YKS için geri sayım başladı!

KTO Karatay Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Arıkan, üniversite sınavına hazırlanan öğrenci ve velilere sınav kaygısıyla başa çıkmak için önerilerde bulundu.

Kaygının altında yatan nedenlerin bilinmesi gerektiğini belirten Arıkan, ‘’Kaygı motive edici bir şeydir, ancak üst boyuta geçmesi ve sınav sürecinde kendini gösteren semptomlar kalp çarpıntısı, titreme gibi belirtiler kaygının kontrol edilemediğini gösterir. Eğer altta böyle bir zemin varsa ve üstüne sınav stresi biniyorsa, sınav kaygısı ortaya çıkar. Düşünceler yönetilemez ve sınav kaygısı meydana gelir. Temel faktör mükemmeliyetçilik olabilir. Eğer ailede böyle biri varsa, çocuklar bunları içselleştirebilir veya kişide büyük yetersizlik duygusu varsa, bunu yok edebilmek için yüksek standartlar geliştirir ve çok çalışma gibi eğilimler gösterir. Kaygı bozukluğu önemli bir faktördür. Sevginin koşullu olması ve ailede 'sınavdan iyi not alırsan senin istediğin gibi ebeveyn oluruz' gibi yaklaşımlar kaygıyı tetikleyebilir’’ dedi.

''NE YAPACAĞIM, KALACAĞIM, REZİL OLACAĞIM''

Düşüncülerin kaygı oluşturabileceğini aktaran Arıkan, ''Sınav öncesinden sınava kaygılı girmek, ‘ben kazanamayacağım, yapamayacağım, rezil olacağım’ gibi düşüncelerle başlar ve sınav durumunu etkiler. İki tutum geliştirir: kaçınma yani derslerden ve notlardan kaçmak, ders çalışmaktan kaçınmak ya da çok kaygılı olduğu için dinlenme, aktivite ve sosyal hayatı sıfırlamak ve tamamen ders çalışmaya odaklanmak. Bu gibi nedenlerden ötürü sınav esnasında konsantre olamıyorlar. Ne yapacağım, kalacağım, rezil olacağım, ailem ne diyecek gibi düşünceler ortaya çıkıyor ve bu düşünceler öğrencilerin sınav esnasında sorularda takılı kalmalarına düşünmelerine veya soruda takılı kalmalarına sebep oluyor’’ diye konuştu.

''BİZLER, OTOMATİK DÜŞÜNCELERİ YÖNETMEYİ VE GERÇEKLİĞİ SORGULAMAYI ÖĞRETİYORUZ''

Sınav stresinden başa çıkmak için otomatik düşüncelerden kurtulmanın önemini ifade eden Arıkan, ‘’Altta yatan temel psikolojik düşünceler nelerse, üstte olan düşünceler de öyledir. Altta yatan düşünceler 'sınavı geçemeyeceğim, kalacağım, ailem ne diyecek, sorular çok zor olacak' gibi düşüncelerdir. Bizler, otomatik düşünceleri yönetmeyi ve gerçekliği sorgulamayı öğretiyoruz. Bu gibi düşünceler ve kaygıyı, hayal esnasında sınavda yapamadığınız sahneler yer alacak şekilde düşünmek yerine bunun gerçekliği nedir, bunun kanıtı nedir gibi sorularla sorgulatıyoruz. Şüphelerin faydaları ve zararlarını, gerçekliğini öğretiyoruz. Beden üzerinden psikolojiyi düzenlemeye çalışıyoruz. Kas gevşeme tekniklerini ve nefes egzersizlerini öğretiyoruz. Doğru nefes tekniklerini gösteriyoruz. Otomatik düşünceleri görünür hale getirip sorgulamayı öğretiyoruz’’ şeklinde konuştu.

''PROFESYONEL YARDIMA İHTİYAÇ DUYULUR''

Ailelerin rolünün oldukça önemli olduğunu belirten Arıkan, ‘’Mükemmeliyetçi olunmamalı, sevgi ve ilgi sınava koşullu olarak verilmemeli, dayatmalar yapılmamalıdır. Sınav kaygısı daha fazla artar. Belli ölçüde dersleri kontrol etmeli, ancak abartmamalıyız. Çocuklarımızda her şey kontrol edilemez hale geldiğinde, panik atak benzeri durumlar başladığında veya sınavdan tiksinme, sınavı duyduğu vakit sinirlenme gibi semptomlar ortaya çıktığında profesyonel yardıma ihtiyaç duyulur’’ ifadelerine yer verdi.