TARİHE YOLCULUK (130)

• Havucun faydaları saymakla bitmez. Erkon Konsantre Şirketi, ürettiği tabii renklendiricilerle Türkiye gıda sektörüne çok büyük faydalı iş yapıyor.

Ereğli’den 10 Eylül 2017 – Pazar günü ayrılırken organize sanayi bölgesindeki Erkon Konsantre Sanayi tesislerini de gezdik.

Konya’da ilk defa Ereğli OSB’de 2008’de kurularak faaliyete geçen Erkon Konstantre A.Ş. tesislerini iyi ki gezmişim. Fabrika’yı bize gezdiren yanılmıyorsam Arif Bey, “Firmamız 2008 yılında Ereğli-Konya / Türkiye'deki siyah havuç yetiştirme alanının ocağında başta siyah havuç suyu konsantresi olmak üzere kurulmuştur” dedi. Siyah havuç ve işleme üretiminde iştigal eden tesisi gezerken siyah havucun serüvenin 5000 sene önce; Türkistan’dan başladığını ve Afganistan’da ortaya çıkarak sonra Akdeniz bölgesine yayıldığını öğrendim.

Türkiye’nin havuç üretiminin yüzde 80’ini karşılayan Kaşınhanı’ndaki havuç üretiminden elde edilen turuncu havuçların, beş bin sene evvel renginin beyaz, mor, kırmızı, sarı, yeşil olduğunu bu arada hemen belirtmeliyim. Organik üretimde çeşitlilik sağlamak açısından mor havucun sadece şalgam suyu içeceği olarak pek çok faydalarının yanında gıdalarda renklendirici olarak kullanıldığını da böylece öğrenmiş oldum.

Konsantre Ne Demek?

Kökeni Fransızca olan “konsantre” yoğunlaştırılmış kelimesinin kimyevî terim olarak Türkçe karşılığı; “derişik”. Sıfat olarak ifade edilecek olursa; bileşimindeki su alınarak koyulaştırılmış olan, koyulaşmış olan, derişmiş olan. Yâni sizin anlayacağınız “düşünceyi, gücü, duyguyu bir noktada toplamak” ya da “dikkatinizi iyice ve yalnızca bir şey üzerinde yoğunlaştırmak” olarak da ifade edilebilir.

Erkon firması yetkilileri de, kimya ve fizik mühendisleriyle birlikte gözlere faydalı bir sebze ve meyve olan havuç üzerinde duygularını toplamak ve bu meyveden şalgamın dışında gıda renklendiricisi olarak nasıl kullanabilirim düşüncesi üzerinde kafa yormuşlar. Dünyayı dolaşmışlar ve gıda renklendirici teknolojisine sahip ülkeleri tesbit ederek bunu ülkemize taşımışlar.

Araştırmacılar, bu sebzede bulunan kırmızı pigmentlerin, bitkilerde güçlü antioksidanlar gibi hareket ederek, vücudun zararlı serbest radikalini yakalayıp tutuyorlarmış. Yine karşımıza Fransız kökenli bir cümle çıktı: Radikal. Bu kelimenin Türkçe anlamı ise; “kesin, köklü, kökten ve köktenci”dir.  Bu serbest köklü şey, bir elektron kaybını değiştirmek isteyen aşırı derecede reaktif bir bileşikmiş. Bu, "domino etkisi" olarak adlandırılan yeni bir serbest radikal (köktenci) üretirmiş.

Bu kara havuçta, adına “Antosiyanin” denilen renk verici madde aynı zamanda kan pıhtılaşmasını yavaşlatarak kalp hastalığını da önlüyormuş. Hepsi bu değil. Mor havucun antosiyaninleri mükemmel parlak kırmızı bir renk de sağlıyormuş. Arif Bey, “Bu nedenle, mor havuç suyu, meyve suları ve nektarları, meşrubatları, konserveleri, jöle ve şekerlemeyi boyamak için iyi bir seçim” dedi. Araştırmacılar, mor havuç suyu konsantresinin en güçlü antioksidan olduğunu da ortaya çıkarmışlar. Bu bilimsel çalışma, 2006’da Florida, Orlando’da bir poster olarak da sunulmuş ve yoğunlaştırılmış siyah havuç suyunun, normal havuç konsantresi ile karşılaştırıldığında 13/14 kat daha fazla antioksidan içerdiğini de ispat etmişler.

Bize de hediye edilen siyah havuç suyu konsantresi çeşitli meyve ürünlerinde herhangi bir prosedür olmadan doğrudan renk katkısı olarak kullanılabiliyor. Ben bu havuç renklendiricisini salatada kullanıyorum. İnsan sağlığına zarar vermeyen tabii bir renklendirici. Diğer gıdalarda da siyah havuçtan elde edilen renklendirici boya kullanılmalı.

YARIN: Karapınar Meke Gölü ve Acı Göl.