Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

Şehrin kimliği yok edilmesin

Şehrin kimliği yok edilmesin

 

Tarihçi Karpuz: Ortaçağlarda şehirler surları ile tanınmış, kimlik kazanmıştır. Tarihi bir başkent olan Konya'da surların ortaya çıkan parçaları izlenebilir şekilde korunup restore edilmesi, gerektiğinde tamamlanarak eski haline dönüştürülmesi gerekir.”


Halkabegüş Kapısı: Kalenin kuzeyinde, bugün aynı adlı türbenin bulunduğu cadde üzerindeydi.
Ayas Kapısı: Bu kapıda kuzeyde yer alır. Emir Esadüddin Ayas’a izafe edilir. Bu kapıya
ait bir kitabe Konya Müzesi’ndedir.
Sille Kapısı: Kalenin batısında, Sille yolunun başlangıcında bulunuyordu.
Antalya Kapısı: Batıda, Zindan Kale’nin kuzeyi yakınındaydı.
Ceşme Kapısı: Batıda, Sahib-i Ata Mescidi’nin ve Çeşmesi’nin yakınında idi. Bu kapıdan Sadreddin Konevi Zaviyesi’ne çıkan Eski Meram yolu başlıyordu.
Yeni Kapı: Güney batıda, bugünkü Anıt civarında idi. Kapıların bazıları Osmanlı döneminde
kapatılmıştır ve değişik isimlerle anılmıştır. 
19. Yüzyıla gelindiğinde surlar terk edilmiş, taşları kamu binalarının yapımında kullanılmıştır. Tarihçi Texier bu hususta gördüklerini üzülerek kayıt etmiştir. Hem iç kaleden hem de dış kaleden küçük duvar parçaları günümüze gelmiştir. Bu parçalar da maalesef korunamamaktadır. 

ORTAYA ÇIKAN SURLARIN ÖNEMLİLERİ 
Tarihçi Prof. Dr. Haşim Karpuz, Konya surlarıyla ilgili Akademik Sayfalar’da çıkan yazısında, şu çarpıcı bilgileri veriyor: “İç kaleye ait sur parçası Mimar Muzaffer Caddesi'nde Meram Halk Eğitim'in bitişiğinde ortaya çıkmıştır. Dış kaleye ait büyük bir sur parçası Eski Matbaacılar civarında ortaya çıktı. İnşaatın içerisinde korunmasına karar verildi. Larende Kapı kalıntısı; Sırçalı Medrese'den Sahip Ata Külliyesi'ne çıkan yolda dükkanların arkasında temel kazısında ortaya çıktı. Kamulaştırma yapılamadan binanın temellerinde korunmasına karar verildi. Katlı otopark yapımı sırasında ortaya çıkan Zindankale'nin de yapı içerisinde korunmasına karar verilmiştir. İstanbul Caddesi'nde İsmet Paşa İlkokulu'nun batısında yol boyu sur parçaları çıkmış, bunlardan büyük bir parça istikbâl mağazasının temelinde zemin katında korunmaktadır. 

SON SUR KALINTILARI
Son olarak İstanbul Caddesi'nin eski Hapishane Caddesi'ne döndüğü kısımda İstikbal Mağazası'nın bitişiğinde, muhtemelen Ertaş Kapı ile Halkabeguş Kapı arasında bir kule ortaya çıkmıştır. Kule, temel üzerine iki sıra düzgün taşı sırası ile güney tarafından üç payanda parçasından meydana gelmektedir.
Surları koruyalım derken arsa, ev sahiplerinin, maliklerin haklarının zayi edilmemesi gerekir. Kamulaştırma gerekiyorsa değeri üzerinden ödemeleri yapılmalıdır. Bunun için Maliye, Kültür Bakanlığı ve belediyelere büyük görevler düşüyor. Yukarıda örneklediğimiz büyük sur parçaları ortaya çıktığında koruma kurulunun kamulaştırılsın önerisine belediyeler “paramız yok” diye cevap vermişlerdir. 

ŞEHRİN KİMLİĞİ YOK EDİLMESİN
Surlar, tarihi şehirlerin çarşı, mahalle, ev gibi fiziki unsurlarını kuşatan, içine alan şehrin iç sahasını belirleyen yapılardır. Ortaçağlarda şehirler surları ile tanınmış, kimlik kazanmıştır. Tarihi bir başkent olan Konya'da surların ortaya çıkan parçaları izlenebilir şekilde korunup restore edilmesi, gerektiğinde tamamlanarak eski haline dönüştürülmesi gerekir. Bunun için mahalli idarelerin yeterli kaynakları olduğu kanaatindeyim. Bunun için mahalli yöneticileri göreve çağırıyorum. Şehrin ortaya çıkan surları bütüncül olarak korunmalı, surlar krokilerle gösterilmeli, tarihi kapıların olduğu yerler, işaretlenerek kapı yerlerine dikilmelidir. Hâla surların binaların temellerine gömülmesi, temellerde korunması bilim ve tarih karşısında hepimizi sorumlu yapıyor.

SUR DUVARLARI ORTAYA ÇIKARILIYOR
Konya Büyükşehir Belediyesi’nin başlattığı bir projeyle Konya Selçuklu Köşkü ile İnce Minareli Medrese arasındaki İç Kale kalıntıları, Alâeddin Tepesi eteklerinde arkeolojik kazılar yapılarak gün yüzüne çıkartılmaya çalışılmaktadır.
Bu konuda kamuoyunu aydınlatan Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek, Alâeddin Tepesi’nin hazinelerinin gün yüzüne çıkarıldığını belirterek şu ifadelere yer vermişti: “2. Kılıçarslan Köşkü’nün etrafını çevreleyen Selçuklu dönemi iç surlarının açığa çıkarılması hayalimizdi. Oranın bir iç kale, bir yönetim merkezi, Konya surlarının bir bölümü olduğunun ortaya çıkarılması gerekiyordu. Böylece ‘kalesi olan şehirler’ arasına girmiş olacağız. Bunun için İnce Minare ile Kılıçarslan Köşkü arasında bir çalışma yürüyor. 5 metre yüksekliğinde 6 burçlu sur duvarları ortayı çıkarıldı. Alaaddin Tepesi bu çalışmayla şehrin içinde bir park olmasının ötesinde Konya’nın tarihsel ve kültürel geçmişini ortaya çıkaracak ve bir kalenin varlığı hissedilecek.” 

konya-minyaturu.jpglarende-kapisi-sur-kalintilari.jpg

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
Mustafa Balkan (Tarih Yazıları) Arşivi
SON YAZILAR