Çok da hoşuma gitmiyor ancak bildiğimiz bazı gerçekleri de yazmadan durmak doğru olmaz. Konya Şekerde, doğrusuyla, yanlışıyla Recep Konuk yönetimi sona eriyor. Önümüzdeki günlerde (yine ertelenmezse) yeni yönetim için seçim yapılacak. Ülkem, Konya ve çiftçilerimize hayırlı olsun.

Yeni yönetim seçilecek de onları da bekleyen önemli sorunlar var. Şunu herkes iyi bilmeli ki Konya Şeker ve Anadolu Birlik Holdinge bağlı kuruluşlar, şeker pancarı çiftçisine aittir. Ayrıca Konya Şeker sadece şeker fabrikasından ibaret değil Torku’su, Beta’sı, enerji ve daha birçok tesisi ile büyük bir şirketin adıdır. Bunu herkes, öncelikle de şeker pancarı çiftçisi bilmelidir. Yapılan her iyi şeyler de, kötüler de çiftçiye yazar. Çiftçinin ortaklığı bir yana, bölgede pancar tarımı da garanti altında olur.

Konya pancar çiftçisinin haklarını ortaya çıkarmak için biraz gerilere gidelim. Pancar üreticileri her yerde pancar kooperatiflerine ortak olarak üretim yaparlar ve bunun için üreticiler koperatiflere aidat öder. Konya Pancar Kooperatifi 33 ortakla kurulmuş, ortak sayısı 1952 de 2360, 1960 da 13581, 1985 de en yüksek seviye olan 71625 e yükselmiş, 1990 da 59359 a düşmüştür. Son düşüşün sebebi Ereğli ve Ilgın Şeker’in kurulması ile bir kısım üreticiler, eski Başkan Seyit Koyuncu döneminde, kendi bölge pancar kooperatiflere devredildi ve hisseleri Konya Şekerde kaldı. Böylece Konya Şeker de Ilgın ve Ereğli Pancar kooperatiflerinin % 38 kadar hisseleri bulunmaktadır. Böyle ce de hak yerini bulmuştur.

Buraya kadar normal yürüyen Konya Pancar Kooperatifi ortaklığı 2002 de tekrar 66 864 e yükselmiş, ne yazık ki 2003 de birden 56 148 e düşürülmüştür. Yani yıllardır sıcak-soğuk demeden yıllardır pancar eken çiftçinin kooperatif ortaklığı, dolayısıyla Konya Şekere ki hisseleri iptal edilmiştir.

Konya Şeker tarihinde hemen hiç zarar etmemiş, buna rağmen bu kârdan dolayı da koperatif ortağı fabrika sahibi çiftçilere kar payı (Risturn) dağıtılmadı. Aynı zamanda 2002 de bir şekilde ortaklığı sona erdirilen hissedarların kendine veya mirasçılarına da hisse devri yapılmadı bedeli de ödenmedi.

Bunlar, teknik ve çok bilinmeyen konulardır. Ancak kul ve emek hakkı da bakidir. Bu konu sadece Konya için değil, diğer kooperatif fabrikaları için de sıkıntılı durumdur. Hak ihlali hak sahibine iade için gerekirse yasal düzenlemelerle çiftçinin hakkı bir şekilde korunmalıdır.

Konya Pancar Kooperatifi yeni yönetimini zor şartlar beklemektedir. Seçim bitip yeni yönetim tesis edildikten sonra Anadolu Birlik Holding’e dâhil ve bağlı kuruluşların yönetimini nasıl oluşacağı da önemlidir. Eskiden Kooperatif yönetimlerini ele geçiren ekip, bağlı fabrikalarında yönetimini belirliyor hatta fabrika yönetimlerinde de yer alarak esas yağlı kuyruklardan tutuyorlardı. Bu bir yana, bir de kendilerini kral ilan ediyorlar, istediklerini işe alıyor, istediklerine keyfince pancar kotası veriyorlardı.

Bunlar bizim genel dertlerimiz. Çiftçilik en kutsal ve en hayırlı iş olmasına rağmen, bu gerçeği bazen üreticilerin kendisi de bilmez. Başlarına devlet ile ilgili bir olay geldiği zaman, kendini sorgulama yerine bir şekilde devleti yönetenleri suçlar, kendimizde hiçbir suç/ihmal aramaz. İş bir kurumu yönetmeye gelince de yönettiğimiz kurumları (ortaklıkları) keyiflerince yönetmeye çalışırlar.

Bu arada Konya Pancar Koperatifi için adayalar da ortaya çıkmaya başladı. Muhtemel çıkacaklar da vardır. Bu zamana kadar çıkan adaylardan hiç birini tanımıyorum. Ancak son günlerde aday olarak çıkan, Ziraat Mühendisi Özkan Taşpınar hariç. Özkan Bey başarılı bir iş adamı olarak bilindiği kadar, tarımı bilen, sektörel ağı da oldukça güçlü olan bir meslektaşımız. Tüm adaylar için hayırlı olsun.

Şeker politikaları (pancarı üretimi-şeker fabrikaları), Konya da olduğu kadar tüm ülkede ciddiye alınmalıdır. Şeker temel 3 gıdadan biridir. Ülkem yağlı tohumlu bitkiler dışında temel gıda ihtiyacında dışa bağımlı değildir. Bu bakımdan şeker ihtiyacımızı da ülkeden karşılamak zorunda olduğumuz sorumlu tüm kesimlerce bilinmelidir. Bu yüzden de Anadolu’da tarımın lokomotifi olan şeker pancarı üretimi önemlidir ve esas olarak da şeker politikaları şeker pancarı üzerinde yoğunlaşmalıdır. Yine ürün çeşitlendirilmelerinde başka sektörler yerine şeker pancarına bağlı yatırımlar temel alınmalıdır.

Saygı ve muhabbetle,