Ulvî Sultan Mescidi ve Türbesi 

Ulvî Sultan Mescidi ve Türbesi, Fahrettin Paşa marifetiyle 1924 yılında yapılan imar çalışmaları gerekçe gösterilerek belediye tarafından yıktırılmıştı. Konya Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde kazı çalışmaları başlatılarak türbeyle ilgili yeni bilgilere ulaşıldı.

Konya’nın Meram İlçesi, Şükran Mahallesi’nde ve Vilâyet Binası’nın arkasında bulunan yapı, Fahrettin Paşa marifetiyle 1924 yılında yapılan imar çalışmaları gerekçe gösterilerek Konya Belediyesi tarafından yıktırılmıştır.

Konya’nın eski resimlerinde, Kayalıpark bitişiğinde Hükümet Konağı’nın kuzey batısında bir yapılar topluluğu olarak konumlanan Ulvû Sultan Mescidi ve Türbesi, 13. yüzyıl sonlarına tarihlendirilir.

Vakıflar Genel Müdürlüğünde Arapça bir vakfiye bulunmaktadır. Bu vakfiyede mescidin banisi olarak Seyyid Ahmed İbn-i Seyyid Ali İbn-i Seyyid Mehmed’dir. Z.Atçeken ise bâni olarak Yusuf Hüseyin Ulvi ismini vermektedir.

İki katlı olarak yapılan türbe içten ve dıştan kare planlı olup, dıştan sekizgen kasnak üzerinde külahla örtülüdür. Yapının girişi batı cephe ekseninde sivri kemeri bir kapıyla sağlanmıştır. Kapı ile aynı yönde bulunan kasnak yüzeyinde dikdörtgen niş içerisinde kademeli sağır sivri kemerli bir düzenleme bulunmaktadır.

Tek mekân kurgusuyla inşa edilen mescidin mihrabı yıkılmadan önce Konya Taş ve Ahşap Eseler Müzesine kaldırılmıştır. Mihrab dikdörtgen çerçeve içerisinde, beş sıra mukarnas kavsaralı olup yuvarlak bir nişe sahiptir. Tek parça halinde bulunan mihrabın üstü mukarnas dışında kandil, şamdan resimleri ve çiçeklerle bezenmiştir. Ayrıca sülüs bir yazı kuşağı da bulunmaktadır. Kesme taş ve tuğla malzeme kullanıldığı bilinmektedir.. Günümüzde müzede bulunan mihrabında mermer üzerinde bitkisel bezemenin hakim olduğu bir süsleme görülmektedir.

Konya Vakıflar Bölge Müdürülüğü yetkileriyle yaptığım bir görüşmede, Şerafeddin Türbesi’nin yeniden yapılmasına güç bela müsaade alınırken Hükümet Konağı’nın arkasında bulunan, günümüzde sadece levhası kalan Ulvî Sultan Türbesi’ne Konya’da görev yapan vali yardımcılarından birisi tarafından izin verilmediğini üzülerek öğrenmiştim.

Vali yardımcısının bir başka yere atanmasıyla birlikte Ulvî Sultan Mescidi’yle ilgili olarak Konya Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde türbenin bulunduğu mahalde yapılan arkeolojik kazılarda yeni bilgilere ulaşıldı. Bu yeni veriler ışığı altında Türbe ve mescidle ilgili bugüne kadar M. Önder tarafından yazılan bilgilerin de tashih edileceği kanaati ortaya çıktı.

Kaynakça:

KONYALI, İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Konya, 1964.

YASA, Azize, Anadolu Selçuklularında Türk İslam Şehri Olarak Konya (3 cilt), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1996.

BAKIRER, Ömür, Onüçüncü ve Ondördüncü Yüzyıllarda Anadolu Mihrabları, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1976.