Bildiğini bilme, bilmediğini bil.

Kötüyü duyma, kulağına insaf et,

Kötüyü görme, gözüne insaf et,

Kötüyü duysan da görsen de söyleme, diline insaf et.

Günümüzde unutulmuş olan insanlığın olmazsa olmazı en büyük erdemidir bunlar. Ama insan olduğunu söyleyen herkes, bu erdemlerin aksini yapmakta. Hayatları bir parçası dedikodu, o onun yanında diğerinin açığını söyler, görüp duyduğunu anlatır, yekdiğerinin yanına gidince de diğerinde gördüğünü, duyduğunu. Ayıplar, kusurlar, elden ele, dilden dile dolaşır, durur.

Herkes ayıp açıcı, açtığını ifşa edici, ayıpla kusurla kötüleyici, dili tesbih çeker gibi küfürle lanet dolu, lafı oradan alıp bir başka yere satıcı, iyi sözlerden kaçıp kötü sözlerin müdavimi.

Siz üç maymunun hikâyesini bilir misiniz?

Hani şu elleriyle gözlerini, kulaklarını ve ağzını kapatan üç maymun sembolü var ya, ülkemizde ''Üç maymunu oynamak'' diye de bir farklı tasvirle, “bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın” düşüncesinde olarak kullanılır bizim insanlarımızca.

Bu üç maymunu bilmeyeniniz yok, ama her şeye insanlık erdeminden uzak mana yüklediğimiz gibi bu üç maymuna da sorumluluklardan, gerçeklerden kaçan sahtekâr üç maymun yakıştırması yapmışız.

Kimdi bu sahtekârlar? Hani gerçeklere gözünü kapatıp başını derde sokmamayı, doğruları dinlemeden ve söylemeden kurnazlıkla aradan sıyrılmayı temsil eden maymunlar var ya, onlardan bahsediyorum. Hepimizin bildiği ve çoğumuzun marifet sayarak uygulamaktan çekinmediği “üç maymun.”

Oysa erdemli insan olmanın yolunun, o ÜÇ MAYMUNU gerçek anlamıyla bilmek ve uygulamaktan geçtiğini bilmeyiz, belki de bilmek istemeyiz. Sebep? İnsanlık sorumluluklarından kaçmak tabii ki.

Peki, siz üç maymunun gerçek hikâyesini biliyor musunuz? Nereden bilecekseniz? Eğer bilseydiniz şu anki yakıştırmayı yapmaz, hayatınızda bu kadar sorumsuzluk, riyakârlık, dedikodu, küfür ve argo olmazdı.

Bu üç maymunun simgelediği “değerler,” bildiğiniz ve uyguladıklarınızdan çok farklıdır. Nasıl mı? O zaman size anlatayım da öğrenin. Belki öğrenince bugüne kadar “sahtekârlardan” uyguladığınızı, bundan sonra bilgelerden uygularsınız.

Üç maymunun kökenleri, eski Japon Koshin Folk geleneklerine dayanır.

Japonca isimleri Mizaru, Kikazaru, İwazaru olan bu üç maymun, bilge maymunlardır.

İki eliyle gözünü kapatan maymun Mizaru, KÖTÜ GÖZLE BAKMAMAYI öğütler.

Kulaklarını kapatan Kikazaru, KÖTÜYÜ DİNLEMEMEYİ öğütler.

Ağzını kapatan İwazaru da KÖTÜ SÖZ SÖYLEMEMEYİ öğütler.

Demek ki bu üç maymun neymiş? Görmedim, duymadım, söylemem değilmiş. Kötü gözle bakmam, kötü dinlemem, kötü söylememmiş. Bilmiyordunuz değil mi, ama şimdi biliyorsunuz artık.

Şimdi düşünün bakalım, sizin için değerli ve anlamlı olan üç maymun özelliği hangisi? Sizin bildiğiniz ve mana yüklediğiniz sorumluluktan kaçan sahtekârlar mı, yoksa gerçeği olan insanlık erdemini tasvir eden bu üç bilge mi?

Bundan sonra üç maymunu, sorumsuzluk ve kayıtsızlığın sembolü gibi mi algılayacaksınız, yoksa edepli, ahlaklı olmanın, erdemli bir davranışın öğütleyicisi olarak mı?