Acılarından ders almak yerine dert almayı, dertlenmeyi ama derdine derman aramamayı tercih eden bir millet olduk biz…

Cumhuriyet tarihinin en büyük depremlerine baktığımızda 1939 yılında Erzincan’da yaşanan depremle başlayıp, günümüze kadar uzanan zaman diliminde ortalama her 10 yılda bir büyük depremler yaşanmış.

Bu depremlerde büyük yıkımlar olmuş, büyük acılar yaşanmış. On binlerce insanımız hayatını kaybetmiş, yüz binlerce insanımız yaralanmış, milyonlarca insanın yüreği sızlamış.

Depremle yaşamamız gerektiği gerçeği aslında bize bu topraklarda sürekli olarak hatırlatılmış.

Ama bugün gelinen noktada depremle yaşamayı öğrenmeyi öğrenilmiş çaresizlik olarak kabul etmişiz, “Deprem gelirse yıkar, yıkarsa ölürüz, başka da yolumuz yok” demekten öteye çok da gidememişiz.

Küçük sesler olmuş aslında… Bunun böyle kabul edilmemesi, depremi kader olarak görmemek gerektiğini, depreme karşı her tedbirlerin en yüksek seviyede alınması halinde kendini belirli aralıklarla tekrar eden acıların yaşanmayacağını söyleyen cılız sesler hep olagelmiş.

Tabi işimize mi gelmemiş, tekerimize mi çomak olmuş bu sesler bilemeyiz ama çok da karşılık bulmamış.

En son 1999 Marmara Depremi ile bir miktar daha aklımızı başımıza aldığımızı sanmıştık. Lakin sonrasında yaşanan Van ve İzmir depremleri ile en son Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremler ile gördük ki, Türkiye deprem ülkesi olmayı yukarıda bahsettiğim öğrenilmiş çaresizliğin ötesinde kabul edememiş.

Bununla da kalmayıp, insanların evim diye başını soktukları, aile kurdukları, hanelerini güvenli olmaktan ziyade göze hoş görünen, ultra lüks ama içi boş yapılar olarak inşa etmişiz.

Çalmışız yani anlayacağınız. Binaların iskeletinden çalmışız. Görünen yerleri ultra lüks ve olabildiğince iyi malzemelerden yapıp duvardaki sıvanın altında kalan kısımdan ne kadar çalarsak o kadar kâr gözüyle bakmışız.

Hatay’daki Rönesans mezarlığı bunun tam bir örneği, bariz bir göstergesidir.

Diyeceksiniz ki yapı denetim firmaları var denetlemeli sürekli olarak. Deprem yönetmeliği var, buna uymalı bütün müteahhitler, konut üretenler.

Doğru, bunlara sonuna kadar katılıyorum. Ama kim bu kurallara titizlikle ve hassasiyetle uyuyor, orasını bilemiyorum.

Kurallara uyulmadığını, malzemeden çalındığını nereden çıkardın derseniz, işte önümüzde yine bariz bir örnek ve dimdik ayakta duran TOKİ’ler var…

Depremle yıkılan şehirlerde ayakta kalan, ‘buradayım ve sapasağlamım’ diyen tek binalar, doğrudan devletin eliyle yapılmış olan, içinde kaçağa göçeceğe asla müsaade ve müsamaha gösterilmeyen TOKİ binaları oldu.

TOKİ’ye ait konutların da taşeron firmalar tarafından yapıldı ama devletin gözü hem taşeronların kullandıkları malzemelerin hem de yapılan işçiliğin üzerindeydi.

Bu nedenle de TOKİ’nin konutları bize güzel bir örnek oldu.

TOKİ’ler adeta haykırdı: Çalmayın, çırpmayın. Çalarsanız çöker…

Kimse kusura bakmasın, hayatını kaybeden on binlerce insanımızın, enkazın altında hayat mücadelesi veren 20 günlük bebeğin, gün ışığı görünce geceden güne dönüldüğünü zanneden 5 yaşındaki yavrucağın, enkaz yığınlarının arasında kendisinin yalnız olmadığını bir ablanın sürekli yanında olduğunu, onunla oyunlar oynadığını, yemek ve su verdiğini, birazdan seni kurtaracaklar dediğini ifade eden minicik bir yüreğin, bir tarafı yaprak dökerken elinki kötü alışkanlığını atıvermeyen ve ona kim bilir nice anlamlar yükleyen 75 yaşındaki amcanın, tüm olumsuzluklara rağmen enkazdan çıkarılırken hayata gülmeyi başaran 83 yaşındaki teyzenin, çalan, çırpan, o binaların çökmesinde parmağı olan herkeste hakkı vardır.

Ve dahi, bu görüntüleri izlerken yüreği burkulan herkesin, her bir insanın da hakkı vardır.