PANCAR MOTOR geri dönüyor

Gümüş Motor 1956 yılında yeni mezun bir mühendis olan Necmettin Erbakan’ın genel müdürlüğünde, devlet desteğiyle kuruldu. 1964 yılında yapılan özelleştirme ile sahipliği Pancar Kooperatiflerine ve Şeker Fabrikaları’na geçti, adı Pancar Motor olarak değişti.  Yarım asır boyunca tarım ve denizcilik sektörlerine yönelik mamuller üreten Pancar Motor’un, yıllar sonra kapısına kilit vuruldu.

 Bu aslında sıradan bir var oluş hikayesi değildi. Bugün hala Türkiye genelinde 500 bin ürününün sorunsuz çalıştığı Pancar Motor’un hikayesiydi. Öyle ki çiftçinin sahip olmayı ayrıcalık olarak gördüğü, benzer tüm motorlara adını verdiği, pat pat seslerine umudunu, geleceğini bağladığı bir üründü.  Ve umutlar yeniden canlandı. Suskunluk sona erdi…

Hikayenin devamı, Pancar Motor Genel Koordinatörü Dinçer Suroğlu’yla gerçekleştirdiğimiz röportajda …

Pancar Motor ilk ne zaman ve ne amaçla kurulmuştu?

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun üzerinden 30 yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen, “motor üretimi” konusunda bir yol alınmadığını gören, müteşebbis ruhuna sahip büyüklerimizin özverili çalışmaları ile 1956 yılında Gümüş Motor adıyla kurulmuş.  Ama hep Pancar Motor olarak anılmış. Türkiye’nin ilk dizel motor fabrikası. İlk yönetim kurulu Prof. Dr. Necmettin Erbakan başkanlığında, Süleyman İshakoğlu, Zeki Aytaç, Adil Saraçoğlu, Enver Aptik ve Fehmi Bilge’den oluşmuş.

O yıllarda bile tüm motorlara ismini verebilmeyi nasıl başarmış?

Özellikle tarım sektöründe tartışmasız liderliğe sahip olan motorlar, Alman Hatz Teknolojisi örnek alınarak üretilmiş. Gümüş Motor ismi ile kurulan namı diğer Pancar Motor, 23 Ocak 1956 tarihinde paranın satın alabildiği en iyi teçhizatla donatılmış. İleri teknolojiye sahip global markalarla iş ortaklıkları yapılmış ve takip eden yıllarda tüm Türkiye’yi saran bir bayi ve tedarikçi ağı oluşturulmuş. 1964 yılında yapılan özelleştirme ile sahipliği Pancar Kooperatiflerine ve Şeker Fabrikaları’na geçmiş, adı Pancar Motor olarak değişmiş. Ürün sağlam ve kullanıcı ihtiyaçlarına uygun olduğu için geniş kitleler tarafından tercih edilmiş Tarım faaliyetlerinin büyük oranda devlet desteği aldığı bu dönemde çok satılmış, yavaş yavaş yaşayan bir efsane halini almış. O kadar ki, sizin de dediğiniz gibi ağırlıklı olarak bu motorların tümüne, markasına bakılmaksızın “Pancar Motor” diye hitap edilmiş

Bu motorların özelliklerinden bahseder misiniz?

Tamamı dizel olan bu motorlar, 1,2,3 ve 4 silindirli olup, 80 hp güce kadar ulaşabilmektedir. Ülkemizde tarım sektöründe sulama amaçlı olarak kullanımı yaygın ise de bu tür kullanıma ilave olarak balıkçı teknelerinde, dizel jeneratörlerde, dizel kompresörlerde, endüstriyel makinalarda da kullanılmıştır. Bu güne kadar 500 bin adetten fazla motor satıldığı düşünüldüğünde Pancar Motor markasının ne kadar önemli bir başarıya imza attığı daha iyi anlaşılacaktır. Aynı zamanda her iklimde ve -40 ve +45 derece hava koşullarında performans yitirmeden çalışma imkanı olan nadir motorlardan biridir.

Bu motorlar Yurt dışına da ihraç edildi mi?

Geçen yıllarda Tunus, Sudan, Lübnan, Ürdün, İran, Irak, Arabistan, Nijerya, Güney Afrika, Cezayir, Moritanya, Senegal, Etiyopya, Yunanistan, Hollanda, Almanya, Rusya ve Türk Cumhuriyetleri’ne ihracat yapılmıştır. Yurt dışına satılan motor adedinin140 bin civarında olduğunu söyleyebiliriz.

2011 yılının başına kadar Pancar Motor için her şey yolunda giderken tasfiye süreci nasıl başladı?

Pancar Motor Fabrikası’nın ortakları pancar üreticileri idi. Türkiye’de pancar üretimi ile ilgilenen çiftçilerimiz, bağlı bulundukları kooperatiflerin aynı zamanda Pancar Motor Fabrikası’na da ortak olmasından dolayı, bu markanın sahibiydiler. 2011 yılında Kayseri Şeker Fabrikası yönetim kurulunun yasal hakkını kullanması ve Pancar Motor Fabrikası’nın hakim hissedarı olan Eskişehir Şeker Fabrikası yönetim kurulunun buna tepki göstererek bir takım yasal yollara başvurması sonucu fabrikanın fiili tasfiye süreci başladı. Bu süreci fabrika çalışanlarının kıdem tazminatlarından doğan haklarını tahsil etmek için yasal yollara başvurmaları hızlandırdı. Fabrikadaki hissesi düşük bir miktar olan Konya Şeker Fabrikası’nın diğer ortakların mantıkla izah edilemeyen hamleleri karşısında olayı akışına bırakmak dışında bir seçeneğinin de olmadığını takdir edersiniz. Fabrikada motor sesleri 2011 yılında sustu.

Ve yeniden canlanış… Bunu gerçekleştirme fikri nereden çıktı?

Yaşanan bu fiili tasfiye sürecinde “Pancar Motor” markasının gerek ticari ve gerekse manevi değerinin farkında olan Konyalı işadamları, bu markanın tarih olmasının önüne geçmek amacıyla markayı satın aldılar. Satın alma işlemini müteakip, marka değerini korumak için, piyasa işlevini sürdüren motorların yedek parça tedariğini sağlamaya öncelik verdi. Bu tedarik çalışmaların sonucu ortaya çıkacak Pancar Motor markalı ürünleri kısa süre sonra halkımızın beğenisine sunacağız.

Bu süreçte Konya Şeker ve Pankobirlik de yer alıyor mu?

Sadece Konya Şeker’in değil, Pankobirlik Genel Başkanı olma vasfına da sahip olan Recep Konuk ile Pankobirlik Genel Müdür Vekili Taner Taşpınar aracılığıyla irtibatımız sürüyor. Planlama aşaması bitmek üzere olan projelerimizin her safhasında yardım ve desteklerini esirgemeyen Sayın Taşpınar da kurulacak ortak girişimi heyecanla beklemektedir. Sayısı 300’ü aşan Pankobirlik mağazalarında Pancar Motor Markalı ürünlerin yerleri ayrılmış vaziyette.

Yeni bir oluşumu başlatırken, Çin Malları ile rekabeti nasıl sağlayacaksınız?

Bizler Pancar Motor markasının mazi olmaması için bir çaba gösteriyoruz. Bu fikrimize destek olan dostlarımızın yanı sıra Çin Malı ile rekabet etmenin güç olduğunu dile getiren dostlarımız da oldu. Bu kaygılarında pek haksız da değillerdi. Ama biz niyetimizi almıştık. Yerli motorların gerek malzeme gerekse üretim teknikleri açısından üstün olduğunu biliyorduk. Referansımız 1960 model Pancar Motor markalı ürünlerin halen çalışıyor olmasıydı. Bunca olumlu özelliğin yeterli olup olmayacağını değerlendirirken, yaşanan bir gelişme de bizlere umut ve güç verdi. T.C. Ekonomi Bakanlığı Resmi Gazete’nin 21.11.2013 tarih ve 28828 sayılı nüshada İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin tebliğ (No:2013/23) yayımladı. Bu tebliğe göre Çin Malı dizel motorlardan 8,5 hp ve 17 hp aralığında kalanlara yüzde 165,18 oranında vergi geldi. Bu tebliğ ile Çin Malı motorlardan belirtilen aralıkta kalanların ülkemize giriş fiyatı yaklaşık olarak 3 kat arttı. Bu tebliğ 5 yıl süre ile geçerli olacak ve gerek duyulursa da uzatılabilecek.  

Bu işe büyük bir heyecanla atıldığınız gözleniyor. Beklentiniz nedir?

Pancar Motor, gerçek anlamda bir efsane ve bu efsanenin yeniden canlanması adına büyük bir gayret ve heyecan içerisindeyiz. Selçuk Üniversitesi ve TÜBİTAK desteği ile AB mevzuatına uygun yasal kriterleri sağlayabilen yeni bir motor dizaynı başlatıldı. Bu çerçevede Teknokent’te projelendirme ofisi oluşturulacak. Sloganımızı  “1956’dan bugüne her zaman sizinle; dün, bugün ve yarın” olarak belirledik. Bu markanın hayatta kalması için göstereceğimiz bu çabaya milletimizin de destek olmasını bekliyoruz. Pancar Motor Markası’nın sanayimize ve ülkemizin halkına hayırlı olmasını diliyoruz. Bizi daha yakından tanımak isteyenler de www.pancarmotor.com.tr adresinden ulaşabilirler.

(Çiğdem Kurut)