıkarılarak ikinci ve üçüncü binişlerden 50 kuruş farkla ücret değişikliğine gidildi."

Üyeler, kararı tartıştı

Mecliste, AK Parti ve CHP'li meclis üyeleri tarife değişikliği ile ilgili görüşlerini bildirdi. MHP'li meclis üyesi Osman Mert ise, koşullar gereği yapılan zamlarda haklı olunduğunu ancak kararın ertelenmesi gerektiğini belirtti. Hızal daha sonra söz alarak yapılan değişiklikle 90 dakika uygulamasının kalktığını söyledi, "İlkler şehri İzmir, zamlar şehri oldu" dedi. CHP Grup Başkan Vekili Nilay Kökkılınç da, enflasyonun ne olacağının öngörülemediğini, ücret tarifesi değişikliğinde vatandaşın lehine karar aldıklarını, 90 dakika uygulamasının kalkmadığını, 120 dakikaya çıktığını söyledi.

"Son 5 ay içinde toplu ulaşım hasılatımızda 225 milyon lira kayıp var"

Meclis üyelerinin ardından konuşan Başkan Soyer, "Türkiye'deki üç büyük şehirde en düşük toplum ulaşım ücreti İzmir'dedir. Ankara'dan, İstanbul'dan daha düşük. Geçen yılın aynı dönemine göre son 5 ay içinde toplu ulaşım hasılatımızda 225 milyon lira kayıp var. Bu kayıp benim babamın değil, İzmirlinin parası. Bu çok büyük bir kayıp. Pandemi nedeniyle yaşadığımız şey sonucunda 225 milyon liralık kayıp sadece toplu ulaşımda. "Uzayda değiliz" derken dolardaki artış yüzde 35. Euro'da yüzde 40. Altında yüzde 97. Türkiye'de her şeyin fiyatında ciddi bir artış var. Biz kamu yararına dernek ya da vakıf değil belediyeyiz. Gelir gideri dengelemek zorunda olan bir kamu kurumuyuz. Çarkın dönmesi lazım" ifadelerine yer verdi.

"Nezaket çok önemli"

Başkan Soyer ayrıca, meclisteki üslup hakkında da şunları söyledi: "Bu çatı altında hitaplarınızda nezaket çok önemli. Bunu kaybedersek, birbirimize güvenimizi kaybederiz. Hüsnü Boztepe (AK Parti'li meclis üyesi) "Seferihisar'ı batırdın, şimdi de İzmir'i batırıyorsun" dedi. Seferihisar'a 2009'dan beri her seçimde oyumu artırarak geldim. İzmir'de yüzde 58 oyla seçildim. Bu laf İzmirlilere saygısızlık olur. Seferihisarlılara sormak lazım. Esnafına, turizmcisine, tarım üreticisine, gayrimenkul sahibi işçisine sormak lazım. 10 yıl önce neydi, bugün ne oldu. Aldığınız cevap 10 yıldır sürekli artan oy oranıdır. "Seferihisar'ı iyi yönetemediniz, İzmir'i de yönetemiyorsunuz" demek var, "batırdınız" demek var. Bu çirkin bir uslup. Hiçbir arkadaşımıza yakışmayan bir üslup. Bu yakışıksız bir şey. Türkiye'de siyasetin dili çirkin diye gençler siyasetten uzak duruyor."

Öte yandan mecliste, 30 Ağustos Zafer Bayramı'nda toplu ulaşımın 1 kuruş olması kararlaştırıldı. Önümüzdeki ay yapılacak meclisin ikinci oturumunun ise Çandarlı'da yapılmasına karar verildi.