Beklenen gün geldi çattı…

Türkiye genelinde 61 milyonun üzerinde seçmenden yaklaşık 45 milyonu yerel yöneticilerini belirlemek üzere sandık başına gitti. Büyükşehir, il, ilçe, belediye meclisi, il genel meclisi ve muhtarların belirlenmesi için hür iradeler sandıklara yansıdı.

Türkiye geneline baktığımız zaman başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere birçok büyükşehirdeki oy oranlarının ne olacağı ve hangi partinin adayının sandıktan galip çıkacağı merak ediliyordu.

Buradan hareketle…

CHP YEREL SEÇİMİN KAZANANI OLDU

CHP son zamanların en büyük seçim başarısını elde etti. Haritaya baktığımızda, 2019 ve 2024 karşılaştırmasında Marmara, Ege ve Akdeniz’den Anadolu’ya doğru kırmızı rengin ilerlediğini görüyoruz.

Mevcutta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Ekrem İmamoğlu ile yine mevcut Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olan Mansur Yavaş, partileri ve seçmenleri adına sandıktan galibiyet ipini göğüsleyen taraf oldu.

Türkiye genelindeki oy oranlarına bakıldığında da görülüyor ki, (yazıyı yazdığımız an itibariyle sandıkların yüzde 65’i açılmıştı) burun farkıyla yerel seçimin kazananı CHP oldu. En çok oy alan partiler sıralamasında uzunca bir aradan sonra CHP, AK Parti’den daha çok oy alarak yerel seçimlerde birinci parti çıkmayı başardı.

İstanbul açıkçası bizim için çok önemliydi. İstanbul’daki en organik bağımız, Konyalı hemşerimiz Murat Kurum’un AK Partiden Büyükşehir Belediye Başkan Adayı olmasıydı. Güzel projeler ile seçmenin karşısına çıkan ve İstanbul’u karış karış gezen Murat Kurum’un çabasına şahidiz. Ancak nasipte olmayınca ne gelir elden…

AK Parti’ye baktığımızda ise 20 yıllık bir yerel iktidarın getirdiği yorgunluk emareleri açıkçası görünüyordu. Tabi bunu Konya için söyleyemem. Zira her ne kadar kan kaybetmiş olsa da AK Parti için Konya’da bırakın yorgunluğu, her seçimde dalga dalga yenilenen ve büyüyen bir azimle hareket eden kadroların var olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bunu oy oranlarından bağımsız bir şekilde söylüyorum.

AK PARTİ’YE KÜSEN YENİDEN REFAH DEDİ

AK Parti ikinci sırada yer alırken, seçimin sürpriz partisi Yeniden Refah, DEM Parti’nin ardından küçük bir oy farkı ile dördüncü sırada yer aldı.

AK Parti’ye şu veya bu nedenle kızanların genel anlamda yönünü Yeniden Refah Partisi’ne döndüğünü görüyoruz. Yeniden Refah Partisi’nin iller bazında aldığı oy oranı ile AK Parti’nin iller bazında bir önceki seçime göre kaybettiği oy oranına bakıldığında AK Parti’ye tepkili seçmenin tercihini Yeniden Refah Partisi’nden yana kullandığını görüyoruz.

EKONOMİ AK PARTİ’YE KAYBETTİRDİ

Temel belirleyici ise ekonomi oldu diyebiliriz. Ekonomideki gelişmeler, enflasyonun düşürülememesi, fahiş fiyat artışları, hayat standartlarına etki edebilecek düzeydeki zamlar ve emekli faktörü sandığa doğrudan etki etmiş.

Yerel seçime genel seçim gibi bakmamak gerekir. Evet, genel siyaset, ülke genelindeki durum, sandığa doğrudan etki ediyor. Ancak çıkarılan aday da etki ediyor. Bununla kalmayıp seçmen, şunu söylüyor, “Ben ülkemi hem içeride hem dışarıda en iyi yönetecek ve temsil edecek kişinin mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olduğunu biliyorum. Ondan vazgeçmiş değilim. Ama AK Parti’ye de bir manada uyarı yapmak gerekiyordu.”

Bu anlamda Türk halkı adeta bir kuyumcu terazisi gibi ince eleyip sık dokudu ve ne istediğini, fikrini, rahatsızlıklarını, sandıkta çok bariz ve net bir şekilde söylemiş oldu.

EMEKLİLERİN BÜYÜK ETKİSİ OLDU

Şu gerçeği de yadsımamak gerekir ki, emekli kesimi iktidarda olan AK Parti’nin yerel seçimlerdeki oy oranının düşmesinde ana faktörlerden biri oldu. Hayat pahalılığı hepimizin malumu… Emekliler için yapılan yüzde 50 oranındaki maaş artışı kabul görmedi. Çünkü enflasyon artışının altında bir paydı bu. Her ne kadar emekliler için tarihin en yüksek zam oranlarından biri yapılmış olsa da enflasyon karşısında en düşük 10 bin TL olarak belirlenen maaş eriyip gitmişti. Yaklaşık 16 milyon emekli demek, yaklaşık 16 milyon oy demekti. Bu oyların çok büyük bir bölümü AK Parti’ye gitmedi. Sandık sonuçları bunu bariz bir şekilde gösteriyor.

OYU DÜŞSE DE KONYA’DA KAZANAN AK PARTİ

Bir önceki seçimle kıyas edildiğinde görülüyor ki Türkiye genelinde olduğu gibi Konya’da da AK Parti’nin oy oranında ciddi bir düşüş var. 2019 seçimlerinde Konya genelinde AK Parti’nin aldığı oy oranı yüzde 70’in üzerindeyken 2024 seçimlerinde Konya’da AK Parti’nin oyu yüzde 50’ler civarına geriledi. Dolayısıyla Konya için de 20 puanlık bir kayıptan söz etmem mümkündür. Bu kaybı yerel yöneticilere bir tepki olarak değil, genel siyasetin yerele yansıması olarak kayda geçmek gerekir. Neticede Konya il merkezinde değişen bir şey olmadı. Kazanan yine AK Parti oldu.

Tabi ilçelerde çok farklı sonuçlar geldi. Beklenmedik yahut sürpriz olarak yorumlanabilecek sonuçlarla karşılaşıldı. Yazıyı kaleme aldığımız an itibariyle birçok ilçede seçim bıçak sırtı gittiği için merkez dışındaki ilçelerle ilgili çok keskin cümleler kurmayı doğru bulmuyorum. Ancak şu kadarını söylemekte fayda var ki, AK Parti mevcut belediyeleri kazansa da kaybetse de düşen oy oranları itibariyle takkesini önüne koyup düşünmek zorundadır.

SEÇİMİN KAYBEDENİ İYİ PARTİ

2019 yılında yapılan mahalli idareler seçimlerinde Türkiye genelinde en büyük sıçramayı yapan İYİ Parti, 2024 yılında ise tam aksi bir durumla karşı karşıya kaldı. Oyları adeta eriyip gitti. Bu manada seçimin kaybedeni bariz bir şekilde İYİ Parti oldu. İYİ Parti Nevşehir dışında hiçbir ili alamadı. Sıcağı sıcağına İYİ Parti’nin olağanüstü kurultaya gideceği, Meral Akşener’in de aday olmayacağı konuşulmaya başladı. Bakalım zaman ne gösterecek.

Seçim sonuçlarının ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını dileyerek sözlerimize son verelim.