Tarım ve çıktısı gıda, zengin-fakir, yerli-yabancı, üretici-tüketici her kesime hitap eder. Bunun için de üretimin her safhasında, hammadde üretiminden tüketime kadar (tarladan-çatala) sağlıklı ürünler için denetlenmelidir, bunun için de düşünülen “tarım müşavirliği” dir.

Aslında hammadde üretim safhasında (tarlada) ürünler denetlenir. Buna rağmen tüketim, (özellikle de ihraç gıdalarda) ciddi problemlerle karşılaşılır, ürünlerimiz geri döner. Bu gerçek, ülke ve şirketlere ekonomik kayıplar verdiği kadar, ülkesel saygınlığımızı da etkilemektedir.

Tarım Bakanımıza “tüketicinin şikâyetlerini dikkate alan ve bunların da gereğini yerine getiren bir Bakanlığımız var. Ama biz bunlarla da yetinmiyoruz. Şimdi işin başından, tarladan-sofraya, zincir içerisinde her bir kademeyi garanti altına almak, bunu güvenilir gıda adına iyi bir zemine oturmak için faaliyetiminiz var” diyor.

Gerekçe olarak da gelişmiş ülkeleri göstererek “modern ülkeler kamu stratejisi belirler, kuralları koyar, denetimi yapmaz; denetimin denetimini yapar” olarak açıklıyor. Bunun için de, yeminli mali müşavirlik gibi yetkilendirilmiş ziraat mühendisleri, veteriner hekimler, gıda ve su ürünleri mühendisleri olacak ve bu çalışma çok hayırlı ve meslek insanlarının kendi mesleklerine sahip çıkmaları adına da çok önemlidir", diyerek bağlıyor.

Burada anlatılanları ve yapılmak istenenlere yüzeysel olarak bakıp tenkit edecek olanlar olsa da yıllara göre değişen üretim şartlarına bağlı olarak sağlıklı ürüne uygun fiyatla ulaşma pek kolay olmadığı ortaya çıkmaktadır. Bunun ne kadar da önemli olduğu Covit-19 Pandemisi ve bu Pandeminin çıkış sebepleri ile ortaya konmuştur.

Konuyu detayına ele almadan önce gıda denetlemeleri oldukça karmaşık bir iş. Ülkemde denetlemeler Tarım Bakanlığı bünyesinde olsa da, hedeflenen tarım müşavirliği projesi ile ne yapılmak istendiği konusunda toplum iyice bilgilendirilmelidir. Bunun yanında tarımı gelişmiş ülkelerde bu işin örnekleri var mı, varsa nasıl yapıyor, kimler yerine getiriyor ve nasıl başarılı oluyor; araştırılmalı ve yapı projeli-bütçeli olmalıdır.

Gıda konusunun sağlık ile direk alakalı olması sebebiyle, üniversitelerde “tarım müşavirliği” dersleri verilmeli; gıda denetiminin özelleştirilmesi ile istismarlara ağır cezalar uygulanmalıdır.

Bu manada, ülke itibarı ve toplum sağlığının korunması, haksız rekabetin önlenmesi için gereken bilgilendirmeler üretici ve tüketicilere detaylı olarak önceden anlatılmalıdır.

Tarım müşavirliği için bir üst yönetim (Konsey) tesis edilmeli, yönetimde ağırlık Tarım Bakanlığında olmalı, özel sektör ve sivil toplum teşkilatlarından da birer üye yer almalıdır.

Ör: 7 kişilik üyeden oluşan üst idari konseyde üyeler şöyle olabilir. 4 Tarım Bakanlığından, 1 er özel sektör, 1 borsa ve 1 de sivil toplumlardan (oda, dernek, üst birlikler) gelebilir.

Üst yönetim Tarım Müşavirliği teşkilatının her konuda ki en üst derecede mesuliyetini taşıyan yapısı olmalıdır. Tarım Bakanlığından gelecek üyelerin çoğunlukta olması, hizmetin ifasında istismarlara yer verilmemesi içindir. Bu manada bütçesi de ilgili bakanlıkça oluşturulmalıdır.

Öte yandan gıda üretimi yapanlardan seçilen kişilerin yer alması yine yapının şeffaflığını ortaya koymak, bu manada kimse kimseden, hiçbir kurum diğer veya Bakanlıktan şikâyet etmemesi içindir. Zira denetimler şeffaf olarak yapılmalı ve aralıklarla toplum bilgilendirilmelidir.

Burada yazılanlar revize edilebilir, tartışılabilir; temennimiz yapının en iyi ve icrai olmasıdır.

Hayırlı ve başarılı olması dileklerimle.