Türk dünyasında dil birliği ve eğitim konuşuldu

HİSDER'in haftalık sohbetlerine konuk olan Selçuk Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Bahar, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlıklarını kazanan Türk Cumhuriyetlerinin gelişimi üzerine bir söyleşi yaptı.

DİL BİLİNCİ BİRLİĞİ SAĞLIYOR
Prof. Dr. Hasan Bahar, 20 yıl önce kendilerini Kırgız, Özbek, Türkmen veya Kazak olarak tanımlayan halkların artık Türk olduklarını kabul ettiğini belirterek, bu dönüşümün arkasında Sovyetler Birliği'nin Komünist yönetiminin dil üzerindeki etkilerini vurguladı. Rusların farklı Kiril alfabeleri kullanarak dil birliğini engellemeye çalıştığını, zamanla Rusçanın tek anlaşma aracı haline geldiğini ifade etti.

BİLGE KAĞAN KAZILARI
2001'de Moğolistan'da Bilge Kağan kazılarına katıldığını belirten Prof. Dr. Bahar, kazılar sırasında altın ve gümüş parçalar bulduklarını, 78 metre uzunluğunda ve 38 metre genişliğinde bir kurgana ulaştıklarını söyledi. Bu buluntuları Moğolistan Devlet Müzesine teslim ettiklerini ekledi.

TÜRK CUMHURİYETLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
Prof. Dr. Bahar, Türk Cumhuriyetlerinde tarih kitaplarının birleştirilmesi için yapılan çalışmalara değindi. Kazakistan'da Türk Akademisi'nin kurulduğundan ve Türk tarihi, edebiyatı ve coğrafyasının müfredat programları üzerinde çalışmalar yapıldığından söz etti. Ayrıca, Kazakistan'daki Kızlar Üniversitesi'ne ilişkin deneyimlerini paylaşarak, savaş sırasında kadınların üniversiteyi yönetmesine olan ilgi gösterdi.

MUSTAFA ÇOKAY VE TÜRK-İSLAM BİRLİĞİ
Bahar, Kazak siyaset ve fikir adamı Mustafa Çokay'ın Türk-İslam birliğini savunarak, Türkistan halklarının siyasi birlik oluşturması gerektiğini belirtti. Çokay’ın “Her dış Türk'ün iki vatanı vardır; birincisi kendi anavatanı, ikincisi Türkiye'dir.” sözünü anımsattı.

ESİK KURGANI VE KAZI ÇALIŞMALARI
Esik Kurganındaki çalışmalar hakkında da bilgi veren Bahar, burada bulunan Altın Elbiseli Adam'ı ve ilk runik Göktürk yazısına dair buluntuları aktardı. Kazı çalışmalarının Rus, Çin ve Koreli ekipler tarafından yapıldığını ancak Türk bilim insanlarının bu alandaki işbirliğini engelleyen resmi prosedürlere değindi.

Prof. Dr. Hasan Bahar, tarih birliğinin sağlanmasının uzun zaman alacağını, ancak Türk Cumhuriyetleri ile yürütülen çalışmalarda Türkiye'nin önemli bir öncülük yapacağına inandığını belirtti.

Sohbetin ardından, HİSDER Başkanı Prof. Dr. Önder TV Kutlu ve Emekli Savcı Hüseyin Özen, Prof. Dr. Hasan Bahar'a dernek plaketi takdim etti. Toplantı, toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.