Konya, Çanakkale’de 26 bin şehit verdi

• Tarihçi Caner Arabacı: “Parasını Mustafa Kemal’in verdiği “Halk” adlı gazetede; Perver Rifat İskit’in bir yazısı var. Orada Konya’nın şehit miktarı 26 bin olarak yazılı.”

Çanakkale Zaferi’nin 102. Yıldönümünde, Çanakkale’de deniz ve karada cereyan eden muharebeleri, bu şanlı mücadeleye katılan Konyalı şehitler ve gazileri, bu kanlı savaşın bilinmeyen yönleriyle birlikte ele alınıp anlatılacak o kadar çok hikâyesi var ki…

Aslında Çanakkale’de Türk’ün şahlanışını bilmek ve görmek açısından tarihi iyi okumak gerek. Meşhur tarihçimiz Ahmet Cevdet Paşa, “Tarih bilmeyen kişi, pusula bilmeyen kaptana benzer. Her ikisinde de karaya oturma tehlikesi muhakkaktır” diyor. İmam-i Şafi de, sanki bunu desteklermişçesine asırlar ötesinden; “Tarih bilenin aklı çoğalır” buyuruyor.

Bismarck’ın tarihle ilgili bir sözü var.

“Tarih, bir kâğıt parçası üzerine basılmış harflerden ibarettir, önemli olan tarih yapmaktır, yazmak değil” diyen Bismarck, sanki biz Türkleri tarif etmiş.

Tarih yapmaktan dolayı yazmaya vakit bulamayan Türkler, tarih sahnesine çıktıkları gün ve seneden beri savaşçı bir millet olduğunu dost ve düşmanına her zaman göstermiş. Selçuklu’dan tutun Osmanlı’ya gelinceye kadar nice savaşlar yapan ve mücadeleler veren Türk milleti, öldüğü, tükendiği dedikleri bir anda Çanakkale’de, küllerinden tekrar dirilerek 253 bin şehit ile geride bıraktığı yaralı gazilerini unutmamak ve unutturmamak adına ne destanlar yazdığını bilmek, bildiğimizi anlamak, anladığımızı gelecek nesillere aktarmak zorundayız.

KONYA 26 BİN ŞEHİT VERDİ

18 Mart 1915’te başlayıp 1916’nın Ocak ayında son bulan Çanakkale Savaşı’nda ittifak güçleri, çoğu İngiliz olmak üzere 500 bin zayiat verirken büyük kahramanlıklar gösteren Mehmetçikle birlikte Türklerin kaybı ise 253 bin idi.

Çanakkale Savaşıyla ilgili hatıratında Alman Albay Hans Kannengıeser, “Dünya tarihinde henüz Çanakkale Savaşı gibi bir savaş vuku bulmamıştır” demiştir. Böyle bir savaş dünya tarihinde olmadığını Mehmet Âkif, Çanakkale Şehitleri’ne yazdığı destansı şiirinde “Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?” diyerek bu savaşın bir eşi ve benzeri olmadığını başlangıçta dile getiriyor.

Çanakkale Savaşı’nda Konya acaba kaç bin şehit verdi?

Anadolu’da her bir hânede bir veya iki şehit muhakkak vardır. Şehit vermeyen hâne hemen hemen yok gibidir.

Tarihçi Caner Arabacı’nın araştırmasına göre; “Milli Savunma Bakanlığı’nın 5 ciltlik büyük hacimli “Şehitlerimiz” kitabında 4.700 Konyalı şehit kayıtlı. Yalnız, 1923 yılında Konya’da çıkartılan ve parasını Mustafa Kemal’in verdiği “Halk” adlı bir gazete var. Matbaa ve masraflarını karşılamak üzere 3 bin lira tahsisat verilen ve 43 gün çıkan o gazetede; Perver Rifat İskit’in bir yazısı var. Orada diyor ki Konya’nın şehit miktarı 26 bin.

Yeni belgelerin, kayıtların toplanıp bu listeye eklenmesi gerekiyor. O dönem Çanakkale’de şehit vermeyen aile yok gibidir. Hatta bazı aileler birer değil ikişer-üçer şehit vermiştir. Konya’da bu tür ailelerden çok miktarda var.

Konyalı Veli Onbaşı

Meselâ Konya’da halktan Çanakkale Cephesine katılmış İbrahim Alâeddin Göysan’ın anlattığı tipte insanlardan örneklerden çok var.

Bunlardan biri Konyalı Veli Onbaşı.

Konyalı Veli Onbaşı’nın bir özelliği var. Kara, kuru tam bir Anadolu çocuğu olması. Tüfeğini omuzuna attığı zaman omuzu yamulan, çelimsiz. Hatta arkadaşlarının ti’ye aldığı, dalga geçtiği bir delikanlı. Hani bu da asker mi olur aslan gibi babayiğit bir yapısı yok. Gavruk bir delikanlı. Boyu da ufacık ama vatansever bir genç. “Konyalı Veli Onbaşı” diye de ün yapmış. Nasıl ün yapmış? Konyalı Veli Onbaşı gece gündüz uyumayan biri. Gece uyumuyor ve gündüz oturma nedir bilmiyor. Geceleri kendine bağlı yanına 1-2 delikanlı alıyor ve bombaları bellerine takıyor doğru düşman siperine. Düşman siperine gidiyor hiç ummadıkları yerlerde bombalar patlatıyor ve onlardan, taşıyabildiği kadar sahra telefonu ve telefon kablosu, İngiliz mavzeri, hatta potin alıyor. Çok işler yapmış bu şekilde ve bundan dolayı da “Konyalı Veli Onbaşı” diye ünlenmiş. Daha sonra Gazi olarak Konya’ya dönmüş ve ardından Yunan harbi ile İstiklâl Harbine de katılmış.”

YARIN: İngiliz’de hiç insanlık yok ki…