Başlık birçoğunun hatta tüm Konyalıların hoşuna gitmemiş olabilir. Hoşunuza gitmese de durum bu. Ancak düşünceyi savunacağım birçok tezim var.

Bu ay KOSKİ su faturası geldi. Evvelki faturalara göre hem su sarfiyatı, hem de suya gelen zam sebebiyle toplam fatura bedeli yüksekti. Doğrusu ilk bakışta gelen bedeli hoşuma gitmedi. Sonradan üzerinde düşündüm, bazı mukayeseler yaptım ve bu yüzden de bu başlık altında bir yazı kaleme almam gerektiği kanaatine vardım.

Bu arada bir işim sebebiyle de Büyükşehir Belediyesine gitmiştim. KOSKİ‘ de görevli bir grup bürokrat, beraberinde oldukça genç ve sempatik bir daire başkanıyla karşılaştım. Bu arada başkana bu meseleyi açtım. Kısa bir görüşmemiz oldu ve genç Başkan kendine göre bazı doğru yorumlar getirdi.

Gelelim işin aslına. Allah aşkına Konya’da bu işlere meraklı birileri, herhangi bir yerde, yarım saat kadar çevreye araştırıcı gözüyle bakarak şöyle bir yürüsün. Kenarlarda ki atıkları, plastik poşetleri, kâğıt, teneke kutu, diğer ambalaj atıkları ve de tatlı su çeşmelerindeki kirliliği, dükkânının veya evinin önünü, arabasını ve işyerinin camlarını yıkayan birilerini mutlaka görecektir.

Daha da öte kaldırımları yıkayan, sokaklarda tazyikli hortumla kaba temizlik yapanlara elbette rastlayacaksınız. Burada tekrar faturaya dönelim. Faturaya göre 1 M³ suyun (tüm diğer girdiler dâhil) bedeli 4.88 TL ye geliyor. Şimdi bir düşünelim. Bu su dağlar aşılarak veya yer altına kuyular açılarak, depolanarak, sonra arıtılarak, şehir şebekelerinden evimize kadar ulaştırılıyor. Bu su ile tüm ihtiyaçlar karşılanıyor; temizleniyoruz, yemeklerimiz hazırlıyoruz, çamaşırlarımız yıkıyor, hatta bahçemizi suluyoruz. Su temini tüm belediyelerin görevidir diyebiliriz, elbette.

İşin bu tarafına diyecek yok da, bir mukayese ile konuyu ele alacak olursak; 1 paket sigaranın bedeli ortalama 15 TL, 19 litrelik damacana tatlı suyun bedeli ortalama 15 TL, 0.5 lt tatlı suyun bedeli çoğu zaman 1 TL den aşağı değil. 1 M³ suda 52 damacana, 2 bin adet yarım litrelik pet şişe su bulunur. İşin hiç bu tarafını düşündünüz mü, efendiler?

Suya ve toprağa sadece ödediğimiz maddi bedel olarak da bakamayız. Toprak ve su üretim, üretim yapılan yer ise yurt, ülke ve vatandır. Suyu ve toprağı olmayan veya bunlardan herhangi birisi bulunmayan yerde üretim, beslenme, temizlik, yurt, vatan, sağlık, özgürlük ve hatta medeniyet gibi kavramlar olmaz. O yerde vatan, bayrak, istiklal marşı ve de vatandaş olmaz. Biz Türkler Orta Asya’dan kuraklık sebebiyle buralara göçmedik mi? Ne çabuk unuttuk, tüm bunları.

Bulunduğum bir yerde aşırı su kullanan havalı bir adama “suyu boş yere akıtmayınız” dediğimde “size ne, akıtıyorsam bedelini ödüyorum” demişti. Bendeniz de “bedelini ödemeyeceğiniz şeyler de vardır, su ve toprak milletin ortak malıdır ve bedeli kan, karşılığı vatan ve özgürlüktür” diye karşılık vermiştim. Adam, şöyle bir durdu ve başını sallayarak “özür dilerim, işe bu açıdan hiç bakmamıştım, hatırlattığınız için teşekkür ederim” demişti. İşin başka tarafında, yapılan bu tür ikazlara ters cevap verenler, hatta insanı azarlayan birtakım huysuz mahlûklarla da karşılaşmıyor değiliz.    

Bu tür benzetmelere karşın, her kesimden insanımız söylenecek çok şey var. Bu ülke zannedildiği kadarıyla su zengini bir ülke değil. Bunu rakamlarla da ortaya konma şansı var ama durum ortada. Üzülerek söylemek gerekir ki, Ülkemiz ciddi anlamda kuraklığa doğru gidiyor. Özellikle de Konya havzası inanılmaz derecede kuraklıktan etkileniyor. Yağışlar yeterli değil, yer altı beslenemiyor, yeraltı kaynaklarımız tükeniyor, çiftçi söz dinlemiyor; tarımsal üretimde aşırı derecede su kullanıyor.

Bu nedenle de aşırı su tüketimine karşı tek çare su fiyatlarını daha da artırmaktır diyorum. Kulağa pek hoş gelmiyor ama insanımızın israf konusunda ciddiyetsizliğini düşünüce buna çözüm olarak başkaca bir yol bulamıyorum. İşin temeli israfa dayanıyor. Su israfı başka bir israfa benzemiyor. Aman ha!

Saygı ve muhabbetle, sulu ve bereketli günlere doğru.