Hz. Mevlâna’nın yedi resmi vaazının yer aldığı ve insan, Allah, varlık konularının işlendiği “Mecâlis-ı Seba – Mevlânâ’nın Yedi Vaazı” adlı Türkçe eserinde geçen bir hikâyeyi senaryolaştıran “Yedi Meclisin Biri - Barsisa"  adlı tiyatro oyununun yönetmeni Tolga Özenç Özençel’i kutluyor ve tebrik ediyorum.

Şimdiye kadar Mevlânâ Celâleddîn Rûmî’yle ilgili yapılmış ve sahnelenmiş izlediğim en güzel tiyatro oyunu diyebilirim. Seyretmekten büyük keyif aldım.    

Selçuk Üniversitesi Dilek Sabancı Devlet Konservatuvarı öğrencilerinin oynadıkları “BARSİSA” adlı oyun, bazı oyuncuların değiştirilmesiyle birlikte Anadolu’da da sahnelenebilecek muhtevada. Emeği geçen herkesi kutluyorum. Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Şahin’in daveti üzerine Konya Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Yrd. Doç. Dr. Mustafa Güçlü ve Konya Aydınlar Ocağı Başkan Yardımcısı Mustafa Sinan Ümit’le birlikte bu harika oyunu seyrettikten sonra düzenlenen kokteyle de katıldık. Bu arada genç oyuncularla sohbet etme imkânı da bulduk. Hz. Mevlâna rolünü başarıyla oynayan tiyatro sanatçısı Ahmet Yenilmez ile hassaten “şeytan” rolünü fevkâlade bir şekilde canlandıran oyuncu Korel Cezayirli’yi tebrik ederek başarılarının devamını diledik. Korel, kendisine bir hatırlatma yapmamız üzerine KOD ADI adlı tv dizisinde de rol aldığını söyledi.

Hz. Mevlâna 743. Vuslat Yıldönümü törenleri boyunca sahnelenecek olan bu iki perdelik oyunu kaçırmayarak mutlaka ama mutlaka seyretmenizi isterim.

Muhammed Celâleddin Rûmî, bu yedi vaazının ilkinde, Resûlü Ekrem Efendimiz’in "Ümmetimin değerden düşmesi, bozgunluğa düştüğü, bozulduğu zaman olur; ancak ümmetimin bozgunluğa düştüğü zaman benim sünnetime sarılan değerden düşmez, bozulmaz; hem de ona yüz bin şehidin sevabı verilir." hadisinin yorumunu yaparak konuya giriyor.

***

Gelelim Barsisa’ya.

Barsisa, Yahudi bir hekim. Şeytan ile Hz. İnsan arasında geçen diyalogda inançlarına son derece değer veren ve bağlı önemli bir karakter.

Yeryüzünün “Halife”si olarak yaratılan âdeme secde etmeyerek Allah’a karşı asilik yapan ve nankörlük eden Şeytan’ın, Allah’a yemin ederek insanları nasıl yoldan çıkaracağı konusunun işlendiği oyun, şeytanın galibiyetiyle neticelenirken; Mevlânâ’nın öğütleri ise; Hz. İnsân’a ilâç gibi geliyor. Maneviyat hastanesinin hekimlerinden olan Molla Hünkâr, insanın kendi nefsini ve aklını başkalarına satmaması veya kiraya vermemesi hususunda önemli ve çok değerli sözler söylüyor.

Ve bizi; "De ki: Ey nefislerine uyup hadden aşırı hareket eden kullarım, Allah rahmetinden umut kesmeyin; şüphe yok ki Allah bütün suçları yarlıgar.” (Zümer/33) âyetiyle uyarıyor.

Bu arada, Mesnevi’de de geçen ve oyunda dile getirilen “Su, geminin içine girerse onu batırır. Altında bulunursa, onu yüzdürür” beyiti de, sahnede gayet güzel canlandırıldı. Yani insan nefis ve şeytana hâkim olsa derecesi artar, sahil-i selamete ulaşır. Fakat, o iki düşmana mahkum olursa, ilerleyemez, batar. 

Bazıları, görmediğini bahane ederek şeytanı inkâra kalkışır. Mevlâna, böylelerine ne der:

“Şeytanı görmedinse kendini gör!”Çünkü, şeytan bir cesedle görülseydi, herhalde o inkarcılar gibi görülecekti. Nitekim, Nas Sûresinin son ayeti, “Hannas” olan şeytanın hem cinlerden, hem de insanlardan olduğunu dikkat çeker. “Hannas, kirpi gibi kâh başını çıkaran, kâh büzülen anlamındadır. Şeytanın kalbe saldırması buna benzemektedir.”
Şeytan, insanları aldatmak için Cenab-ı Haktan bir takım tuzaklar istiyor. Kendisine altın, gümüş, at, yiyecek-içecek, elbise, şarap ve çalgı gibi şeyler veriliyor. Bunlardan o derece hoşlanmayan şeytan, kendisine kadın verilince, sevincinden ellerini çırpıp oynamaya başlıyor.

Barsisa oyunundan bir sahne aktardım. Barsisa, önceleri direnç göstermesine rağmen en sonunda Emir’in kızı Havva’ya yenilir ve onu öldürerek kâtil olur.

AZİZİM DİYOR Kİ…

Barsisa, bize bir ayna tuttu. Bizde o aynada kendimizi gördük.

Bu oyunun sonunda şeytanı alkışlayacağım hiç aklıma gelmezdi.

Ama Şeytan rolünü gayet güzel oynayan Korel Cezayirli ve Ahmet Yenilmez’le birlikte sahnede bizleri selamlayan büyün oyuncuları alkışladık.