Değerli okurlarım, şimdi size Anadolu sınırları içinde bulunan iki mimari yapının durumunu anlatacağım. Biri Anadolu’da inşa edilen ilk Türk Camisi Manuçehr Camii diğeri ise Akdamar Adası (Van) üzerinde bulunan Surp Haç Kilisesi. Yapılar tarihsel açıdan bir birlerine yakın dönemlerde inşa edilmiş, ancak son durumları hiç de birbirine yakın değil maalesef.

Amacımız ırkçılık ya da din ayrımı yapmak değil elbette. Biz Anadolu’da yaşayan ve ülkemizin güzel geleceği için çaba harcayan tüm vatandaşların eşit haklara sahip olması taraftarıyız. İsteriz ki insanlar özgür düşünüp, özgürce ibadetlerini yapsınlar ve inandıkları gibi yaşasınlar. Ancak bazı uygulamalarda bir tarafın kayırılıp diğer tarafın görmezden gelinmesi dikkatimizi çekmekte ve bizi üzmektedir. Milyonlarca dolar harcanarak bir Ermeni kilisenin yeniden inşa edilmesine rağmen Anadolu’daki ilk Türk camisinin içler acısı hali elbette her insaflı vatandaşın dikkatini çeker ve hiçbir art niyet olmasa bile insanların farklı yorumlar yapmasına neden olabilir. Buyurun, aşağıda haklarında kısa bilgiler verdiğim yapıları siz de biraz tanıyın.

SURP HAÇ KİLİSESİ

Van Gölü Akdamar Adası üzerinde bulunan Surp Haç Kilisesi kral Gagik’in emriyle 915-921 yılları arasında inşa ettirilmiştir. Daha sonra 13. ve 18. yüzyılda kilise genişletilmiştir. Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında meydana gelen gelişmeler sonucunda kilise terk edilmiş ve zamanla yıkılmaya başlamıştır. Uzun yıllar boyunca bakımsız kalan kilise 2005-2007 yıllarında Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde, Türkiye Ermenileri ve komşu Ermenistan ile ilişkilerin geliştirilmesine yönelik bir adım olarak 1,5 milyon dolar harcanarak restore edilmiştir. Kilise 29 Mart 2007 tarihinde dönemin Kültür Bakanı Ertuğrul Günay ve Ermenistan Kültür Bakanı yardımcısının katılımıyla müze olarak hizmete açılmıştır. Restorasyon çalışması sonrasında 19 Ekim 2010 tarihinde Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi Patrik Genel Vekili Başpiskopos Aran Ateşyan yönetiminde bir ayin düzenlenmiştir. Bu 95 yıl sonra düzenlenen ilk ayin olarak tarihe geçmiştir.

MANUÇEHR CAMİİ

Kars Ani harabeleri içinde Anadolu’da inşa edilen ilk Türk Camisi olan Manuçehr Camii 942 yıllık ömrünü bir harabe biçiminde devam ettirmektedir. Sultan Alparslan 1064’te Kars’ı fethettikten sonra bölgeyi Manuçehr isimli bir beye bırakmış ve vakit kaybedilmeden bölge imar edilmeye başlanmıştır. Şehrin ulu camisi olarak bilinen Manuçehr Camii ise 1071-1072 yıllarında tamamlanmıştır Manuçehr Camii’nin batı cephesinin tamamı, güney cephesinin batı bölümü, harimin bir kısmı, mihrabın tamamı ile minarenin şerefe üstündeki kısmı yıkılmış durumdadır. Her şeye rağmen ziyaretçilerini minarenin ayakta kalan bölümü üzerinde, siyah renkli taşlarla, kufi hatla nakşedilmiş

“Bismillah” yazısı ile karşılar. Sayın başbakanımızın 2071’i hedef edindiği bu günlerde Malazgirt zaferinden daha önce inşa edilen bu caminin de hak ettiği gibi restore edilerek yeniden ayağa kaldırılması en büyük dileğimizdir. Umarım son zamanların siyasi buhranları içinde Kültür Bakanlığı bu Selçuklu mirasını unutmaz ve ilk Türk Camisi tamamen yıkılmadan Anadolu Türk ve İslam varlığına hediye edilir.

Saygılarımla…