Artizan Sanat'ta "Yeni Belgesel Türleri" paneli

5. Uluslararası Kızılay Dostluk Film Festivali kapsamında Artizan Sanat'ta "Yeni Belgesel Türleri" başlıklı panel düzenlendi.

Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu, Türk Kızılay çatısı altında, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğünün destekleriyle Balkon Film'in organizasyonunda hayata geçirilen festival çeşitli etkinliklerle devam etti.

Dünyada ve Türkiye'de değişen teknolojilere paralel olarak dönüşen belgesel formlarının konu edildiği panele, yönetmen Murat Pay ve TRT World Araştırmacı Belgeseller Birimi Müdürü Aslıhan Eker konuk oldu.

"Belgeselin aslında salt bir film olduğunu düşünüyorum"

Yönetmen Pay, belgesel sinemayla film dünyasına girdiğini belirterek, "Belgeselde de filmde de kurmaca bir dünya kuruyoruz. O yüzden belgeselle film arasında temelde bir ayrım olduğunu düşünmüyorum. Birinde belgeyi daha fazla yoğuruyoruz, diğerinde ise kurmacayı." dedi.

Pay, belgesel yapma fikriyle yola çıktığı "Dilsiz" projesini daha sonra sinema filmine dönüştürdüğünü vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Benim belgesel yaparken takip ettiğim yöntemlerden birisi malzemeyi tanımaya çalışmak. Belgesel malzeme monoloğu kaldırmıyor. Tam tersine diyalog kurmanız gerekiyor. Yani her aşamada aslında malzeme eğer iyi bir şey söylüyorsa, o malzemenin size söylediklerini dikkate alarak tekrar yeni hamleler yapmanız gerekiyor. Bugün geldiğim nokta itibariyle belgeselin aslında salt bir film olduğunu düşünüyorum."

Belgeselin gerçekliğe ve gerçeğe daha çok göz kırpan bir yapısının olduğuna dikkati çeken Pay, "Mesela son yaptığımız belgeselde yani yaklaşık yüzde 95 oranında kurmaca var. Ama belgesel bir film. Böyle olması bana daha isabetli geliyor." ifadelerini kullandı.

Aslıhan Eker ise belgeselin teoride tanımının yapılmasının zor olduğuna işaret ederek, belgeselin yönetmenlerin gerçekle olan ilişkisini ortaya koyan bir tür olduğunu söyledi.

Eker, televizyon belgeselciliğinin yeni teknolojilerden çok fazla etkilenen bir alan olduğuna vurgu yaparak, şunları kaydetti:

"Belgeselde bazen habere, bazen fotoğrafçılığa, bazen de grafiğe çok yaklaşıyorsunuz. Yeni belgesel türlerinde grafiker neredeyse bir yönetmen kadar kreatif çıktıları olan konuma geldi. Son dönemde internet belgeselciliği diye bir alan da ortaya çıktı. İnteraktif belgeseller var mesela, onlar da anlatı kırılıyor ve çok fazla bireyselleşiyor. Belgeselde ilk defa gerçeklikle ilgili böyle bir kırılma yaşandı."

Moderatörlüğünü sinema yazarı Tuba Deniz'in yapacağı panel öncesinde yönetmenliğini Murat Pay'ın yaptığı "Miraciyye: Saklı Miras" belgeseli gösterildi.