Duygulanmamak elde değil. Savaşı kimse istemez ancak, vatan, toprak, namus söz konusu olunca iş başka. Gerçi bir Müslüman savaşmaz cihad edermiş. Cihad fıkıhçılar tarafından (İslam Ansiklopedisi) “düşmanın İslam ülkesine saldırması halinde karşı koyma hali” olarak da değerlendiriliyor.

Ah Gence diyerek işe başladık ya. 4 sene önce Gence ‘ye bir gittik. Bu seyahatimizde kadim dostum Azeri Albay İsmail Bey bizi Gence eski belediye başkanı Turan Bey’e emanet etmişti. Onlar da bize Havaalanından itibaren otele yerleştirene kadar eşlik ettiler, sonrasında tam bir misafirperverlik.  

Bu şehri birçoğunuz belki mevcut savaşta Ermenilerce atılan füzeler sebebiyle duymuş olabilir. Gence Azerbaycan’ın ikinci büyük, sakin ve güvenli bir şehri. Aslında eski ve tarihi değerleri taşıyor, Ülkenin tarım bölgesinde yer alıyor. Asyalıların ve de özellikle de Rusların, taşıdığı özelliklerinden dolayı sağlık merkezi olarak bilinen Naftalan’ a da 50 km mesafede. Daha da önemlisi Gence’li Nizami’nin şehri.

Şehrin merkezinde oldukça geniş, aynı zamanda sosyal olarak kullanılan bir park var. Vilayet konağı ve resmi binalar bu alana açılıyor. Otel ve aş evlerinin önemli bir kısmı burada. Akşamları şehrin sakinleri bu büyük alanda aile-çoluk-çocuk turlar atıyor. Bir köşesinde Azerbaycan’a bağımsızlığını kazandıran ilk Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in büyük bir heykeli de yer alıyor.  

Geniş cadde ve bulvarlar yanında, merkezin dışına çıktıkça dar ara sokaklar, çoğu eski güzel cepheli evlerle donatılmış. Hele de bir 2 katlı cam ev var ki seyrine doyulmuyor. Büyük avlulara açılan büyük ve çatal kapıların yüzey süslemeleri, bizim eski Anadolu evlerini hatırlatıyor.

İnsanına ve yemeklerine de doyulmuyor. Her nereye varsak, “gardaşlarımız, dostlarımız gelmiş” selamlarıyla karşılanıyorsunuz. Alışveriş yapmak için onlarca büyük çarşı, yüzlerce dükkânlardan çoğunun sahibi ve satıcıları çoğunlukla kadın. Onlar da “abilerimiz, canlarımız” diye selamlıyor. Aş evlerinde yemek ikramı ayrı bir zevk. Neredeyse tamamında özellikle akşam yemekleri müzikli. Ziyafet bol. Yanık sesli Azeri sanatçılar Azeri ve Türkçe lehçelerle müşterilerini nağmelerle eğlendiriyor.

Başkan Turan Bey’i bir yakınının düğününe davet edildik. Ben böyle zengin ve muhteşem süslü bir düğün görmedim. Derler ya, sofrada kuş sütü eksikti. 4 sanatçı ve ekibi 4 saat müzikle eğlendirdi. En çok da hoş geldin Türk dostlar üzerine Azeri lehçesiyle söyledikleri “Sarı Gelin” türküsünü sevdim.

Saçın ucun hörmezler, gülü sulu dermezler, sarı gelin

Bu sevde ne sevdedir, seni de mene vermezler, sarı gelin.

Bir ara “aramızda Türk dostlarımız var” anons ediliyoruz, büyük bir alkış kopuyor ki, biz utanıyoruz.

Gence denince akla büyük şair, düşünce ve ilim insanı Nizami Gencevi gelir. Şehrin hemen kenarında oldukça geniş bir alanda bulunan anıt mezarına giden yol O’nun büyük levhalarla sözleriyle süslenmiş. Kabir alanında güzel de bir kütüphane ve sergi alanı süslemelerle eski Azeri geleneklerini yansıtıyor.

İnsanlar arasında fark vardır, bir demirden hem nal, hem de kılıç yapılır.

Bulut ağlamazsa, çimen gülmez.

Kadına bakmak günahsa, sen gözlerini bağla, kadını değil.

Sözün kanatları var kuş gibi ince ince, dünyada söz olmazsa neye yarar düşünce.

Aşktan başka bir şey gönlüme yabancıdır, ömrümün kuşuna sevgi kanattır.

Söz ne kadar güzel olursa olsun, kötü eda onu mahveder.

Toprağa merhamet hayırdır inan, lütuf etsen gül verir, zulüm etsen diken.

Filleri kovmuştu çeşmeden tavşan, küçük görünmesin gözüne düşman.

Daha da pek çok ve güzel sözler var. Gence seyahatimiz böyle güzel duygularla sona erdi. Kıraathane, kafe ve aş evlerinin her birinde yan yana Azeri ve Tük bayraklarıyla süslendiği Gence şehrini, her Türk insanının ziyaret etmesi gerektiğine inanıyorum. Azeri dostların bu pis ve ahlaksız savaştan gelip çıkmaları elbette en büyük dileğimiz. Selam olsun Azeri dostlara, selam olsun Genceliye.

Savaş sabır ve zafer demektir. Kalın sağlıcakla.